„„Chrześcijańskie Pisma Greckie” - porównanie wydań”

Autor:

Marek Kowalski

Do druku przygotował:

SCORP1ON

J 8:44 „Wy macie diabła za ojca i chcecie spełniać pożądania waszego ojca. Od początku był on zabójcą i w prawdzie nie wytrwał, bo prawdy w nim nie ma. Kiedy mówi kłamstwo, od siebie mówi, bo jest kłamcą i ojcem kłamstwa.”

Prz 30:5-6 „Każde słowo Boga w ogniu wypróbowane, tarczą jest dla tych, co Doń się uciekają.⁽⁶⁾ Do słów Jego nic nie dodawaj, by cię nie skarał: nie uznał za kłamcę.”

Ap 22:18 „Ja świadczę każdemu, kto słucha słów proroctwa tej księgi: jeśliby ktoś do nich cokolwiek dołożył, Bóg mu dołoży plag zapisanych w tej księdze.”

Ap 22:19 „A jeśliby ktoś odjął co ze słów księgi tego proroctwa, to Bóg odejmie jego udział w drzewie życia i w Mieście Świętym - które są opisane w tej księdze.”

2Kor 4:2 „Unikamy postępowania ukrywającego sprawy hańbiące, nie uciekamy się do żadnych podstępów ani nie fałszujemy słowa Bożego, lecz okazywaniem prawdy przedstawiamy siebie samych w obliczu Boga osądowi sumienia każdego człowieka.”

Prz 19:5 „Fałszywy świadek nie ujdzie karania, kto kłamstwem oddycha, nie zdoła się wymknąć.”

Prz 19:9 „Fałszywy świadek nie ujdzie karania, zginie - kto kłamstwem oddycha.”

Prz 28:13 „Nie zazna szczęścia, kto błędy swe ukrywa; kto je wyznaje, porzuca - ten miłosierdzia dostąpi.”

Syr 34:4 „Co można oczyścić rzeczą nieczystą? Z kłamstwa jakaż może wyjść prawda?”
Ap 22:15 „Na zewnątrz są psy, guślarze, rozpustnicy, zabójcy, bałwochwalcy i każdy, kto kłamstwo kocha i nim żyje.”

Syr 36:19 „Jak podniebienie rozróżni pokarm z dziczyzny, tak serce mądre - mowy kłamliwe.”

Ef 5:6-17 „Niechaj was nikt nie zwodzi próżnymi słowami, bo przez te [grzechy] nadchodzi gniew Boży na buntowników.⁽⁷⁾ Nie miejcie więc z nimi nic wspólnego!⁽⁸⁾ Niegdyś bowiem byliście ciemnością, lecz teraz jesteście światłością w Panu: postępujcie jak dzieci światłości!⁽⁹⁾ Owocem bowiem światłości jest wszelka prawość i sprawiedliwość, i prawda.⁽¹⁰⁾ Badajcie, co jest miłe Panu.⁽¹¹⁾ I nie miejcie udziału w bezowocnych czynach ciemności, a raczej piętnując, nawracajcie [tamtych]!⁽¹²⁾ O tym bowiem, co u nich się dzieje po kryjomu, wstyd nawet mówić.⁽¹³⁾ Natomiast wszystkie te rzeczy piętnowane stają się jawne dzięki światłu, bo wszystko, co staje się jawne, jest światłem.⁽¹⁴⁾ Dlatego się mówi: Zbudź się, o śpiący, i powstań z martwych, a zajaśnieje ci Chrystus.⁽¹⁵⁾ Baczcie więc pilnie, jak postępujecie, nie jako niemądrzy, ale jako mądrzy.⁽¹⁶⁾ Wyzyskujcie chwilę sposobną, bo dni są złe.⁽¹⁷⁾ Nie bądźcie przeto nierozsądni, lecz usiłujcie zrozumieć, co jest wolą Pana.”

J 8:32 „i poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli.”

Strona WWW:

http://brooklyn.org.pl/artykuly/chpg_porownanie

Wstęp

Inspiracją do stworzenia poniższego artykułu była informacja podana przez wybitnego znawcę problematyki świadków Jehowy - pana Włodzimierza Bednarskiego. W swoim dziele pt: „W obronie wiary” w punkcie 10.5 przytoczył On ciekawostkę, ukazującą drobną różnicę tekstową w drugiej edycji „Pisma Świętego”, wydanego przez Towarzystwo Strażnica, a mianowicie w tzw. Chrześcijańskich Pismach Greckich.

Z faktu, iż zmieniono jedno słowo w 1J 5:13, p. Bednarski wykrył dalszą intencję autorów strażnicowego przekładu. Otóż idąc tym tropem, postanowiłem porównać oba wydania Nowego Testamentu i stworzyć niniejszy artykuł.

A zatem do rzeczy…

W 1994 roku Towarzystwo „Strażnica” wydało w języku polskim własne tłumaczenie Nowego Testamentu zatytułowane: Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata, mające na celu pomóc świadkom Jehowy lepiej głosić ich nauki (na końcu książki zamieszczono też przykładowe tematy do rozmów).

W 1997 roku Towarzystwo opublikowało całą Biblię (w protestanckim układzie ksiąg) pt. Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata, gdzie zamieszczono informację, iż wydanie to zawiera zrewidowaną wersję Chrześcijańskich Pism (patrz tamże: Przedmowa str. 5). Warto nadmienić, że w obu przypadkach przekładu dokonano z języka angielskiego.

Porównując ze sobą oba dzieła, natrafiamy na szereg drobnych różnic, które mogą powodować naturalne pytanie, na czym polegała rewizja, czy różnice są znaczące lub istotne?

Od razu odpowiem, że zmian tych wykryłem 1188 (czy wszystkie? - chyba tak!).

Zaryzykuję też tezę, że poprawki w drugim wydaniu mają na celu oddać lepiej oryginał grecki, gdyż uważam, że pierwsze wydanie wierniej trzymało się tekstu angielskiego. Kilka przykładów na poparcie tej tezy (choć do końca nie będę się przy niej upierał) przedstawiłem poniżej. Jest to poboczny wątek, bowiem celem tego artykułu jest porównanie obu polskich wersji.

Jak wyżej wspomniałem kilka, interesujących dla mnie fragmentów, omówiłem. Na pewno można też znaleźć i inne ciekawsze. Być może jednak ktoś bardziej wnikliwy (jak wspomniany na początku p. Bednarski) dostrzeże w pozostałych fragmentach jeszcze jakieś zalążki pod nowe interpretacje lub nauki.

Większość zmian, to raczej - myślę - ulepszenia „kosmetyczne” aniżeli zmiany merytoryczne, ale mogę się mylić. Poprawiono głównie interpunkcję, w niektórych przypadkach szyk zdania lub styl (nota bene ten ostatni pozostawia nadal wiele do życzenia!). Do generalnych, drobnych różnic należy zaliczyć także poprawki typu:

- „Syn człowieczy” zmieniono na: „Syn Człowieczy”,

- „Jeruzalem” na: „Jerozolima”¹,

- „w górę do Jeruzalem” na: „do Jerozolimy”,

- „prawo Mojżesza” na: „Prawo Mojżesza”,

- „niewiasta” na: „kobieta” itp;

Reasumując artykuł ten proszę traktować jako ciekawostkę, hobby pasjonata.

Na początku w tabeli podałem liczbę zmian w poszczególnych księgach, listę wersetów, gdzie występują zmiany w treści, interpunkcji itp., a następnie dwa zbiory tekstów.

W pierwszym zestawiłem te wersety, które - wg mnie - są ciekawe. Pozwoliłem sobie na subiektywny wybór przykładów oraz może i tendencyjny - przepraszam - komentarz.

W drugim zbiorze, zestawiłem pobieżnie kilkanaście takich tekstów, które uważałem, że są stylistycznie niezręczne. Nie mogłem o tym nie wspomnieć, bowiem równoległa lektura Chrześcijańskich Pism Greckich w obu wersjach wywoływała we mnie często uczucie zażenowania i niesmaku. Chciałem choć trochę na to zwrócić uwagę.

Szczegółowe zestawienie różnic zamieszczone jest w spakowanym pliku pdf załączonym do artykułu. Odnośnie tego pliku parę uwag:

„- I” - oznacza, że werset zawiera tylko zmianę interpunkcji;

„+ I” - oznacza, że werset oprócz zmiany słów, zawiera też zmianę interpunkcji;

NWT - angielski tekst bazowy: New World Translation of The Holy Scriptures, Brooklyn 1984;

Aby łatwiej można było zidentyfikować różnice pomiędzy wydaniami, w edycji z 1994 wprowadziłem podkreślenie oraz oznaczenie kolorem niebieskim wyrazów, których brak w edycji z 1997, zaś na czerwono miejsca zmienione w edycji z 1997 r. Nie zawsze stosowałem oznaczenia konsekwentnie, szczególnie tam, gdzie chodziło o lepsze zidentyfikowanie różnic.

Na samym końcu zamieściłem listę zmian w „Skorowidzu tematów do rozmów”;

Tabela: Liczba zmian w podziale na księgi wg ilości wersetów:

	Zmiany interpunkcyjne	Zmiany słowne	Interpunkcyjne + słowne	Razem zmian (il. wersetów)
Mt	49	132	16	197
Mk	34	81	6	121
Łk	45	128	9	182
J	28	59	4	91
Dz	30	136	6	172
Rz	15	33	4	52
1 Kor	12	71	5	88
2 Kor	7	23	1	31
Ga	5	15	-	20
Ef	6	10	1	17
Flp	1	10	1	12
Kol	-	6	1	7
1 Tes	2	9	-	11
2 Tes	-	4	-	4
1 Tym	4	20	2	26
2 Tym	1	10	-	11
Tt	1	8	-	9
Fil	2	1	-	3
Hbr	3	29	5	37
Jk	1	5	1	7
1 P	3	8	-	11
2 P	-	10	2	12
1 J	1	3	-	4
2 J	1	-	-	1
3 J	1	1	-	2
Jd	-	1	-	1
Ap	9	40	10	59
Suma:	261	853	74	1188

Wersety, w których zmieniono słowa lub szyk wyrazów:

Mt 1:25; 2:1; 2:3; 2:9; 2:10; 2:13; 2:17; 2:18; 3:3; 3:4; 3:6; 4:2; 4:9; 4:14; 4:16; 4:25; 5:15; 5:19; 5:28; 5:35; 5:36; 5:41; 5:44; 6:1; 6:30; 7:11; 7:12; 7:18; 8:8; 8:17; 8:20; 8:33; 9:2; 9:6; 9:10; 9:17; 9:35; 10:15; 10:23; 10:25; 10:42; 11:2; 11:3; 11:8; 11:12; 11:19; 11:27; 12:8; 12:17; 12:18; 12:32; 12:40; 13:4; 13:20; 13:22; 13:28; 13:30; 13:32; 13:33; 13:35; 13:41; 14:8; 14:9; 14:16; 15:1; 15:5; 15:12; 15:29; 16:13; 16:21; 16:28; 17:9; 17:12; 17:17; 17:22; 18:8; 19:5; 19:16; 19:21; 19:28; 19:29; 20:17; 20:18; 20:28; 21:1; 21:5; 21:10; 21:24; 21:35; 21:36; 21:39; 21:42; 22:6; 22:20; 22:23; 22:28; 22:30; 22:45; 23:12; 23:30; 23:37; 24:9; 24:10; 24:15; 24:17; 24:18; 24:19; 24:27; 24:37; 24:38; 24:39; 24:44; 25:4; 26:2; 26:4; 26:6; 26:15; 26:18; 26:24; 26:35; 26:45; 26:50; 26:56; 26:58; 26:61; 26:64; 27:9; 27:27; 27:40; 27:48; 27:60; 28:12;

Mk 1:5; 1:6; 1:29; 2:8; 2:10; 2:15; 2:26; 2:28; 3:8; 3:12; 3:16; 3:17; 3:22; 4:4; 4:21; 4:31; 4:37; 5:12; 5:15; 5:18; 6:22; 7:1; 7:11; 7:35; 8:16; 8:28; 8:31; 8:38; 9:9; 9:12; 9:19; 9:31; 9:39; 9:42; 9:43; 9:45; 10:7; 10:12; 10:13; 10:21; 10:32; 10:33; 10:45; 11:1; 11:8; 11:11; 11:15; 11:18; 11:27; 12:3; 12:8; 12:11; 12:25; 12:26; 12:35; 12:38; 13:17; 13:26; 13:33; 14:1; 14:7; 14:10; 14:21; 14:31; 14:37; 14:40; 14:41; 14:48; 14:50; 14:51; 14:54; 14:58; 14:62; 15:3; 15:20; 15:24; 15:26; 15:29; 15:41; 15:45; 16:3;

Łk 1:3; 1:24; 1:31; 1:50; 1:52; 2:19; 2:21; 2:22; 2:25; 2:41; 2:42; 2:43; 2:45; 2:46; 2:51; 3:1; 3:4; 3:16; 3:25; 4:7; 4:9; 4:19; 4:31; 4:38; 5:7; 5:17; 5:19; 5:21; 5:24; 6:5; 6:17; 6:22; 6:27; 7:25; 7:27; 7:34; 7:35; 8:1; 8:13; 8:24; 8:27; 8:36; 8:47; 8:51; 8:54; 9:9; 9:11; 9:22; 9:26; 9:31; 9:44; 9:51; 9:55; 9:57; 9:58; 10:6; 10:8; 10:32; 11:7; 11:8; 11:30; 11:33; 11:34; 12:8; 12:10; 12:21; 12:40; 12:54; 13:4; 13:18; 13:19; 13:22; 13:33; 13:34; 14:5; 14:11; 14:18; 14:19; 15:4; 15:25; 17:11; 17:12; 17:22; 17:24; 17:26; 17:27; 17:30; 18:8; 18:11; 18:14; 18:31; 18:36; 19:10; 19:11; 19:28; 20:7; 20:20; 21:10; 21:13; 21:20; 21:21; 21:23; 21:24; 21:26; 21:27; 21:36; 22:4; 22:6; 22:7; 22:22; 22:44; 22:48; 22:54; 22:56; 22:69; 23:7; 23:23; 23:28; 23:40; 24:7; 24:13; 24:18; 24:27; 24:33; 24:44; 24:47; 24:51; 24:52;

J 1:19; 1:23; 1:51; 2:12; 2:13; 2:19; 2:23; 3:13; 3:14; 4:20; 4:21; 4:45; 4:47; 4:49; 4:51; 5:1; 5:2; 5:6; 5:18; 5:19; 5:27; 6:27; 6:53; 6:61; 6:62; 6:66; 7:8; 7:10; 7:23; 7:25; 8:23; 8:28; 9:16; 9:35; 10:22; 11:18; 11:55; 12:12; 12:15; 12:16; 12:20; 12:23; 12:34; 13:15; 13:31; 13:35; 15:8; 16:2; 16:11; 16:21; 17:1; 17:24; 18:15; 19:7; 19:10; 19:12; 19:19; 19:37; 21:7;

Dz 1:4; 1:6; 1:8; 1:12; 1:13; 1:19; 2:5; 2:14; 2:25; 2:26; 2:27; 2:45; 4:5; 4:16; 4:25; 4:26; 4:29; 4:31; 4:36; 5:14; 5:15; 5:16; 5:28; 6:2; 6:7; 6:14; 7:3; 7:15; 7:16; 7:42; 7:48; 7:56; 8:1; 8:3; 8:12; 8:14; 8:15; 8:25; 8:26; 8:30; 9:2; 9:13; 9:21; 9:26; 9:28; 9:30; 9:32; 10:7; 10:35; 10:39; 11:2; 11:19; 11:22; 11:27; 11:28; 12:15; 12:19; 12:25; 13:4; 13:13; 13:17; 13:20; 13:27; 13:31; 13:33; 13:34; 13:35; 13:39; 14:11; 14:25; 15:2; 15:4; 15:5; 15:12; 15:24; 15:30; 15:40; 15:41; 16:4; 16:8; 16:20; 16:39; 17:5; 17:31; 18:5; 18:9; 18:22; 19:1; 19:2; 19:18; 19:21; 20:4; 20:6; 20:16; 20:22; 20:27; 20:34; 20:37; 21:4; 21:8; 21:10; 21:11; 21:12; 21:13; 21:15; 21:17; 21:31; 22:4; 22:5; 22:17; 22:18; 23:11; 24:1; 24:11; 24:16; 25:1; 25:3; 25:5; 25:6; 25:7; 25:9; 25:15; 25:20; 25:24; 25:26; 26:4; 26:10; 26:20; 27:34; 28:6; 28:14; 28:17; 28:23; 28:25; 28:27; 28:28;

Rz 1:20; 3:26; 4:13; 5:13; 5:21; 6:20; 7:2; 7:4; 8:3; 8:17; 8:28; 9:11; 9:29; 10:2; 10:16; 11:3; 11:10; 11:14; 11:18; 11:36; 12:1; 12:16; 14:1; 14:9; 14:18; 14:23; 15:6; 15:9; 15:19; 15:25; 15:26; 15:31; 16:4;

1Kor 1:5; 1:7; 1:14; 1:25; 1:30; 3:16; 3:18; 3:23; 4:4; 4:17; 5:7; 6:14; 7:1; 7:11; 7:13; 7:15; 7:26; 7:34; 8:7; 8:8; 9:9; 9:12; 9:18; 9:23; 9:24; 10:4; 10:5; 10:6; 10:7; 10:12; 10:27; 11:2; 11:3; 11:5; 11:6; 11:7; 11:8; 11:9; 11:10; 11:11; 11:12; 11:13; 11:15; 11:17; 11:22; 11:34; 12:8; 12:9; 12:12; 12:21; 12:24; 12:26; 13:11; 14:1; 14:3; 14:20; 14:34; 14:35; 15:27; 15:35; 15:38; 15:40; 15:42; 15:46; 15:56; 15:57; 16:2; 16:3; 16:9; 16:10; 16:15;

2Kor 1:6; 1:20; 2:12; 3:13; 4:16; 4:17; 4:18; 5:3; 5:9; 6:2; 8:12; 8:14; 8:17; 9:4; 10:1; 10:2; 10:11; 10:12; 11:19; 11:20; 12:20; 12:21; 13:10;

Ga 1:13; 1:14; 1:15; 1:17; 1:18; 1:22; 2:1; 2:12; 2:16; 2:18; 4:4; 4:25; 4:26; 4:27; 6:3;

Ef 1:6; 1:9; 1:20; 1:22; 3:4; 3:9; 4:17; 5:10; 5:26; 5:31;

Flp 1:23; 2:9; 2:15; 2:17; 2:19; 2:20; 2:22; 4:7; 4:19; 4:20;

Kol 1:7; 1:10; 1:22; 1:28; 2:18; 4:17;

1Tes 2:9; 3:4; 4:4; 4:6; 4:13; 4:17; 5:3; 5:9; 5:14;

2Tes 1:7; 2:10; 3:15; 3:17;

1Tym 1:9; 1:15; 1:17; 2:2; 2:9; 2:10; 2:12; 2:14; 2:15; 3:11; 4:9; 4:12; 5:2; 5:10; 5:16; 5:23; 5:25; 6:4; 6:8; 6:19;

2Tym 1:4; 1:5; 1:9; 1:10; 2:15; 3:6; 4:1; 4:6; 4:12; 4:18;

Tt 1:12; 1:15; 2:3; 2:4; 2:9; 3:2; 3:5; 3:14;

Flm 1:5;

Hbr 1:3; 1:7; 2:7; 2:12; 2:18; 3:7; 3:15; 4:1; 4:3; 4:4; 4:7; 4:11; 4:16; 6:14; 7:10; 7:24; 9:4; 9:13; 10:16; 10:28; 11:8; 11:18; 11:27; 11:35; 12:6; 12:8; 12:11; 12:22; 13:5;

Jk 1:10; 1:19; 2:4; 3:16; 4:11;

1P 2:6; 2:10; 2:11; 3:1; 3:8; 3:20; 4:18; 5:9;

2P 1:10; 1:15; 1:20; 2:1; 2:9; 2:11; 2:19; 3:10; 3:11; 3:17;

1J 2:24; 4:18; 5:13;

3J 1:8;

Jud 1:9;

Obj 2:26; 3:12; 4:6; 4:8; 5:8; 5:14; 6:6; 7:11; 8:5; 9:7; 9:8; 9:14; 10:7; 11:19; 12:17; 14:3; 15:3; 15:6; 15:7; 16:3; 16:4; 16:11; 17:17; 18:5; 18:12; 18:16; 18:17; 18:19; 18:21; 18:23; 19:2; 19:4; 19:8; 19:10; 19:14; 19:16; 19:21; 21:10; 21:11; 21:12;

Wersety, gdzie zmieniona została interpunkcja „- I”

Mt 2:21; 2:22; 3:15; 4:4; 4:13; 4:18; 5:25; 7:14; 8:3; 8:16; 8:25; 10:1; 10:7; 11:4; 11:25; 12:48; 13:1; 13:11; 13:34; 14:19; 15:3; 15:15; 15:24; 15:26; 15:28; 16:2; 16:16; 16:23; 17:11; 17:14; 19:4; 19:24; 19:27; 20:13; 20:22; 21:21; 21:23; 21:29; 22:29; 23:7; 25:12; 25:14; 25:40; 26:23; 27:5; 27:17; 27:25; 28:2; 28:5;

Mk 1:7; 1:19; 1:20; 1:26; 1:34; 3:5; 4:36; 5:22; 5:39; 5:40; 6:24; 6:27; 6:34; 6:38; 6:41; 7:28; 8:12; 8:29; 8:33; 9:25; 10:1; 10:3; 10:14; 10:25; 10:48; 10:51; 11:22; 12:14; 12:34; 13:35; 14:15; 15:2; 16:5; 16:8;

Łk 1:35; 1:60; 2:1; 3:19; 4:12; 4:22; 5:5; 5:10; 5:13; 5:18; 5:26; 5:31; 6:3; 6:9; 7:8; 7:15; 7:41; 7:43; 9:16; 9:17; 9:19; 9:20; 9:49; 10:27; 10:41; 12:11; 12:18; 12:24; 12:45; 13:8; 13:25; 14:22; 15:20; 15:23; 16:17; 18:25; 19:40; 20:3; 20:4; 20:46; 22:58; 22:63; 23:3; 23:49; 24:42;

J 1:28; 1:48; 1:50; 3:3; 3:9; 3:27; 4:10; 4:13; 6:19; 6:29; 6:43; 6:60; 7:21; 7:28; 7:31; 8:10; 8:48; 9:1; 9:20; 9:30; 11:2; 12:30; 13:7; 14:23; 18:30; 20:23; 20:27; 20:28;

Dz 2:2; 2:17; 3:8; 4:19; 5:29; 5:38; 6:6; 7:14; 8:24; 8:34; 9:3; 9:4; 9:8; 9:38; 9:40; 10:18; 10:27; 12:6; 12:10; 12:11; 15:22; 15:37; 16:31; 19:13; 19:15; 19:35; 20:9; 23:16; 26:29; 27:22;

Rz 2:18; 2:27; 4:11; 5:12; 5:15; 10:8; 11:13; 12:20; 13:5; 13:9; 14:11; 15:5; 15:7; 15:23; 16:18;

1Kor 4:6; 5:4; 5:11; 7:9; 7:21; 7:22; 12:3; 13:2; 14:21; 15:2; 15:11; 15:47;

2Kor 1:17; 5:6; 6:17; 6:18; 9:11; 10:5; 11:31;

Ga 1:2; 2:6; 3:19; 4:9; 5:19;

Ef 2:17; 4:25; 5:3; 5:11 (błąd zecerski, po kropce następny wyraz z małej litery, poprawiony w kolejnej wersji); 5:29; 5:33;

Flp 1:9;

1Tes 2:16; 4:5;

1Tym 1:4; 3:4; 3:5; 3:15;

2Tym 2:22;

Tt 1: 9;

Flm 1:10; 1:21;

Hbr 7:8; 7:21; 8:9;

Jk 2:22;

1P 2:9; 2:15; 2:20

1J 3:10;

2J 1:12;

3J 1:4;

Obj 3:1; 3:5; 4:10; 8:10; 11:18; 13:17; 13:18; 18:1; 20:13;

Wersety, w których została zmieniona treść oraz interpunkcja „+ I”

Mt 3:5; 4:21; 6:22; 9:20; 10:2; 10:20; 12:39; 13:6; 13:23; 13:37; 14:28; 17:20; 22:16; 24:4; 24:30; 26:33;

Mk 1:2; 1:31; 12:39; 14:45; 15:25; 15:46;

Łk 2:4; 2:34; 2:38; 7:22; 9:41; 10:30; 20:28; 23:30; 24:25;

J 12:38; 13:27; 15:2; 15:16;

Dz 3:4; 8:27; 13:1; 23:34; 27:8; 27:40;

Rz 5:14; 8:12; 10:1; 15:24;

1Kor 11:32; 14:7; 15:39; 15:41; 16:1;

2Kor 4:13;

Ef 3:11;

Flp 2:24;

Kol 1:6;

1Tym 2:11; 5:5;

Hbr 2:10; 5:14; 8:5; 8:8; 8:10;

Jk 5:17

2P 2:20; 3:12;

Obj 5:6; 6:1; 6:11; 7:9; 7:13; 9:13; 14:2; 20:4; 21:2; 22:2;

Zbiór I: Fragmenty i komentarze:

L.p.		ChPG, 1994	ChPG, 1997
1	Mt 4:9	i rzekł do niego: "Dam ci to wszystko, jeśli upadniesz i dokonasz aktu oddania mi czci".	i rzekł do niego: "Dam ci to wszystko, jeśli upadniesz i oddasz mi cześć".

Zmiana stylistyczna, niezręczne wyrażenie: „dokonasz aktu oddania mi czci” jako kalka z oryginału angielskiego you (…) do an act of worship to me - zmieniono na: „oddawać cześć”. Znacznie lepiej. Podobnie Łk 4:7;

***********

L.p.		ChPG, 1994	ChPG, 1997
2	Mt 5:15	Lampę zapala się i stawia nie pod koszem miarowym, lecz na świeczniku, i świeci wszystkim, którzy są w domu.	Lampę zapala się i stawia nie pod korcem, lecz na świeczniku, i świeci wszystkim, którzy są w domu.

Przywrócono tradycyjną wymowę greckiego słowa ὁ μόδιος - korzec, naczynie o określonej pojemności, zamiast angielskiej kalki: „the measuring basket” - kosz miarowy.²

***********

L.p.		ChPG, 1994	ChPG, 1997
3	Mt 9:2	I oto niesiono doń sparaliżowanego, leżącego na łóżku. Widząc ich wiarę, Jezus rzekł do paralityka: "Odwagi, dziecko; twoje grzechy są przebaczone".	I oto nieśli doń sparaliżowanego, leżącego na łóżku. Widząc ich wiarę, Jezus rzekł do paralityka: "Odwagi, dziecko; twoje grzechy są przebaczone".

W angielskiej wersji NWT mamy: they were bringing him - konstrukcję Past Continuous, którą oddano: niesiono do niego (imiesłowowo), choć z reguły tłumaczymy jako: nieśli do niego (w formie niedokonanej), co dobitniej widać w oryginale greckim. Mianowicie padające tu słowo προσέφερον - to 3 osoba liczby mnogiej czasu przeszłego niedokonanego (imperfectum), trybu oznajmującego w stronie czynnej od czasownika προσφέρω - niosę, noszę, przyprowadzam itp. i lepiej przetłumaczona forma to: nieśli (zachowując formę niedokonaną).

***********

L.p.		ChPG, 1994	ChPG, 1997
4	Mt 9:10	Później, gdy Jezus w domu półleżał przy stole, oto wielu poborców podatkowych oraz grzeszników przyszło i zaczęło się kłaść z Jezusem i jego uczniami.	Później, gdy Jezus w domu półleżał przy stole, oto wielu poborców podatkowych oraz grzeszników przyszło i zaczęło się kłaść do posiłku z Jezusem i jego uczniami.

Poprawiono dość wieloznaczny i trochę śmieszny, a może i żenujący fragment sugerujący - w moim odczuciu - „pójście do łóżka” z Jezusem i Jego uczniami. Wg angielskiego NWT dosłownie oddano słowa: began reclining with Jesus and his disciples - zaczęło kłaść się z Jezusem i jego uczniami.

Dosłowność przekładu w tym fragmencie sprawiała wrażenie niejednoznaczności przekazu. Podobnie patrz w Mt 14:9, Mk 2:15 itp.

***********

L.p.		ChPG, 1994	ChPG, 1997
5	Mt 10:2	A imiona dwunastu apostołów są następujące: Pierwszy - Szymon, zwany Piotrem, i Andrzej, jego brat; i Jakub, syn Zebedeusza, i Jan, jego brat;	A imiona dwunastu apostołów są następujące: pierwszy - Szymon zwany Piotrem i Andrzej, jego brat; i Jakub, syn Zebedeusza, i Jan, jego brat;

W tym fragmencie zauważono chyba, że tytułując Piotra jako „Pierwszego” być może nieopatrznie nadaje mu się jakby tytuł, imię własne. Zrezygnowano zatem z takiej sugestii. W konstrukcjach po dwukropku, jeśli następuje wyliczenie, to następny wyraz powinien rozpoczynać się małą literą, zgodnie z interpunkcją polską. W przypadku, gdy po dwukropku następuje cytat, to rozpoczynamy wielka literą, patrz: Mt 14:16 itd. (choć zaimek „Wy” napisałbym małą literą). Nie zawsze jest to konsekwentna praktyka, np. 1Kor 3:18; 16:15 itd. W pierwszym wydaniu była to być może kalka interpunkcji angielskiego NWT, mianowicie po dwukropku pisanie z wielkiej litery.

***********

L.p.		ChPG, 1994	ChPG, 1997
6	Mt 24:9	"Potem ludzie będą was wydawać na ucisk i będą was zabijać, i ze względu na moje imię będziecie przedmiotem nienawiści wszystkich narodów.	"Wtedy ludzie będą was wydawać na ucisk i będą was zabijać, i ze względu na moje imię będziecie przedmiotem nienawiści wszystkich narodów.

L.p.		ChPG, 1994	ChPG, 1997
7	Mt 24:10	Potem też wielu się zgorszy i jedni drugich będą zdradzać, i będą jedni drugich nienawidzić.	Wtedy też wielu się zgorszy i jedni drugich będą zdradzać, i będą jedni drugich nienawidzić.

Wersety zmieniono z przyczyn dla mnie niezrozumiałych; być może sugerowały sekwencyjność znaków, potwierdzających obecność Chrystusa. W zmienionej wersji mamy jednoczesność zdarzeń, zatem znika potencjalny zarzut np. niespełnionego proroctwa. Angielskie „then” niejednoznaczne w przekładzie na polski jest bliższe naszemu „wtedy” i oryginałowi greckiemu - τότε. Gdyby pozostawić leksem „potem” - after, afterwards, to bliższym greckim określeniem byłoby np. εἶτα, ale w tym fragmencie słowo to nie występuje.

***********

L.p.		ChPG, 1994	ChPG, 1997
8	Mk 2:26	Jak wszedł do domu Bożego - według sprawozdania o naczelnym kapłanie Abiatarze - i jadł chleby przedkładania, których nie wolno jeść nikomu oprócz kapłanów, i dał również ludziom, którzy z nim byli?"	Jak wszedł do domu Bożego - według relacji o naczelnym kapłanie Abiatarze - i jadł chleby przedkładania, których nie wolno jeść nikomu oprócz kapłanów, i dał również ludziom, którzy z nim byli?"

Zmieniono dość oficjalne i formalne wyrażenie: account - sprawozdanie na inny, lepszy wariant: relacja, choć w oryginale greckim takie określenie nie pada. Można oczywiście grecki przyimek ἐπὶ (tu: z dopełniaczem) rozumieć w sensie relacji lub podstawy czegoś w znaczeniu: „w związku z, na podstawie, wg świadectwa itp, lecz najczęściej tłumaczymy w aspekcie czasowym: „za (czasów), podczas sprawownia rzadów”. Generalnie polskie przekłady oddają ten fragment właśnie tak: za Abiatara; za czasów Abiatara; wtedy, gdy arcykapłanem był Abiatar itp.

***********

L.p.		ChPG, 1994	ChPG, 1997
9	Łk 1:24	A po tych dniach Elżbieta, jego żona, zaszła w ciążę i kryła się przez pięć miesięcy, mówiąc:	A po tych dniach Elżbieta, jego żona, stała się brzemienna i kryła się przez pięć miesięcy, mówiąc:

Tutaj zbyt potoczne „zajść w ciążę” oddano bardziej tradycyjnym: „stać się brzemienną” - znacznie lepiej!

***********

L.p.		ChPG, 1994	ChPG, 1997
10	Rz 15:9	i aby narody wychwalały Boga za jego miłosierdzie. Tak jak jest napisane: "Dlatego też będę cię otwarcie wyznawać wśród narodów i będę grać melodię twojemu imieniu".	i aby narody wychwalały Boga za jego miłosierdzie. Tak jak jest napisane: "Dlatego będę cię otwarcie wyznawał wśród narodów i będę śpiewał twojemu imieniu".

Zmieniono, a właściwie ujednolicono przekład. Wg oryginału greckie ψάλλω można oddać jako: grać melodię (np. na harfie), ale też i śpiewać. Skoro w innych podobnych fragmentach tzn. 1Kor 15:9, Ef 5:19, Jk 5:13 leksem grecki oddano: śpiewać, śpiewać psalmy zatem i w tym fragmencie poprawiono, aby przekład był jednolity. Pierwotnie wg angielskiego NWT: I will make melody - będę grać melodię.

***********

L.p.		ChPG, 1994	ChPG, 1997
11	1P 3:1	Podobnie wy, żony, bądźcie podporządkowane swoim mężom, żeby - jeśli niektórzy nie są posłuszni słowu - mogli bez słowa zostać pozyskani dzięki postępowaniu swych żon,	Podobnie wy, żony, bądźcie podporządkowane swoim mężom, żeby - jeśli niektórzy nie są posłuszni Słowu - mogli bez słowa zostać pozyskani dzięki postępowaniu swych żon,

Być może strażnicowa egzegeza tego fragmentu sugeruje aluzję do J 1:1, że należy być posłusznym Jezusowi - Słowu. Stąd hipoteza, że „upodmiotowiono” i poprawiono wyraz „słowo”. Wtedy pierwsze wydanie sugerowało raczej posłuszeństwo nauce, słowu Bożemu - Biblii niż osobowemu Logosowi. Chyba, że z szacunku dla słowa Bożego w sensie tekstu, oddano wielką literą. Inne przekłady nadają znaczenie albo: nauki, głoszenia słowa Bożego (zatem tak, jak w edycji z 1994) lub Słowa Biblii albo Logosu.

***********

L.p.		ChPG, 1994	ChPG, 1997
12	2P 2:9	to Jehowa wie, jak ludzi przejawiających zbożne oddanie wyzwolić z doświadczenia, a nieprawych zachować na dzień sądu, żeby zostali odcięci,	to Jehowa wie, jak ludzi przejawiających zbożne oddanie wyzwolić z doświadczenia, a nieprawych zachować na dzień sądu, żeby zostali wytraceni,

Trochę dla mnie zaskakująca zmiana, gdyż w angielskim NWT mamy określenie: to be cut off - żeby zostali odcięci. Świadkowie Jehowy w miarę możliwości starają się konsekwentnie stosować określenia polskie dla leksemów greckich³. Tymczasem w oryginale NT pada słowo κολαζομένους - imiesłów czasu teraźniejszego w stronie medialno-pasywnej rodzaju męskiego w liczbie mnogiej, w bierniku od czasownika κολάζω - karać, powstrzymać, karcić, który w nomenklaturze śJ oznacza odcinać⁴. W drugim wydaniu obserwujemy nadanie nowego znaczenia: zostać wytraconym.

***********

L.p.		ChPG, 1994	ChPG, 1997
13	1J 4:18	W miłości nie ma bojaźni, lecz doskonała miłość precz odrzuca bojaźń, ponieważ bojaźń jest hamulcem. Doprawdy, kto się boi, nie wydoskonalił się w miłości.	W miłości nie ma bojaźni, lecz doskonała miłość precz odrzuca bojaźń, ponieważ bojaźń powściąga. Doprawdy, kto się boi, nie wydoskonalił się w miłości.

„Hamulec” - „ a restraint” - został zmieniony na „powściągać”. Stylistycznie pierwotny fragment był chyba niezręczny. W drugim wydaniu wybrano lepszy wariant angielskiego słowa, które oznacza np. powściągnięcie, hamulec itd. W oryginale greckim pada słowo: ἡ κόλασις - kara, potępienie, męka zaś wg. śJ - odcięcie (patrz przypis wyżej). Jednak w obu przypadkach tekst jest chyba nadal niejasny. W jakim sensie bojaźń jest hamulcem? Hamulcem czego? W jakim sensie powściąga? Przed czym? W oryginale greckim dosłownie fraza brzmi: „ponieważ strach/bojaźń ma/posiada karę/mękę”. Wg nomenklatury śJ można byłoby niewolniczo oddać: „ponieważ strach posiada/ma odcięcie”. Oczywiście jednym z wariantów tłumaczenia mogłoby być: „ponieważ [skutkiem] bojaźni jest kara/męka/odcięcie”, „ponieważ bojaźń [pociąga za sobą] karę/odcięcie/mękę” itp.

***********

L.p.		ChPG, 1994	ChPG, 1997
14	1J 5:13	Piszę to wam, abyście wiedzieli, że macie życie wieczne - wy, którzy wierzycie w imię Syna Bożego.	Piszę to wam, abyście wiedzieli, że macie życie wieczne - wy, którzy wierzycie w imię Syna Boga.

Przy tym wersecie należy zacytować W. Bednarskiego:

„Ciekawe, że jeszcze wydany przez ŚJ w 1994 r. NT w 1J 5:13 miał słowa „Syn Boży”, co pozwalało odnieść do Jezusa wersety 14 i 15. Natomiast wydana w 1997 r. przez nich cała Biblia ma już słowa „Syn Boga”, co pozwala im odnieść w. 14 i 15 do Jehowy. Choć język grecki pozwala na takie tłumaczenie to jednak ŚJ w tym wersecie dostosowali swój tekst do ich nauki. Dziwne, że tylko w 1J 5:13 dokonali tej zmiany, a w innych wersetach nie (np. 1J 5:12, gdzie padają identyczne słowa greckie)”.

*************************************

Zbiór II: Niezręczności stylistyczne (wybór):

Czytając Chrześcijańskie Pisma Greckie odniosłem wrażenie, że polski przekład (a może także i angielski?) jest niedopracowany stylistycznie i przez to jakby obdarty ze swej naturalnej świętości wręcz zdesakralizowany. I pomijam tu już fakt typowo sekciarskiego nazewnictwa, chodzi mi raczej o takie aspekty, które sprawiają, że tłumaczenie to ukazuje braki w swej warstwie komunikatywnej i wrażeń u odbiorcy, a co często w teorii przekładu nazywamy ekwiwalencją dynamiczną.

Mnóstwo specyficznych określeń typowych dla doktryny świadków Jehowy powoduje, że styl jest „drewniany”, toporny, często właśnie niekomunikatywny, czasami porażająco dosłowny, czasami niezrozumiały, miejscami kolokwialny, a miejscami na siłę archaizujący lub wysilający się na dostojność.

Czytając NT w Przekładzie Nowego Świata mam często wrażenie, że tłumacz starał się oddać treść nazbyt „oryginalnie” oraz jak najbardziej współcześnie, by nie rzec świecko.

Wydaję mi się, że wadą tłumaczenia jest jego jednolitość, gdy chodzi o znaczenia słów, utarte, ujednolicone zwroty i frazy. Wiemy, że styl pisarzy NT był zróżnicowany, bogatszy lub uboższy, każdy stosował swoiste figury literackie, czasem proste słownictwo i gramatykę (Marek), czasem wyszukane (Łukasz, Paweł). Gra słów, odcienie leksykalne, dynamika przekazu to wszystko, według mnie, zostało w Chrześcijańskich Pismach chyba utracone.

Abstrahując od innowacyjności ujęcia, ale i wyraźnej skądinąd konfesyjności, by nie rzec tendencyjności przekładu - odnoszę wrażenie - że tekst ten niesie w sobie pewien ładunek perswazji, lub dobitniej - manipulacji. W literaturze anglosaskiej często oddaje się takie zjawisko translatorskie terminem coercive persuasion.

Myślę, że może warto poświęcić czas - w odrębnym artykule - i przeanalizować dokładniej właściwości tego przekładu, pod kątem walorów językowych, literackich, komunikatywności, wierności oryginałowi greckiemu, a może angielskiemu?

Poniżej przedstawiam kilkanaście przykładów, które wg mnie są niezrozumiałe, rażące, albo wręcz śmieszne. Zaznaczam, że są to moje subiektywne odczucia, kwestia gustu, wyrobienia literackiego i zapewne nie wszyscy zgodzą się z moimi odczuciami.

Pomijam tu specyficzne nazewnictwo typu: pal męki, niezasłużona życzliwość, system rzeczy, grobowiec pamięci itd., albowiem należą one do repertuaru słownictwa, do którego już się przyzwyczailiśmy, obcując z literaturą Strażnicy. Poniższe cytaty pochodzą z 2 wydania:

*********** ***********

Mt 5:26 - „Doprawdy, mówię ci: Na pewno stamtąd nie wyjdziesz, dopóki nie spłacisz aż do

ostatniej monety znikomej wartości” - Co to jest moneta znikomej wartości? Chyba lepiej komunikatywnie pozostawić poczciwy „grosz”.

Mt 6: 1 - „"Pilnie zważajcie, żebyście nie przejawiali swej prawości przed ludźmi po to, by

was oglądali; w przeciwnym razie nie będziecie mieć nagrody u Ojca, który jest w niebiosach.” - Czy nie można było zostawić tradycyjnie „dobrych uczynków”? Po co aż taka oryginalność?

Mt 9:36 - „Widząc tłumy, litował się nad nimi, były bowiem złupione i porzucone niczym

owce bez Pasterza”. - Ktoś złupiony, to raczej okradziony, ograbiony. Czy takimi byli ci ludzie? Chyba jednak określenie „utrudzeni” daje lepsze skojarzenie uczuć litości, współczucia.

Mt 13:47 -„"Ponadto królestwo niebios jest podobne do niewodu zapuszczonego w morze i

zagarniającego ryby wszelkiego rodzaju.” - Wg mnie niepotrzebny archaizm. Czy jeszcze ktoś pamięta czym jest niewód? Dziękujmy Strażnicy, że przypomniała nam to słowo.⁵

Mt 26:50 - „Lecz Jezus rzekł do niego: "Człowieku, w jakim celu jesteś tu obecny?" Wtedy

oni wystąpili i pochwycili Jezusa w swe ręce, i wzięli go pod straż.” - jakoś tak oficjalnie, może pretensjonalnie. Czy nie lepiej: po co przyszedłeś?

Mk 11:10 - „Błogosławione jest przychodzące królestwo naszego ojca Dawida! Racz

wybawić na wysokościach!” Przetłumaczenie słowa „hosanna” powoduje niejasność przekazu. Szyk wyrazów z imiesłowem sprawia, że tekst niepotrzebnie się wydłuża;

Mk 12:14 - „Oni, przybywszy, powiedzieli do niego: "Nauczycielu, wiemy, że jesteś

prawdomówny i nie zważasz na nikogo, gdyż nie patrzysz na wygląd zewnętrzny ludzi, lecz zgodnie z prawdą nauczasz drogi Bożej: Czy wolno płacić podatek pogłówny Cezarowi, czy nie?” - „Nie zważać na nikogo” to raczej kategoria ignorancji, bycia niegrzecznym. Czy tak postrzegali Żydzi Jezusa?

Mk 13:20 - „Doprawdy, gdyby Jehowa nie skrócił tych dni, nie byłoby wybawione żadne

ciało. Ale ze względu na wybranych, których wybrał, skrócił te dni.” - Pleonazm;

Mk 13:24 - „"Ale w owych dniach, po owym ucisku, słońce ściemnieje i księżyc nie da swego

światła,”. - Niepotrzebne powtórzenie;

Łk 1:78 -  „dzięki tkliwemu współczuciu naszego Boga. Ze współczuciem tym zawita do nas

świt z wysokości,” - wg mnie jest to przesadna emfaza, ponieważ tkliwy - to skłonny do okazywania uczuć, czułości, współczucia - współczujący. Cóż, może jednak o to chodziło? Nie bardzo rozumiem metaforę „świt z wysokości”, cóż poetyka!

Łk 9:53 - „lecz ci go nie przyjęli, gdyż oblicze miał skierowane, by iść do Jerozolimy.” -

Czyżby niewolnicze oddanie oryginału greckiego lub semickiego? „Oblicze skierowane” - chyba chodzi o zamiar, chęć. Nie rozumiem wynikania. Zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe przyczyny, ale ta przyczyna jest niejednoznaczna. Dlatego go nie przyjęli, bo chciał iść do Jerozolimy? Czy z powodu, że szedł do Jerozolimy, to dlatego go nie przyjęli? Czy może ogólnie, dlatego, że był Żydem?

J 3:18 - „Kto w niego wierzy, nie ma być osądzony. Kto nie wierzy, już został osądzony,

ponieważ nie uwierzył w imię jednorodzonego Syna Bożego.” Niezręczny szyk. Lepiej chyba byłoby: „nie będzie osądzony”.

J 7:32 - „Faryzeusze usłyszeli, że tłum tak o nim szemrze, toteż naczelni kapłani oraz

faryzeusze wysłali urzędników, aby go schwytali.” - Powtórzenie wg mnie niepotrzebne.

Dz 8:33 - „Gdy był upokarzany, odebrano mu sąd. Któż opowie szczegóły jego pokolenia?

Odebrano mu bowiem życie z ziemi”. Tekst dla mnie bełkotliwy, niezrozumiały. Jest to cytat z proroka Izajasza, zatem być może i oryginał też jest niejednoznaczny.

Rz 3:26 - „po to, by w teraźniejszej porze pokazać swoją prawość, aby móc być prawym

również wtedy, gdy uznaje za prawego człowieka, który wierzy w Jezusa.” Tekst dla mnie bełkotliwy, niezrozumiały.

1Kor 1:26 - „Widzicie bowiem, bracia, jak was powołał, że powołano niewielu mądrych na

sposób cielesny, niewielu mocnych, niewielu szlachetnie urodzonych;” - Zbyteczne powtórzenie. Jak rozumieć, że ktoś jest mądry na sposób cielesny? Czy można być mądrym na sposób duchowy? Może chodzi o mądrych, ale z ludzkiego punktu widzenia?

1Kor 3:10 - „Zgodnie z niezasłużoną życzliwością Bożą, którą mnie obdarzono, jako mądry

kierownik robót założyłem fundament, lecz ktoś inny na nim buduje. Ale niech każdy baczy, jak na nim buduje.” Razi mnie zbyt potoczne określenie „kierownik robót”.

2Kor 10:13-15 - „My natomiast nie będziemy się chlubić poza wyznaczonymi nam granicami,

lecz zgodnie z granicą terenu, który Bóg nam przydzielił według miary, sprawiając, iż sięga on aż do was. Doprawdy, nie rozpościeramy się zanadto, jak gdybyśmy do was nie dotarli, my bowiem pierwsi przyszliśmy aż do was, oznajmiając dobrą nowinę o Chrystusie. Nie, wcale nie chlubimy się cudzym trudem poza wyznaczonymi nam granicami, lecz żywimy nadzieję, że tak jak wzrasta wasza wiara, staniemy się wielcy wśród was w odniesieniu do naszego terenu. Wtedy będziemy jeszcze bardziej obfitować, aby oznajmiać dobrą nowinę krainom za wami, tak by nie chlubić się cudzym terenem, na którym wszystko już jest gotowe.” - O co tu chodzi? Być może chodzi o to, że mamy wyznaczone granice, by się chlubić. I w rozumieniu przenośnym, Bóg przydzielił nam teren tej chluby według swej miary, tak iż w zasięgu granic tego terenu są odbiorcy tych słów. Ale czy tak trzeba to rozumieć? Czy to nie jest bełkot? Zaimek „on” w takiej konstrukcji sugeruje też, że chodzi o słowo poprzedzające: „Bóg”. Zatem „teren” czy „Bóg” sięga do nas?

2Kor 13:6 „Doprawdy, mam nadzieję, iż poznacie, że my nie jesteśmy niegodni uznania.” Po

co podwójne zaprzeczenie? Łatwiej „jesteśmy godni”. Być może kalka z angielskiego NWT - „not disapproved”.

Gal 1:11 - „Oświadczam wam bowiem, bracia, że dobra nowina, którą oznajmiłem jako

dobrą nowinę, nie jest niczym ludzkim;” Niepotrzebne powtórzenie.

Ef 3:15-16 - „któremu zawdzięcza swe miano każda rodzina w niebie i na ziemi,  żeby on

stosownie do bogactwa swej chwały dał wam mocą przez swego ducha stać się potężnymi w człowieku, jakim jesteście wewnątrz,” - Tekst dla mnie bełkotliwy, o co tu chodzi?

Kol 4:18 - „Oto pozdrowienie moje, Pawłowe, moją własną ręką. Dalej miejcie w pamięci

moje więzy więzienne. Życzliwość niezasłużona niech będzie z wami.”- Pleonastyczne „więzy więzienne” chyba niezbyt fortunne, pojawiają się parę razy w Flp, Kol, 2Tm (por. np. Flp 1:14, 17 itd.).

¹ Dodatkowo można wspomnieć, że słowo Jeruzalem konsekwentnie było stosowane w edycji 1994 nawet poza tekstem biblijnym, np. w tabeli podającej daty powstania pism str. 334.

² Dla mniej wtajemniczonych - korzec - to dawna miara ciał sypkich, tu: naczynie (kosz) o pojemności 1 korca (sic!). Z innego źródła zaś: pierwotny korzec był miarą dłubaną, wykonaną z nieokorowanej kłody świerkowej.

³ Patrz Przedmowa str. 5 w Chrześcijańskich Pismach Greckich, Brooklyn, NY 1994

⁴ To słowo greckie pierwotnie wywodziło się z kultury agrarnej i oznaczało przycinanie pędów, sadzonek, gałęzi drzewek tak, aby przynosiły dorodniejszy owoc. W późniejszych czasach tj. koine NT ewoluowało w znaczeniu korekty, kogoś lub czegoś, a zatem kary ku poprawie, poprawy, a jeszcze później w znaczeniu potępienia (patrz np. Theological Dictionary of the New Testament, vol. III, str. 814-816;

⁵ Podobnie archaicznie dla mnie brzmią: blank - Mt 4:5, Łk 4:9, przysionek - Mt 26:71, westybul - Mk14:68, turkawka - Łk 2:24, podołek - Łk 6:38, winogrodnik - Łk 13:7 (neologizm?), wekslarze - J 2:14, obmówcy - Rz 1:30 itp

17

---