PROGRAM ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH
W KLASIE II GIMNAZJUM

I. WSTĘP - CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU

Klasa druga gimnazjum jest trudnym okresem w życiu gimnazjalistów. Uczniowie znajdują się w połowie swej „gimnazjalnej drogi”. Już jeden rok ciężkiej pracy za nimi. W trakcie tego okresu zdążyłam ich dość dobrze poznać, wiem na co ich stać, jakie są ich mocne i słabe strony. Niestety, okazało się, że oprócz wielu walorów, uczniowie nadal mają bardzo duże problemy z poprawną pisownią, właściwym zapisem graficznym pisma, rozumieniem i analizą czytanego tekstu, co w znacznym stopniu wpływa na efektywność uczenia się i nauczania.
Zdobywanie umiejętności pisania jest procesem długofalowym i interpretuje się ją nie tylko jako czynność polegającą na właściwym kreśleniu liter. Uwzględnić należy także poprawność ortograficzną, gramatyczną i stylistyczną, co uczniowie mogą kształcić podczas ćwiczeń czytania ze zrozumieniem.
Tak narodził się pomysł zajęć wyrównawczych, podczas których uczniowie mogliby kształcić te umiejętności. Będą się one odbywać co dwa tygodnie, w poniedziałki, w ciągu jednej godziny lekcyjnej. Uczestnikami spotkań będą uczniowie klasy II f - grupa 15 uczniów z największymi problemami.

II. CEL GŁÓWNY:

• przezwyciężenie trudności w pisaniu i czytaniu ze zrozumieniem

• stymulowanie ogólnego rozwoju ucznia - wzmacnianie cech osobowości, wzbudzanie zainteresowań, wyrabianie właściwej motywacji do nauki

CELE SZCZEGÓŁOWE:

W zakresie pisania:

• usprawnienie koordynacji wzrokowo - ruchowej

• usprawnienie mięśni palców i zdolności współpracy palców ręki

• wyrabianie umiejętności prawidłowego posługiwania się narzędziem piszącym

• wdrażanie do dokładności, staranności, kształcenie wrażliwości estetycznej, poprawności ortograficznej

• likwidowanie napięcia mięśniowego - przyczyny „brzydkiego” pisma

W zakresie czytania ze zrozumieniem:

• kształcenie umiejętności sprawnego czytania ze zrozumieniem

• rozwój sztuki czytania

• pobudzanie czytelnika do kreatywnej postawy

III TREŚCI KSZTAŁCENIA

Zagadnienia realizowane podczas zajęć wyrównawczych będą głównie dotyczyły dwóch obszarów tematycznych:

• grafomotoryki

• czytania ze zrozumieniem

1. Grafomotoryka - treści kształcenia, nauczania:

• łączenie punktów według podanej kolejności

• orientacja kierunkowa na płaszczyźnie

• rysowanie wzorów obiema rękami

• powiększanie, pomniejszanie, symetria w rysunku

• kaligrafia

• ćwiczenia ortograficzne

Czytanie ze zrozumieniem - treści kształcenia, nauczania:

• uzupełnianie brakujących fragmentów tekstu

• wyszukiwanie pomyłek w tekstach

• budowanie wypowiedzi z rozsypanki wyrazów, zdań, akapitów

• ustalanie właściwej kolejności akapitów

• zaznaczanie i wykreślanie pomyłkowo umieszczonych fragmentów w tekstach

IV. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW

Aby zaplanowane działania powiodły się, cele zostały osiągnięte, praca z uczniami na lekcji musi być efektywna i jednocześnie efektowna. Zajęcia nie mogą nudzić, zniechęcać. Powinny być ciekawe, niecodzienne. Będą się skupiać głównie na:

• ćwiczeniach kształtujących prawidłowy uchwyt i regulujących napięcie mięśniowe rąk - jeśli dziecko zbyt mocno przyciska ołówek lub długopis, trzeba uczyć go zwalniać napięcie, kontrolować.

• ćwiczeniach kształtujących nawyki ruchowe związane z kierunkiem pisania - od początku wyrabiamy u dziecka kierunek pisania od lewej do prawej strony. W gimnazjum nadal należy to ćwiczyć. Jak utrwalamy te nawyki? - „wskazujemy uczniowi drogę” poprzez:

• np. rysowanie szlaczków rozpoczętych od lewej strony,

• kreślenie linii pionowych (z góry w dół) i poziomych (z lewej do prawej),

• ćwiczenia w rysowaniu okręgów i spirali w obu kierunkach

• ćwiczeniach usprawniających koordynację wzrokowo - ruchową - są to typowe ćwiczenia grafomotoryczne, w których czynności ruchowe odbywają się pod ścisłą kontrolą wzroku:

• zamalowywanie obrazków

• kalkowanie

• łączenie kropek

• rysowanie po śladzie

• kończenie szlaczków

• odwzorowywanie rysunków zgodnie ze wzorem

• ćwiczeniach utrwalających poprawne odtwarzanie liter, które uczeń myli - ćwiczenia polegające na właściwym zapisie

• ćwiczeniach poprawnego czytania ze zrozumieniem - czytanie ze zrozumieniem, analiza wybranych fragmentów, uzupełnianie tekstu, jego poprawa.


Najczęściej stosowaną formą pracy będzie:

• praca w grupach - np. analiza poprawności tekstów

• praca indywidualna, np. : rozmowy z nauczycielem, praca ze słownikiem ortograficznym, samodzielne wykonywanie zadanych ćwiczeń,

• gry i zabawy edukacyjne,

• testy sprawdzające zdobyte umiejętności.

V. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW

Po zakończeniu realizacji zaplanowanego materiału uczniowie powinni:

• usprawnić koordynację wzrokowo - ruchową

• pozbyć się napięcia mięśniowego ręki

• sprawnie łączyć punkty według podanej kolejności

• mieć orientację kierunkową na płaszczyźnie

• rysować wzory obiema rękami

• powiększać, pomniejszać zachowując symetrię w rysunku

• ładnie kaligrafować

• poprawnie pisać pod względem ortograficznym

• czytać ze zrozumieniem, analizować i interpretować czytany tekst

• uzupełniać brakujące fragmenty tekstu

• sprawnie wyszukiwać pomyłki w tekstach

• budować wypowiedzi z rozsypanki wyrazów, zdań, akapitów

• ustalać właściwą kolejności akapitów

• zaznaczać i wykreślać pomyłkowo umieszczone fragmenty w tekstach

VI. KONTROLA I OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW

Ponieważ są to dodatkowe zajęcia, w których biorą udział uczniowie z największymi problemami w zakresie omawianej wcześniej tematyki, wyniki pracy nie mogą być wyrażone poprzez stopień - ocenę wpisaną do dziennika lekcyjnego. Zatem efekty i osiągnięcia uczniów będą zawarte na kartach pracy, z którymi uczestnicy spotkań będą pracować podczas lekcji, na kartach samooceny.
Ponadto ocenianie powinno motywować ucznia do pracy, promować świadomą i rozumną wiedzę, nabyte umiejętności. Dlatego nauczyciel powinien stosować np. pochwałę ustną lub pisemną.

VII. EWALUACJA PROGRAMU

Po zakończeniu realizacji programu należy przeprowadzić ewaluację, która pozwoli ocenić skuteczność programu, jego atrakcyjność i wskaże, czy zamierzone cele zostały osiągnięte. Należy zatem opracować i zastosować różnorodne narzędzia ewaluacyjne, np.:

• ankiety

• obserwacja ucznia podczas zajęć lekcyjnych

• karty pracy

• samoocena uczniów.

Analiza wyników pozwoli na krytyczną ocenę programu i dokonanie ewentualnych zmian w jego strukturze.


Bibliografia

1. Bogdanowicz M., Przygotowanie do nauki pisania. Ćwiczenia grafomotoryczne według Hany Tymichowej, Gdańsk 2003

2. Chmielewska E., Ćwiczenia służące kształtowaniu orientacji przestrzennej. Zeszyt do pracy z uczniem, Kielce 1995

3. Łuczak A., Rozumiem, co czytam. Ćwiczenia w czytaniu ze zrozumieniem dla uczniów gimnazjum, Gdańsk 2000

4. Studnicka J., Ćwiczenia grafomotoryczne - zeszyt ćwiczeń dla gimnazjalistów i uczniów szkół ponadgimnazjalnych, Gdynia 2004

Ankieta ewaluacyjna do programu zajęć wyrównawczych


Uczniu! Przeczytaj proszę poniższe pytania i udziel szczerej odpowiedzi. To pozwoli mi ocenić atrakcyjność i przydatność zajęć wyrównawczych, ćwiczeń prowadzonych w ramach naszych spotkań.

1. Czy zajęcia wyrównawcze podobały Ci się? TAK NIE

2. Czy uważasz, że pomogły Ci one zdobyć większe umiejętności w zakresie pisania i czytania ze zrozumieniem? TAK NIE

3. Czy chciałbyś kontynuować podjętą tematykę w przyszłym roku szkolnym?TAK NIE

Dziękuję!





---