Zagadnienia obowiązujące na egzamin

I. Pieniądz
1.Gospodarki i pieniądze niedoskonałe
a) Pieniądze prymitywne
b) Handel wymienny w gospodarkach pieniężnych
2.Poza Europą: narodziny gospodarek pieniężnych
a) Japonia
b) Chiny
c) Indie
3.Niektóre reguły gry pieniężnej
a) rywalizacja między kruszcami
c) ucieczka pieniądza, oszczędzanie, tezauryzacja
d) pieniądz obrachunkowy
e) zasoby kruszcowe i tempo obiegu pieniądza
4.Pieniądz papierowy i narzędzia kredytu
II. Kształtowanie się kapitalizmu handlowego w Europie zachodniej (XVI-XVIII)
1.Zródła i czynniki nowej cywilizacji: odkrycia geograficzne, reformacja, rozwój gospodarki towarowo- pieniężnej
2.Etyka protestancka a kapitalizm
3.Drogi kształtowania się kapitalizmu handlowego (kupieckiego)
a) niedorozwój rynku zbytu (towarowego)
b) monopol uprawiania handlu (gildie kupieckie, kompanie handlowe)
c) handel z partnerami słabszymi oparty na przewadze militarnej
4.Narzędzia wymiany
a) Europa: tryby wymiany na poziomie niskim
b) Europa: tryby wymiany na poziomie wysokim
5.Wkraczanie kupiectwa w sferę produkcji
a) system nakładczy
b) system manufakturowy
6.Doktryna ekonomiczna - merkantylizm
7.Rewolucja agrarna w Niderlandach
8.Powstanie banków i giełdy
III. Narodziny i rozkwit gospodarki przemysłowej
1.Istota rewolucji przemysłowej w Anglii
a) główne dziedziny postępu technicznego
b) społeczno-ekonomiczne warunki uprzemysłowienia
- przemiany w strukturze ekonomiczno-społecznej
- przemiany w rolnictwie
- akumulacja kapitału
- rozwój rynków zbytu
2 Skutki społeczno-ekonomiczne pierwszej rewolucji przemysłowej
3.Liberalizm gospodarczy - klasyczny model gospodarki rynkowej
IV. Przemiany gospodarki kapitalistycznej w drugiej połowie XIX wieku
1.Druga rewolucja przemysłowa: główne dziedziny postępu technicznego i nowe gałęzie przemysłu
2.Przemiany strukturalne w gospodarce kapitalistycznej
a) koncentracja kapitału i produkcji
b) kryzysy nadprodukcji
c) procesy monopolizacyjne
d) wywóz kapitałów
e) ekspansja kolonialna
V. Konsekwencje rewolucji przemysłowych - nowy układ gospodarczy w świecie (luka cywilizacyjna)
1.Kraje gospodarczo rozwinięte (cywilizacja technologiczna)
2.Kraje gospodarczo słabo rozwinięte
3.Kraje kolonialne
VI. Rola państwa w procesach industrializacyjnych
1.Merkantylistyczna polityka industrializacyjna i przyczyny jej niepowodzenia
2.Warunki przejścia od cywilizacji industrialnej do postindustrialnej
3.Rola państwa w angielskiej rewolucji przemysłowej
4.Rola państwa w procesie industrializacji w krajach opóźnionych gospodarczo
a) wpływ rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich
b) główne elementy polityki państwa:
- problem przedsiębiorcy
- zabezpieczenie kapitałów
- tworzenie infrastruktury
- rynki zbytu i polityka handlowa
- zapewnienie siły roboczej
VII. Rewolucja w sektorze usług
1.Istota i cechy sektora usług
2.Struktura sektora usług
3.Przyczyny rozwoju sektora usług i jego wpływ na procesy industrializacyjne
4.Poziom rozwoju usług w poszczególnych krajach
VIII. Powstanie gospodarki światowej
1.Rola i skutki ekspansji terytorialnej
2.Główne czynniki wpływające na wykształcenie się gospodarki międzynarodowej
a) ukształtowanie się eurocentrycznego systemu w handlu światowym
b) powstanie światowego systemu komunikacyjnego
c) rozwój ruchów migracyjnych o zasięgu światowym
d) międzynarodowy przepływ kapitałów
IX. Ewolucja stosunków gospodarczych w krajach kapitalistycznych po II wojnie światowej (czynniki wpływające na przyśpieszenie rozwoju gospodarczego)
1.Kształtowanie się społeczeństw przemysłowych
2.Cechy społeczeństwa przemysłowego
3.Poziom rozwoju usług i struktura zatrudnienia w krajach wysoko rozwiniętych i Polsce
X. Gospodarka II Rzeczypospolitej 1918-1939
1.Bariery gospodarczego startu
2. Gospodarka w okresie zmiennej koniunktury 1924-1929
3. Aktywizacja polityki gospodarczej rządu w latach 1935-1939
4.Bilans osiągnięć gospodarczych II Rzeczypospolitej
XI. Sytuacja gospodarcza ziem polskich w okresie okupacji i powojennej odbudowy 1939-1949
1.Okupacja hitlerowska i sowiecka
2.Realizacja reformy rolnej
3.Nacjonalizacja przemysłu
4.”Bitwa o handel”
5.Reformy walutowe
6.Trzyletni Plan Odbudowy Gospodarczej
XII. Problematyka industrializacji i kryzysów rynkowych w Polsce (1950-1970)
1.Początek Planu sześcioletniego (1950-1956)
2.Nowy cykl gospodarczy
a) przyśpieszenie akumulacji
b) wyniki planu 1956-1960
c) napięcia rynkowe i korekta planu
XIII Geneza kryzysu lat 1970 i 1980
1.Sposób realizacji planów wieloletnich
a) rozwój przemysłu ciężkiego
b) industrializacja oparta wyłącznie na akumulacji wewnętrznej
c) problem wzrostu wydajności pracy
d) ograniczenie wzrostu spożycia
e) rozszerzenie poszukiwań geologicznych
2.Przyczyny okresowych napięć społecznych, trudności i dysproporcje w budowie podstaw gospodarki socjalistycznej 1961-1970
3.Próby wyjścia z kryzysu
4.Próba stworzenia rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego (1970-1980)
a) uchwały VI Zjazdu PZPR
b) projekt planu pięcioletniego 19711-1975
c) próba przyśpieszenia wzrostu gospodarczego przy jednocześnie szybkim wzroście stopy życiowej
d) czynniki wywołujące kryzys
e) załamanie systemu
XIV. Świat w obliczu kryzysu zadłużeniowego
1.Rozwój i struktura zadłużenia krajów rozwijających się
a) przyczyny wzrostu zadłużenia po 1970 r.
b) Rozmiary i rodzaje kredytów zagranicznych
c) Źródła kredytów zagranicznych
d) Charakterystyka krajów dłużniczych
2.Kryzys zadłużeniowy i jego przyczyny
3.Reakcja wierzycieli na kryzys zadłużeniowy
4.Sytuacja dłużników kryzysu zadłużeniowego
5.Zadłużenie Polski
a) implikacje ogólnego kryzysu zadłużeniowego dla Polski
b) pogarszająca się sytuacja zadłużeniowa dla Polski
6.Zadłużenie międzynarodowe jako problem globalny.
XV. Początki i postępy integracji gospodarczej w Europie i świecie
1.Plan Schumanna
2.Wspólnota Węgla i Stali
3.Europejska Wspólnota Gospodarcza
4.Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu
XVI. Bilans osiągnięć gospodarczych w świecie oraz układ sił gospodarczych ( problem globalizacji)