ZIEMIE POLSKIE POD OKUPACJĄ NIEMIECKĄ 1939-45

W 1939 nastąpiła właściwie likwidacja państwa polskiego. Z punktu widzenia prawnego pojawiło się to już w pakcie Ribbentrop- Mołotow, a następnie w podpisanym 28 września 1939 aneksie do tego paktu, gdzie zmieniona została linia podziału ( z Wisły na Bug), a Niemcy zrezygnowali z Litwy na rzecz ZSRR.

Niemcy dostali ziemie na zachód od Bugu i Sanu. Pod względem terytorialnym nastąpił podział pół na pół ( **Niemcy dostali 48,4% terytorium przedwojennej Polski, Rosjanie o 2% więcej). Inaczej podział ten wyglądał ze względna ludność- z 25 milionów rdzennych Polaków, Niemcy dostali 20 milionów, a Rosjanie 5 milionów.

Niemcy dokonali podziału zagarniętych ziem, zgodnie z dekretem Hitlera z dnia

8 października 1939:

1. do Niemiec włączono: województwo poznańskie, część śląskiego, krakowskiego i łódzkiego. Utworzono okręgi:

- Gdańsk- Prusy Zachodnie,

- Wartheland - Kraj Warty,

- prowincja śląska,

- prowincja Prusy Wschodnie.

2) utworzono Generalne Gubernatorstwo w skład którego wchodziła także Warszawa. Za stołeczne miasto uznano jednak Kraków, ponieważ Niemcom zależało na zmarginalizowaniu roli Warszawy, zrobieniu z niej prowincjonalnego miasta.

Na czele Generalnego Gubernatorstwa stał generalny gubernator - Hans Frank (** doktorat z filozofii), od jesieni 1939 nazywany przez Polaków „królem Polski”, ponieważ rezydował na Wawelu.

Generalne Gubernatorstwo podzielono na 4 dystrykty:

- warszawski,

- krakowski,

- radomski,

- lubelski.

Latem 1940 do Generalnego Gubernatorstwa włączono także Galicję z Lwowem.

Tereny włączone do Rzeszy przeznaczono do zniemczenia. Próbowano dokonać tego przez:

- wysiedlenia w głąb Rzeszy na przymusowe roboty, lub do Generalnego Gubernatorstwa (* nazywanego „śmietniskiem Europy”)

- rozwijanie akcji podpisywania przez Polaków Niemieckiej Listy Narodowej (Volksdeutsche), co sprawiło, że byli oni lepiej traktowani w czasie okupacji, pod koniec wojny przeprowadzano na ludności tej samosądy.

Niemcy na terenach Polski uderzyli w Kościoły ( katolicki i ewangelicki). Z 2100 księży żyjących przed wojną, ponad połowę wymordowano. Kościół zawsze stawał bowiem po stronie ludzi, państwa, tworzyła go również inteligencja.

Jesienią 1939 wprowadzono kontyngenty - każdy rolnik musiał oddać część swoich zbiorów na rzecz państwa niemieckiego ( przeważnie transportowano je na front wschodni).

Niemcy rozwiązali większość organizacji w Polsce. Pozostały jedynie:

- Ochotnicza Straż Pożarna,

- Polski Czerwony Krzyż,

i utworzono:

- Radę Główną Opiekuńczą (RGO).

Zdjęto godła, flagi, zakazano obchodzenia świąt państwowych (jak 03.V, 11.XI, 15.VIII).

Wszystko objęto głęboką cenzurą, **nawet w modlitewnikach z okresu okupacji w Litanii Loretańskiej usunięto zwrot „Królowo Korony Polski”.

Zredukowano szkolnictwo. Istniały jedynie szkoły powszechne i zawodowe. Usunięto przedmioty takie jak język polski (literatura), geografia, historia, wychowanie fizyczne. Hans Frank twierdził, że wystarczy, aby Polak umiał się podpisać i liczyć do dziesięciu.

W okresie okupacji maił miejsce terror i zagłada polskiej inteligencji. Przeprowadzono akcję „A-B”. W listopadzie 1939, w Krakowie, zwabiono na posiedzenie senatu uczelnianego pracowników Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczej. Przybyło wówczas 183 profesorów, którzy zostali aresztowani i wywiezieni do obozu w Sachsenhausen.

Od czerwca 1939 do sierpnia 1942 w Palmirach rozstrzelano 6 tysięcy osób, zginęli tam między innymi:

- Maciej Rataj,

- Mieczysław Niedziałkowski (założyciel PPS).

Niemcy tworzyli obozy koncentracyjne. W maju 1940 założono Auschwitz.

Niemcy organizowali łapanki. Polaków traktowano jako zakładników i rozstrzeliwano za Niemców, lub wywożono do Rzeszy na przymusowe roboty. Początkiem 1941 na terenie Niemiec znajdowało się ok. 800 tysięcy obywateli Polski.

Niemcy wyjątkowo tępili Żydów. Tych, którzy służyli w wojsku polskim w kampanii wrześniowej, rozstrzeliwano. Potem Niemcy tworzyli getta, otoczone murem, drutem kolczastym, gdzie Żydzi mieli obowiązek pracy. Żydzi zostali oznakowani - na przedramieniu nosili gwiazdę Dawida. W 1941 Niemcy rozpoczęli proces likwidacji gett. W gettach zaczęły wybuchać powstania - największe z nich warszawskie, dowodzone przez Mordechaja Anielewicza, trwało od 19 kwietnia do 8 maja 1943.

Ze względu na względu na psychozę strachu, terror, Żydom nie udzielano pomocy, choć byli również tacy, którzy ratowali Żydów. Żydzi znajdujący się w fatalnej sytuacji, musieli się z nią biernie godzić.

Niemcy stworzyli wyspecjalizowaną organizację zwalczającą zalążki żydowskiego ruchu oporu - „Żagiew”, działającą przy gestapo.

Wśród Polaków znajdowali się także szmalcownicy - wydający Żydów w ręce Niemców za pieniądze. Polski ruch oporu dla szmalcowników przewidywał karę śmierci