Notatki z pierwszych wykładów

Europejska polityka transportowa

Jakie mamy kierunki rozwoju transportu w UE?

• Polityka spójności

By społecznie wszyscy czuli się obywatelami wszystkich krajów

• Zwiększenie efektywnych działań

By zrobić jak najwięcej z określonych środków, by za te same pieniądze zrobić więcej

• Sprawiedliwe ceny

Dumping, zaniżanie cen, by ceny były sprawiedliwie ustalane

• Konkurencyjność (ma być uczciwa)

• Zrównoważony rozwój

Byśmy nie niszczyli tego co sami zbudowaliśmy, za jedno wycięte drzewo wsdźmy dwa, bo nie wiadomo czy obydwa się przyjmą.

Zrównoważony rozwój

idea ekorozwoju: "Na obecnym poziomie cywilizacyjnym możliwy jest rozwój zrównoważony, to jest taki rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie."

Doktryna ZR dąży do sprawiedliwości społecznej poprzez m.in. ekonomiczną i środowiskową efektywność przedsięwzięć zapewnioną m.in. przez ścisły rachunek kosztów produkcji rozciągający się również w bardzo złożony sposób na zasoby zewnętrzne (iiSBE)

Dokumenty:

• „Zielona księga”

Ku sprawiedliwemu i efektywnemu stanowieniu cen w transporcie.

• „Biała księga”

Sprawiedliwe opłaty za użytkowanie infrastruktur\

• Z 2001 roku „Biała księga”

Europejska polityka transportowa w 2010 roku.

Dyrektywy-dokumenty wydawane przez UE.

Przesłanki tworzenia europejskiej polityki transportowej.

1. Integracja krajów członków Unii Europejskiej

2. Znaczenie gospodarcze transportu

3. Znaczenie transportu dla jakości życia społeczeństw

4. Oddziaływanie transportu na środowisko naturalne

Ad. a. Integracja członków UE wymaga utworzenia wspólnej przestrzeni gospodarczej o łatwej dostępności w celu swobodnego przepływu kapitału, dóbr, usług i osób zgodnie z celami Wspólnoty. Infrastruktura transportowa kryje możliwości rozwojowe przesądzając o dostępności poszczególnych regionów oraz podwyższając spójność kontynentów. Integracja europejska przewiduje równomierność rozwoju w tym w regionach uboższych jako stymulatorów ich rozwoju. (region=państwo)

Ad. b. Znaczenie gospodarcze transportu dotyczy wydatków na transport ponoszonych przez UE ponieważ transport jest uniwersalnym i niezbędnym kooperantem wszystkich procesów wytwarzania i obrotu gospodarczego jako podstawowy element systemu logistycznego. Jest wynalazkiem lokalizacji produkcji oraz kształtowania sieci osiedleńczej.

Kiedyś tworzono miast wzdłuż rzek. Most w Bydgoszczy imienia Lecha Kaczyńskiego.

Transport w istotny sposób oddziałuje na koszty produkcji i koszty logistyczne a tym samym na zdolność konkurencyjną gospodarki unijnej.

Rewitalizacja będzie dotyczyć dróg wodnych, Dzięki operze Bydgoszcz staje się bardzo ładnym miejscem w Polsce. W 1900 roku w Bydgoszczy był plan rozbudowy części willowej miasta, osiedle…

Przy postoju powyżej 1 min powinniśmy wyłączyć silnik samochodu---ale oczekiwanie na chodzie silnika jest bardziej korzystne niż wyłączanie i włączanie silnika, dyrektywa europejska: ptasia, osiedleńcza (kładka dla zwierząt-zamiast konstrukcji żelbetowych zastosowano konstrukcję z blach, zaoszczędzono 1 mln złoty i 4,5 miesiąca.

Należy chronić środowisko naturalne.

Wyspa Młyńska:

-pale drewniae, - zapadanie się dróg, -torf w gruncie, -technologia geokomór,

Transport składa się z dwóch elementów:

- :P

-sieci dróg:

• Transport powietrzny

• Lądowy:

Kolejowy

Samochodowy

Rzeczny

Transport mieści się w tworzeniu jakości naszego życia:

• Chlebek musiał nam ktoś przywieźć

• Na wakacje również wybieramy się autem

Co jest najważniejsze w transporcie??

BEZPIECZEŃSTWO

Dziś rozpatruje się wszelkiego typu elementy (drogi, budynki, budowle, mosty) w aspekcie bezpieczeństwa, kiedyś brano na przykład pod uwagę ilość przewożonych towarów.

RYZYKO

Poziom ryzyka które musi być wliczone przy budowie dróg i środków transportu

„fałszować każdy może” - o ferrari i o korwecie amerykańskiej, filmy nowoczesne projektowanie, o transporcie ciężarowym.

Kubica -poradzi sobie z prędkością 300km/h a na zwykłej drodze ma wypadek.

Środowisko naturalne

są organizacje, które bronią naturalnego środowiska, kupują łańcuchy i się przypinają.

Rospuda słusznie prowadzono strajki.

Ówczesny Minister Środowiska powiedział, że z UE sobie poradzi, świadczą to o tym jak słabo jesteśmy przygotowani. Dyrektywy podpisaliśmy i musimy pewne obszary chronić.

Transport niszczy środowisko

-niektóre kraje między innymi Szwajcaria wprowadziły tranzyt kolejowy.

-kanał La Manche -silniki się wyłącza, jest klimatyzacja, odprowadzanie spalin, jest to eurotunel wspólny produkt Anglików i Francuzów. Było dużo materiałów ubocznych: kreda, wapień- jest złożone na górze, która zarosła. Promy i poduszkowce obsługiwały, są jeszcze szczątkowe rejsy.

Czy można wycenić finansowo ochronę środowiska??

-to nie ma ceny, nie można wycenić. Jeśli niszczymy środowisko do pewnego stopnia, część zwierząt ginie (nie da rady często ich przesiedlić-nie adaptują się na nowym terenie)

Zrównoważony rozwój

Jest to kategoria dynamiczna zawierająca elementy jakościowe i zmianę jakościową, zmiana ta powinna być pozytywna i związana ze wzrostem i postępem.

Rozwój zrównoważony jest to rozwój, trwały w procesie którego zaspokojenie bieżących potrzeb społeczności nie przynosi uszczerbku dla możliwości rozwoju przyszłych pokoleń.

Dyrektywa 89/106/EWG (Europejska wspólnota gospodarcza)

Aspekty rozwoju

• Biologiczno-przyrodniczy (organizmy żywe, które niszczymy)

• Społeczno-ekonomiczny (programy spójności, programy europejskie)

• Regionalny (pieczarki mogą połączyć regiony)

Przy rozwoju zrównoważonym należy kierować się następującymi zasadami:

1. Wykorzystanie lokalnych (regionalnych) zasobów

2. Wykorzystanie w pierwszym rzędzie zasobów odtwórczych

3. Poszukiwanie i wybieranie rozwiązań, które nie niszczą środowiska naturalnego.

4. Ochrona i racjonalne wykorzystanie dziedzictwa kulturowo-przyrodniczego

5. Uznanie za podstawę więzi społecznych, warunków społecznych i gospodarczych

6. Ścisłe sprzężenie struktur władzy społecznej z organizacjami gospodarczymi i samorządowymi

7. Wspieranie drobnych firm jako nieformalnego sektora gospodarki.

8. Szerokie kontakty systemów lokalnych, które opierają się na wzajemnej kooperacji

Ad. 1. Wykorzystanie lokalnych (regionalnych) zasobów

• Działać lokalnie, myśleć globalnie.

• Śmieci, utylizacja odpadów-połączenie gminnych zakładów komunalnych.

• Łączenie gmin-budowa dróg-razem buduje się dobra drogę, można dostać więcej dofinansowania z Urzędu Marszałkowskiego.

Ad. 2. Wykorzystanie w pierwszym rzędzie zasobów odtwórczych

• Coś co się odtwarza-słońce

• Produkuje się znaki drogowe, które są zasilane energią słoneczną (kamienna)

• Samochody hybrydowe z bateriami słonecznymi

• W Genewie na ostatniej wystawie samochodowej były już auta hybrydowe,

• Ceny za gaz też nie są stałe, można zamontować ogrzewanie w okresie tanich paliw ale za kilka lat może ono być najdroższe na rynku.

• Samoloty-paliwa ekologiczne.

• Biopaliwo-roślinka urośnie co roku

W społeczeństwach zachodnich biodiesel jest droższy, ale społeczeństwo jest w stanie płacić za ekologię)

Algi, które żyją w brudnej wodzie produkują ropę.

Ad. 3. Poszukiwanie i wybieranie rozwiązań, które nie niszczą środowiska naturalnego.

-auta całkowicie zasilane prądem

Ad. 4. Ochrona i racjonalne wykorzystanie dziedzictwa kulturowo-przyrodniczego

- przy drogach jest zawsze najwięcej wykopalisk

- woda musi być odprowadzana

- 7 cm na betonie, dwie warstwy, drobne kruszywo od góry i grubsze od spodu.

-parki, dęby historyczne

-przy budowie metra w warszawie rosły takie roślinki, które trzeba było ciągle podlewać.

-odwodnienie, ktoś wybudował sobie basen i zapadły się domy wzdłuż całej ulicy, ił+glina. Jeśli się odpompuje wodę, woda już nie wróci.

-ulica Grodzka, torf, postawiono ściankę oporową w ziemi, woda nie miała przepływu, i wywalała i nie było co z nią zrobić, szukała bowiem ujścia do Brdy. osiadł budynek pęknięty poprzecznie.

Ad. 5. Uznanie za podstawę więzi społecznych, warunków społecznych i gospodarczych

Np. Kanał w naszym regionie, zarejestrowany jako kanał europejski

-program rewitalizacji- rozpoczął się od wyspy

-należy korzystać z tego co daje UE (projekty)

-programy operacyjne :

• kapitał ludzki

• innowacyjna gospodarka

• infrastruktura i środowisko

Korzystamy ze środków w ramach tych projektów.

Ad. 6. Ścisłe sprzężenie struktur władzy społecznej z organizacjami gospodarczymi i samorządowymi

NOT, stowarzyszenia inżynierów i techników powinny współpracować z lokalną władzą ale bywa z tym różnie. Władze lokalne mają za dużo obowiązków a za mało pieniędzy. Powinna również istnieć współpraca z uczelnią.

Ad. 7. Wspieranie drobnych firm jako nieformalnego sektora gospodarki.

Największa rotacja, najwięcej pomysłów.

-wspierać mały biznes, bo mają wiele pomysłów, mogą tworzyć nowe miejsca pracy, dostają fundusze europejskie i się rozwijają

-jedne pielęgniarki strajkują przeciw kontraktom, inne strajkują przeciw strajkowaniu-studnia bez dna, ile się nie wrzuci pieniędzy, zawsze będzie za mało.

-nie wszystkie pielęgniarki są mądre

-króluje niski poziom wykształcenia10-15% to sa ludzie wykształceni

-społeczeństwo wytrzyma 30% ludzi niewykształconych

W Anglii jest 60% analfabetów

A Holandii 50%

-nas to nie dotyczy bo nas nie ma, jesteśmy błędem statystycznym

Ad. 8. Szerokie kontakty systemów lokalnych, które opierają się na wzajemnej kooperacji

Studenci czerpią korzyści z badan robionych za granicą

„głupi student potrafi wszystko zepsuć: tak jest na naszej uczelni”

3 obszary strategii:

Gospodarka

Społeczeństwo

Środowisko naturalne

Napiszę Wam hasła jakie Tokarski głosił na dany temat:

1. Transport a środowisko naturalne, omów konflikt na przykładach.
   
   2. Transport a zasoby odnawialne, omów na przykładach.
   
   3. Wymień -i jeden opisz- programy operacyjne UE.
   
   4. Omów transport kolejowy na przestrzeni lat w Polsce (i w Europie)
   
   5. Transport pasażerski a towarowy, opisz istotne różnice.
   
   6. Aspekt bezpieczeństwa w transporcie. Omów na przykładach.
   
   7. Opisz infrastrukturę transportową.
   
   8. Omów transport ładunków w Polsce i w UE (2005 rok)
   
   9. Omów proces transportowy-opis +schemat
   
   10. Omów produkcję transportową
   
   11. Omów teorie lokalizacyjną Webera
   
   12. Omów teorie lokalizacyjną Thunena, Predohla.
   
   13. Omów warianty przewozu ładunków

Ad. 1. Transport a środowisko naturalne, omów konflikt na przykładach.

- są organizacje, które bronią natury (np. ….)

- Rospuda -strajk

- transport niszczy środowisko

- Szwajcaria ma tranzyt kolejowy

- kanał La Manche-na wyłączonych silnikach, klimatyzacja, odprowadzanie spalin, są jeszcze szczątkowe rejsy

Ad. 2. Transport a zasoby odnawialne, omów na przykładach.

- zastosowanie znaków drogowych mrugających energią słoneczną :D

- samochody hybrydowe

- alternatywą może być gaz, zarówno jako środek napędowy jak i grzewczy,

- paliwa ekologiczne dla samolotów

- biopaliwa na bazie roślin, „którą rosną co roku wg pana Zbysia”

Ad. 3. Wymień -i jeden opisz- programy operacyjne UE. (w necie jest o tym pełno)

1. Kapitał ludzki

2. Innowacyjna gospodarka

3. Infrastruktura i środowisko

Ad. 4. Omów transport kolejowy na przestrzeni lat w Polsce (i w Europie)

-gdy mówimy o transporcie kolejowym mamy na myśli transport towarowy

- polski transport kolejowy jest zacofany, był niegdyś w czołówce europejskiej, w większych przedsiębiorstwach były poprowadzone tory kolejowe, były rampy można było ładować towar bezpośrednio na wagon. Dziś nie można ciuchcia dojechać do żadnych punktów przedsiębiorczych, tak więc transport kolejowy się nie opłaca ponieważ trzeba podwójnie wszystko przeładowywać, na wagon i potem na samochód. W Polsce dużym problemem jest to, iż tory się kradnie. Kradnie się jeszcze druty, mimo iż sa pod napięciem, a modernizacja wyżej wymienionych powoduje bardzo duże straty.

- W układzie globalnym UE ponosi bardzo duże straty za nasz słaby transport kolejowy. Poznań jest dobrze rozwinięty, a w Bydgoszczy nie prowadzi się inwestycji…. Ale ale w końcu przy dworcu głównym zaczęło coś się dziać jednak to nie kolej a miejskie zakłady komunalne robią chyba zajezdnię tramwajową.

-kolej jest państwowa a nie prywatna

-kolejarze i księża nie chcieli się zgodzić na poprowadzenie nad torami kolejowymi obwodnicy kamiennej

Ad. 5. Transport pasażerski a towarowy, opisz istotne różnice.

- pasażerski wozi ludzi -mamy wiele połączeń, dogodny rozkład jazdy

- Towarowy wozi towary :P

- Transport pasażerski nie przynosi zbyt wiele dochodu, trzeba nawet dokładać, podstawą zysków w kolejnictwie jest transport towarowy,

Ad. 6. Aspekt bezpieczeństwa w transporcie. Omów na przykładach.

-Bezpieczniej jest korzystać z transportu kolejowego, katastrofa bowiem zdarza się raz na jakiś czas, kiedy to wypadków samochodowych mamy co dziennie kilka (kilkanaście)

- najbezpieczniej jest podróżować samolotem

Ad. 7. Opisz infrastrukturę transportową.

-W skład infrastruktury transportowej wchodzą wszystkie stworzone przez człowieka podstawowe urządzenia dróg i punktów transportowych. Przy czym zaznaczyć należy, że wymienione urządzenia i punkty są trwale zlokalizowane. Innymi mówiąc infrastruktura transportowa to wszelki kapitał społeczny jaki zgromadzony jest w drogach oraz innych systemach komunikacyjnych i transportowych. W skład omawianej infrastruktury zaliczyć należy: drogi publiczne, drogi wodne, linie lotnicze, morskie szlaki wodne, linie kolejowe oraz wszelkie inne drogi komunikacyjne należące do wszystkich gałęzi transportu, a także punkty transportowe i urządzenia pomocnicze służące do obsługi dróg i punktów transportowych.

-dla sieci potrzebujemy miejsca

- w kolei miejsce jest ale tam nic nie jeździ

-w transporcie samochodowym najtrudniejszą kwestią są tereny- dlatego często mamy „uszy” których to właściciele uporczywie nie chcieli odsprzedać gruntu.

Ad. 8. Omów transport ładunków w Polsce i w UE (2005 rok)

Transport ładunkowy [%] 2005 rok
Kraj	Drogowy	Kolejowy	Morski	Śródlądowy	Rurociągowy
UE	45	10	39	3	3
Polska	39	16	36	4	8

Zarówno w UE jak i w Polsce różnic dużych nie ma. Jeśli mowa o transporcie samochodowym to dominuje zarówno w UE jak i w Polsce. Śródlądowy transport w tej chwili rośnie w siłę , rozbudowuje się, nabiera na znaczeniu. Są takie technologie, że węgiel przewozi się rurą w wodzie, a w wodzie dlatego, że zachowuj on swoją kaloryczność, niektóre kraje, które posiadają takie złoża przechowują go właśnie pod wodą. Motto: Tendencje są takie, że rozwija się transport

Ad. 9. Omów proces transportowy- opis +schemat

Zespół czynności organizacyjnych wykonawczych i administracyjnych realizowanych w określonej kolejności w celu przemieszczenia ładunku za pomocą środka transportowego.

W każdym procesie transportowym można wyróżnić następujące fazy:

1. Faza załadunku

2. Faza przewozu

3. Faza wyładunku

Ad. 10. Omów produkcję transportową (przepraszam za hasłowość)

- człowiek (by cokolwiek zrobić, podjąć decyzję,

- ładunek

- miejsce docelowe, przestrzeń-sieć dróg transportowych

- 4 rodzaje transportu: kolej, transport samochodowy, lotniczy, wodny

-czas

-pojazd

- energia

- Organizacja procesu

Ad. 11. Omów teorie lokalizacyjną Webera (z neta)

Teoria Webera (zalozenia). Weber zajmował się lokalizacją pojedynczego przedsiębiorstwa i zakładał, że: - znana jest lokalizacja miejsc konsumpcji i źródeł surowcowych, - są jednolite koszty transportu za tonokilometr, - są stałe techniczne współczynniki produkcji. Wychodząc z twierdzenia Thuenena, że optymalna lokalizacja działalności gospodarczej wiąże się z minimalizacją kosztów transportu, rozbija to założenie i uwzględnia koszty pracy, porównuje więc poziom kosztów pracy z poziomem kosztów transportu i stwierdza, że czynnikami oddalającymi lokalizację od minimalizacji kosztów transportu mogą być właśnie koszty pracy oraz korzyści aglomeracji. Korzyści mogą być tak duże, że mogą zniwelować wzrost kosztów i pracy, i wzrost kosztów transportu. Lokalizuje się więc w dużych aglomeracjach, w dużych metropoliach dlatego, że korzyści wynikające z tych aglomeracji, z tych metropolii są tak duże, że niwelują one ewentualny wzrost kosztów transportu i nawet wzrost kosztów pracy.

Ad. 12. Omów teorie lokalizacyjną Thunena

Teoria stref rolnicznych - model przedstawiający rozmieszczenie różnych rodzajów produkcji rolnej wokół jednego centralnie zorganizowanego rynku zbytu jakim jest miasto. Autorem tej teorii jest Johann Heinrich von Thünen. Była to jedna z pierwszych teorii przedstawienia analizy przestrzennej.

Thünen przyjął między innymi kilka założeń:

• istnieje tylko jedno większe miasto tworzące centralny rynek zbytu,

• istnieje jednorodna przestrzeń przyrodnicza,

• wszystkie grunty są jednakowo urodzajne,

• transport produktów do rynku centralnego odbywa się po liniach prostych,

• na rynku centralnym dochodzi do wszystkich transakcji.

Teoria Thünena stanowiła podstawę dla teorii Webera i Löscha.

Model Thünena: 1: (biały) - strefa produkcji ogrodniczej i mlecznej; 2: (zielony) - las dostarczający paliwa (drewna); 3: (żółty) - strefa intensywnie uprawianych gruntów ornych; 4: (czerwony) - strefa wielkoobszarowych, ekstensywnych gospodarstw wiejskich; pozostały (ciemnozielony) - obszar wyznacza strefę, w której nie opłaca się żadna produkcja rolna

Predohl

Przestrzenna substytucja Predohla. Predohl wprowadził do analizy przestrzennej zasadę substytucji. Chodzi o zastępowanie jednego dobra innym. W przypadku gospodarkę przestrzenną chodzi o substytucję czynników produkcji i miejsca produkcji, tzn. zastępowanie jednego czynnika drugim i zastępowanie tego miejsca drugim miejscem. Predohl uważał, że zasada substytucji stanowi podstawę teorii równowagi przestrzennej. Substytucja więc oprócz mobilności czynników produkcji i konkurencyjności, stanowi podstawowy warunek równowagi przestrzennej. Predohl koncentruje swoje zainteresowania naukowe na rezultatach zmian w lokalizacji procesu produkcyjnego. Chodzi tutaj o znalezienie optymalnej kompozycji nakładów i ich struktury na wytworzenie określonego wyrobu końcowego. Uważa on, że lokalizacja jest problemem po prostu racjonalnego wyboru. Wszystkie zmiany w lokalizacji są po prostu związane z substytucją czynników produkcji występujących w różnych miejscach.

Ad. 13. Omów warianty przewozu ładunków

1. NadawcaOdbiorca

2. Nadawcaprzewoźnikodbiorca

3. Nadawcadowózprzewoźnikdowózodbiorca

4. Nadawcadowózspedytorprzewoźnikspedytordowózodbiorca

---