Temat: Wywiad gospodarczy. Istota i granice.
We współczesnej gospodarce dominującym, a nawet głównym zasobem przedsiębiorstwa stała się informacja. Posiadanie jej pozwala decydentom podejmować istotne dla przedsiębiorstwa strategiczne decyzje oraz pozwala podjąć skuteczną reakcję na coraz bardziej konkurencyjnym i szybko rozwijającym się rynku. Skutecznie wspomaga zarządzanie przedsiębiorstwem i dość często decyduje o sukcesie bądź porażce firmy.
Tak ważna rola informacji spowodowała, że potrzeba jej pozyskania bywa wręcz wojną pomiędzy podmiotami gospodarczymi. Dlatego też w tej toczącej się walki informację niezbędnym narzędziem do jej zdobywania stał się wywiad gospodarczy.
Wywiad gospodarczy jest jedynym, zgodnym z prawem sposobem pozwalającym zdobyć przedsiębiorcom informacje. Dokładniej ujmując wywiad gospodarczy to zespół działań polegający na zaspokojeniu potrzeb związanych z pozyskiwaniem, przetwarzaniem oraz rozpowszechnianiem informacji przydatnych podmiotom gospodarczym. Działania te składają się szereg zadań, które łącznie tworzą cykl wywiadowczy. Zadania te dzielą się na trzy grupy. Pierwsza grupa to zadania związane z gromadzeniem informacji, które mogą się okazać przydatne dla odbiorców. Druga grupa to zadania, mające na celu poddanie analizie zgromadzone informacje pod kątem ich przydatności, wiarygodności i istotności. Trzecią grupę stanowią zadania, które polegają na sformułowaniu wniosków płynących ze zgromadzonych i poddanych analizie informacji, a następnie przedstawienie ich w formalny sposób decydentowi. Tak zorganizowany cykl tworzy sprawnie działający system wywiadu gospodarczego, w którego skład wchodzi jeszcze sześć elementów oraz relacje, które występują pomiędzy nimi. Elementami tymi są: ludzie, potrzeby informacyjne, zasoby informacyjne, procedury, technologie oraz wyniki. System opiera się na potrzebach informacyjnych, których właściwe zdiagnozowanie i opracowanie pozwala na jego sprawne funkcjonowanie. Proces działania systemu wywiadu gospodarczego składa się z funkcji, które możemy podzielić w następujący sposób: wyszukiwanie danych, wprowadzanie danych, przetwarzanie danych, gromadzenie informacji, analiza i raportowanie. Poprzez wypełnienie wszystkich swoich funkcji system ma możliwość realizowanie celów, dla których został utworzony. Do głównych zadań, które zostały postawione przed systemem wywiadu gospodarczego należą:
Sprawne realizowanie procesu wywiadu gospodarczego,
Zabezpieczenie dorobku intelektualnego przedsiębiorstwa,
Prowadzenie działań kontrwywiadowczych,
Umożliwienie wywierania wpływu na otoczenie.
Wypełnienie funkcji oraz poprawna realizacja postawionych zadań tworzy dobrze funkcjonujący system umożliwiający sprawną realizację procesów wywiadowczych, które powodują, że decydenci uzyskują aktualne informacje co daje im możliwość podjęcia mniej ryzykownej decyzji oraz stosowania skuteczniejszej strategii rozwoju przedsiębiorstwa.
Waga informacji i jej siła spowodowały, że działania wywiadowcze balansują na pograniczu prawa. Taki rozwój sytuacji spowodował, że zawód wywiadowcy gospodarczego jest odbierany jako działający na pograniczu przestępczości i zajmujący się wykradaniem tajemnic. By złagodzić taki obraz tego zawodu Amerykańskie Stowarzyszenie Profesjonalistów Wywiadu Gospodarczego (SCIP USA) opracowało kodeks etyczny zawodu wywiadowcy gospodarczego:
Respektować wszystkie obowiązujące prawa, krajowe i międzynarodowe.
Respektować prośby o zachowanie poufności informacji.
Ujawniać w trakcie wykonywanych czynności własną tożsamość oraz organizacji.
Unikać konfliktu interesu w wykonywanych zadaniach.
Dostarczać rzetelnych i wiarygodnych rekomendacji oraz wniosków w trakcie wykonywania czynności.
Promować kodeks etyczny w ramach korporacji, w kontaktach z innymi firmami oraz w ramach profesji.
Ściśle stosować się do założeń i polityki własnej firmy.
A po za kodeksem ograniczenia wynikają również z przepisów obowiązującego prawa. Wywiadowca nie może wykorzystywać metod zabronionych obowiązującym prawem w celu uzyskani czy przetwarzania informacji.
.