Justyna Kogut

Konspekt na lekcję historii i społeczeństwa dla klasy IV.

Temat: Skąd czerpiemy wiadomości o historii? - źródła historyczne.

Cele poznawcze: uczeń

• Zna pojęcia: źródło historyczne, źródło materialne, źródło pisane, pismo, rocznik, kronika, dokument oraz potrafi się nimi posługiwać

Cele kształcące: uczeń potrafi

• wyjaśnić pojęcie: źródła historyczne

• dokonać podziału źródeł historycznych na pisane i materialne

• podać przykłady źródeł pisanych (np. listy, dokumenty, pamiętniki) i materialnych (np. mapy, obrazy, biżuteria, itp.)

• wskazać różnice pomiędzy rocznikiem a kroniką

• rozpoznać różnorodne materiały pisarskie (np. gliniane tabliczki, papier, papirus, pergamin i inne)

• określić rodzaj przedstawionego źródła historycznego

Cele wychowawcze: uczeń

• Docenia znaczenie źródła historycznego w procesie rekonstrukcji historii

• Rozumie konieczność konfrontowania informacji zawartych w różnych źródłach historycznych

• Wyjaśnia konieczność dotarcia do wszystkich możliwych źródeł informacji w celu poznania historii

Środki dydaktyczne:

1. Szeweluk - Wyrwa B., Surdyk - Fertach W., Historia i społeczeństwo 4. Człowiek i jego cywilizacja, wyd. ARKA

2. Szeweluk - Wyrwa B., Surdyk - Fertach W., Historia i społeczeństwo 4. Człowiek i jego cywilizacja. Zeszyt ćwiczeń, wyd. ARKA

3. Źródła pisemne (gazety, reprodukcje dokumentów i inne), źródła materialne (mapy, biżuteria, monety, banknoty i inne)

Metody nauczania:

1. Pogadanka

2. Burza mózgów

3. Praca pod kierunkiem: w oparciu o podręcznik, ćwiczenia

4. Opis

5. Prezentacja ikonograficzna

Przebieg lekcji	Treści dydaktyczne		Przewidywany czas
		Czynności nauczyciela		Czynności uczniów
Czynności organizacyjne	Wzajemne powitanie. Sprawdzenie obecności.
Rekapitulacja wtórna + wprowadzenie do tematu	Kontrola zadania domowego. Sprawdzenie wiadomości zapamiętanych z ostatniej lekcji - pogadanka (Czym jest historia? Kto ją tworzy? Co poznajemy na lekcji historii? Skąd czerpiemy informacje o przeszłości?). Podanie tematu lekcji.	Przypomnienie wiadomości z ostatniej lekcji. Uczniowie zgłaszają się i odpowiadają na pytania. Zapisanie tematu lekcji do zeszytu.
Lekcja właściwa	Wyjaśnienie pojęcia: źródło historyczne oraz przedstawienie podziału źródeł na pisane i materialne. Omówienie źródeł pisanych, wyjaśnienie definicji pisma oraz przedstawienie rodzajów pisma. Prosi uczniów o przeczytanie fragmentu tekstu dotyczącego najstarszych materiałów pisarskich i o podkreślenie ich - jeden uczeń głośno czyta. Nauczyciel komentuje, dopowiada, następnie zadaje uczniom pytania. Wyjaśnienie pojęć: roczniki, kroniki, dokumenty. Omówienie źródeł materialnych. Nauczyciel dyktuje notatkę do zeszytu. Prosi uczniów o rozwiązanie ćwiczeni nr 2 w zeszycie ćwiczeń. Podaje przykłady źródeł historycznych, a uczniowie wpisują je do odpowiedniej rubryki. Prosi uczniów o wykonanie ćwiczenia nr 1 oraz nr 3 w zeszycie ćwiczeń.	Śledzą treści w podręczniku, oglądają ilustracje. Czytają tekst, podkreślają najważniejsze informacje, odpowiadają na pytania nauczyciela. Zapisują notatkę w zeszycie. Wykonują ćwiczenie nr 2 w zeszycie ćwiczeń. Wykonują ćwiczenia nr 1 oraz 3 w zeszycie ćwiczeń.
Rekapitulacja pierwotna	Zadaje pytania sprawdzające wiadomości zapamiętane z lekcji - pogadanka (czym są źródła historyczne? Na jakim materiale pisano w przeszłości? Jak się dzielą źródła historyczne? Przykłady źródeł pisanych i materialnych?) Pokazuje uczniom reprodukcje źródeł historycznych i prosi o ich zakwalifikowanie.	Uczniowie odpowiadają na pytania. Odgadują rodzaj źródeł.
Zadanie domowe	Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie krzyżówki z ćwiczenia nr 4 w zeszycie ćwiczeń.	Zapisują w zeszycie zadanie domowe.