POLITYKA BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA

I

16.02.2008 4godz.(łącznie 20 godz. przedmiotu) Dr. Wiesław Stach

Test (uzupełnienie)ok. 17 pytań (9 na zdanie egzaminu) 21.06 (15:10) lub 8.06 po południu.

Literatura:

Dokumenty:

• Kodeks postępowania w dziedzinie polityczno-wojskowych aspektów bezpieczeństwa

• Koncepcja strategiczna sojuszu

• Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczpospolitej Polskiej

• Europejska strategia bezpieczeństwa

• Traktat o Unii Europejskiej-7 lutego 1992r.

• Konsekwencja z Schengen 19.06.1990r.

• Traktat o konwencjonalnych siłach w Europie

Książki:

• „ Polska polityka bezpieczeństwa 1989-2000”

• „Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe”

• „Bezpieczeństwo narodowe czasu przemian” zagadnienia, koncepcje i instytucje.

• „Bezpieczeństwo międzynarodowe. Teoria o praktyka.”

• „Polska polityka bezpieczeństwa 1989-2000

• „Współczesne bezpieczeństwo”

• „Kryteria bezpieczeństwa międzynarodowego państwa”

Bezpieczeństwo międzynarodowe, terroryzm

Bezpieczeństwo-dziedzina nauki i dydaktyki

Zagrożenie oznacza pewien stan psychiki lub świadomości wywołany postrzeganiem zjawisk, które oceniane są jako niekorzystne, są to czynniki powodujące ten stan niepewności i obaw.

To rzeczywiste działania innych uczestników życia społecznego, niekorzystne i niebezpieczne dla żywych interesów i podstawowych wartości drugiego podmiotu. Jest to, więc zagrożenie realne.

Powszechnie stosowany podział zagrożeń dokonywany jest z punktu widzenia ich treści, czyli środków zagrożeń. Dzieli się na:

• społeczne

• gospodarcze

• militarne

• cywilizacyjne

• informacyjne

• ekologiczne

Stosowanie takiego podziału zagrożeń wyodrębniamy analogiczne dziedziny bezpieczeństwa.

Najistotniejsze zagrożenia we współczesnym świecie:

Znaczne obniżenie życia społeczności międzynarodowej

• Niespotykana na tą skalę migracja ludności

• Niekontrolowany proces wzrostów zbrojeń

• Wzrost różnicy w poziomie rozwoju gospodarczego

• Rozbudzenie ruchów międzynarodowych

• Wzrost znaczenia ruchów religijnych w skali globalnej

Wyzwania dla polityki bezpieczeństwa państw to nowe sytuacje, w których pojawiają się niezbywalne potrzeby wymagające sformalizowania odpowiedzi i podjęcia stosownych działań. Nierozwiązane wyzwania mogą dopiero przekształci się w zagrożenie.

Najbardziej charakterystyczną właściwością człowieka jest:

• Zdolność do przekraczania granic dotychczasowego działania

• Dążenie do samorozwoju, poznania świata, w którym żyje

• Dążenie do sukcesów

• Pragnięcie uznania przez innych ludzi

• Chęć bycia z kimś ważnym

Pojęcie i główne wyznaczniki bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego

Bezpieczeństwo jest kategorią i może być rozwiązywana w kilku układach odniesienia:

• W stosunku państw do obywateli i ich wspólnoty

• W sieci współzależności między państwami

• W ramach czynników życia międzynarodowego

• Wobec nadrzędnych norm moralności i prawa międzynarodowego

Bezpieczeństwo narodowe-to:

• Zdolność państwa do ochrony jego wewnętrznych wartości przed wewnętrznymi zagrożeniami

• Przeciwstawianie się wszelkich zagrożeniom wewnętrznym i zewnętrznym

Bezpieczeństwo międzynarodowe oznacza stan zapewniający państwową wolność od:

• Napaści militarnej

• Presji politycznej

• Przymusu gospodarczego a tym samym stwarzają możliwości ich swobodnego rozwoju

Bezpieczeństwo międzynarodowe to stan, w którym istnieją realne i racjonalne mechanizmy redukowania zagrożeń, akceptowania przez społeczność międzynarodową, przestrzegania zasady niestosowania siły w stanach……

Bezpieczeństwo narodowe -to brak obiektywnie istniejących zagrożeń i subiektywnych obaw oraz zgodne dążenie i działanie społeczności międzynarodowych na rzecz ochrony określonych wartości państwowych i pozapaństwowych (społecznych) za pomocą norm, instytucji i instrumentów zapewniających pokojowe rozstrzyganie sporów oraz tworzenie gospodarczych, społecznych, ekologicznych i innych przesłanek dynamicznej stabilności i eliminowanie zagrożeń.

Typologie bezpieczeństwa:

• Polityczne

• Militarne

• Społeczne

• Ekologiczne

• Kulturalne

Typologie bezpieczeństwa-kryterium przestrzenne:

• Lokalne

• Realne

• Globalne

• Subracjonalne

Typologie bezpieczeństwa- kryterium czasowe:

• Stan bezpieczeństwa

• Proces bezpieczeństwa

Podstawowe wartości składające się na bezpieczeństwo międzynarodowe:

• Przetrwanie (państwowe, etniczne, biologiczne)

• Integralność terytorialna

• Niezależność polityczna (w stanie ustrojowym, samowładności i swobody afiliacji)

• Jakość życia (przyzwoity standard życia, prawa i swobody obywatelskie, rozwój kulturalny, niezależne środowisko naturalne)

Konsekwencja równowagi sił. Równowaga sił charakteryzuje taka koncepcja bezpieczeństwa, która ma przeciwstawiać się supremacji i jednego ośrodka siły międzynarodowej. Zakłada, że poszczególne państwa tworzące ten skład…..znajdować się w stanie równowagi.

Analizy koncepcji równowagi sił eksponujące takie jej stabilności:

• Poszukiwanie równowagi prowadzi do napięć i sprzyja wyścigowi zbrojeń

• Przesadne eksponowanie czynników w stosunkach międzynarodowych

• Eksponowanie polityki mocarstw z niekorzystną dla innych państw mniejszych

• Sprzyjanie tworzenia koalicji, ochrona „wroga”

• Ograniczenie swobody manewru w polityce zagranicznej państw małych i średnich.

Koncepcja zbiorowego bezpieczeństwa- jest oparta na prawno-międzynarodowych zobowiązaniach państw w zakresie utrzymania pokoju i bezpieczeństwa. Wymaga stabilnego zobowiązania się członków społeczności międzynarodowej do zbrojnego przeciwstawiania się zakłóceniom bezpieczeństwa międzynarodowego. Warunkiem skuteczności jest możliwe jak najszersze uczestnictwo w nim państw funkcjonujących na zasadach partnerskich. Pożądane jest również powstawanie systemów regionalnych zakładających pełne uczestnictwo państw określonego regionu..

Deklaracja zasad rzącących stosunkami państw członkowskich (UE 10 zasad):

1. Suwerennej równości i poznawania praw z tego wynikających

2. Integralności terytorialnej państw

3. Nienaruszalności granic

4. Pokojowego załatwienia spraw

5. Ingerencji w sprawy wewnętrzne

6. Powstrzymywanie praw człowieka i podstawowych wolności łącznie z wolnością myśli, sumienia, religii lub przekonania

7. Wykonywania w dobrej wierze wynikających z praw

8. Współpracy między państwami

9. Równouprawnienia i prawa narodów do samostanowienia

10. …………

Koncepcja wspólnego bezpieczeństwa uznaje, że tylko współpraca i wspólne działania mogą zapewnić bezpieczny rozwój narodów. Globalna współzależność w stosunkach międzynarodowych wyklucza, bowiem tworzenie własnego bezpieczeństwa kosztem bezpieczeństwa innych uczestników tych stosunków.

Idea wspólnego bezpieczeństwa zakłada:

• Wspólne zapobieganie wspólnym zagrożeniom np. przestępczość zagraniczna

• Dostrzeganie racji „drugiej strony” i traktowanie jej jako partnera

• Rozszerzenie konsultacji i zwiększenie form współdziałania międzynarodowego

• Rozwijanie rozwiązań kompromisowych a eliminowanie restrykcji z życia publicznego

• Rozwiązywanie relacji w wspólne uzgadnianie

1