PSYCHOLOGIA POZYTYWNA
-pomoc człowiekowi w rozwoju, by człowiek czul się bardziej szczęśliwy, aby człowiek czul się wartościowy i dlatego mowa że to psychologia pozytywna
-próbuje się odciąć od starej psychologii i definicji, gorszości itp.
-bada jakość życia
-ludzie mają możliwości, żeby swoje życie było wartościujące, człowiek istotą aktywna; twórczą, cieszy się sobą, relacjami międzyludzkimi, ma zadatki by spędzić życie w sposób udany, może człowiek odnaleźć swoją drogę:
Ma 2 nurty:
Badawczo-teoretyczny (od czego zależy dobro człowieka, badanie, analizy itp.)
Praktyczny (co mogę zrobić ze sobą, modyfikacje w życiu)
Nurty psychologii pozytywnej:
Dobrostan
Optymizm życiowy
Emocje (jaką pełnią funkcję w życiu, zwłaszcza dobre emocje)
Dobrostan- psycholodzy wprowadzili to pojęcie, by nie utożsamiać go z pojęciem `szczęścia'. Psycholodzy nie mają zastanawiać się czym jest szczęście.
-dobra teoria budowana jest na faktach
Teoretycznie:
Szczęście wywodzi się od zaspokajania potrzeb (teoria potrzeb)
-im lepiej zaspokojone potrzeby, tym człowiek czuję się bardziej zadowolony
-problem: jakie potrzeby są ważniejsze, jak zaspokoić te potrzeby
-najlepiej badać zaspokajanie potrzeb materialnych a zadowolenie z życia
-pomiar zaspokajania potrzeb duchowych, psychicznych jest trudny do zmierzenia, łatwo o przekłamania oraz uproszczenia
Stan zaspokajania potrzeb nie jest najważniejszy, a porównywanie siebie z innymi i wtedy mamy subiektywne poczucie czy jesteśmy na lepszej pozycji niż inni, czy nie (teoria porównania)
Porównywać się można na różnych płaszczyznach:
-Ze względu na aspiracje (co chciałbym osiągnąć, a co mam)
-Porównywanie z konkretną inną osobą (co mają inni, a co mam ja, mogą się porównywać ludzi o podobnym statusie)
-Własna przeszłość (porównywanie do tego, co miałam wcześnie/ jestem zadowolona lub nie)
-Oczekiwania (czego oczekują czy awansu, czy czegoś innego, czego oczekuje od życia, a co mam)
-Coś mi się należy (powinnam mieć to, co mi się należy i czy to właśnie mam ,czy nie)
Teoria adaptacji -ludzie nie odczuwają poprawy jakości zycia, mimo poprawienia wyznaczników jakości życia, wzrost zadowolenia z życia nie następuję. Teoria adaptacji mówi, że osiągnięcia itp. Są chwilową satysfakcją z życia, wraca się do tego samego poziomu, w którym się było. Ludzie szybko przyzwyczajają się do rzeczy dobrych, miłych, a potem to wszystko traci wartość-hedonistyczny młyn (np. w związkach małżeńskich: na początku coś nas fascynuję a w drugiej połówce, a potem nie dostrzegamy tego, nie cenimy tego. Natomiast wady są uwypuklone, do tego się nie przyzwyczajamy. Wzrasta poziom aspiracji: to już mam, chce więcej czyli poziom zadowolenia z życia spada do tego poprzedniego.
Teorie genetyczne-geny, produkcja np. hormonów szczęścia, ktoś ma ich więcej i odczuwa większe zadowolenia z życia. Kwestia dziedziczenia ma znaczenie.
II. Nurty związane ze szczęściem:
Teoria hedonistyczna dążenie do przyjemności, im więcej przyjemności tym większe szczęście, twórcą był Epikur, np. teoria potrzeb
Teoria eudajmonistyczna (zadowolenie z życia wynika z życia cnotliwego, cech, które człowiek powinien rozwijać) trzeba dążyć do pewnych wartości w życiu np. teoria M.Seligmana i Petersona
Seligman i Petersom - koncepcja eudajmonistyczna
Autentyczne szczęście to kultywowanie wartości, cnót, człowiek wtedy ma poczucie zadowolenie z życia. Teoria zakłada 6 cnót potrzebnych do szczęścia:
Mądrość i wiedza (jak umiejętnie kierować swoim życiem, dokonywanie rozsądnych wyborów, umiejętność rozwiązywania problemów, pamiętać o tym, że mądrość nie wiąże się z inteligencją)
Odwaga (umiejętność podejmowania ryzyka, wyzwań, mierzyć się z problemami, w sposób otwarty konfrontować się z problemami)
Miłość i humanitaryzm (stosunek pozytywny do ludzi, szanowanie ich, traktowanie w sposób godny)
Sprawiedliwość (uczciwie odnosić się do innych ludzi, przestrzegać pewnych zasad, norm służących uporządkowanemu życiu społecznemu)
Wstrzemięźliwość (umiejętność powściągania swoich pragnień, nie uleganie pokusom)
Duchowość i transcendencja (rozwijanie sfery duchowej, wiara w cos więcej)
Polska koncepcja szczęścia prof. Janusz Czapliński
-szczęście to pozytywna postawa do życia (pierwotny stan życia)
-ludzie chcą żyć, dążenie do tego aby czerpać satysfakcje z życia
-jest to wrodzone
*poczucie zadowolenia z życia jest zróżnicowane
-każdy człowiek ma swój własny poziom zadowolenia z zycia
-zdarzenia życiowe nie mają dużego znaczenia, bo z czasem wszystko wraca do tego samego poziomu życia
-poczucie szczęścia jest stanem przejściowym
-ludzie dość szybko potrafią sobie poradzić z nieszczęściami, problemami
-złudzenie patetyczne -założenie, że jak ktoś przeżył coś traumatycznego to bardzo długo musi cierpieć, przeżywać, a wcale tak nie jest, bo często ludzie szybko i dobrze wracają do równowagi
Cebulowa koncepcja szczęścia wg. Czapińskiego
Najsilniejsza jest wola życia, to co bardziej zewnętrzne, mniej silne, częściej ulega zmianom
W około jest
„dziedziny
Życia”
Drabinka Contill'a (badanie subiektywne)
-do mierzenia poziomu zadowolenia z życia
-drabinka ma10 szczebli, im więcej tym człowiek bardziej zadowolony
Badania
Wiek: czy bardziej szczęśliwi są młodzi czy ludzie w podeszłym wieku?
Bazując na subiektywnym odczuciu szczęścia, to ludzie w podeszłym wieku są bardziej szczęśliwi (badania amerykańskie)
Badania polskie: tutaj młodzi są bardziej zadowolenia, im starsi tym zadowolenie spada.
Wykształcenie: czy wykształcenie sprzyja większemu zadowoleniu z życia? Tak, ale nie jest to bardzo znacząca różnica. Wykształcenie często pociąga ze sobą inne czynniki: wyższe zarobki, większe perspektywy. Kwestia rozwarstwienia duże różnice, Jeśli społeczeństwo nierozwarstwione, to nie widać tego tak.
Praca: ludzie bezrobotni są zdecydowanie mniej zadowoleni z życia, bo niesie to za sobą degradację, wykluczenie pewnych sfer. Dotyczy to ludzi w wieku produkcyjnym, bo emeryci są raczej zadowoleni z życia.
Religia/ wiara: osoby deklarujące wiarę, przynależne są bardziej zadowoleniu, nie jest to znaczna różnica, ale jest. W starym wieku bardziej widać to zróżnicowanie. Religia daje wsparcie: także wsparcie społeczne, kontakty.
Stan cywilny: ludzie pozostający w trwałych związkach małżeńskich są zdecydowanie bardziej zadowoleni. Trwanie w związku, w którym nie jest się szczęśliwym- najmniejsze zadowolenie z życia. Największe zadowolenia jest przed związkiem małżeńskim, wspólnym mieszkaniem, pracy, marzenia, potem stopniowo maleje i wraca się do poziomu, który był wcześniej, przed tym zawarciem związku. Osoby samotne, owdowiałe w społeczeństwie kolektywistycznym nie odczuwają jakiegoś małego zadowolenia, ale w społeczeństwie indywidualnym są już raczej niezadowolone z zycia. Rozwód wpływa negatywnie na zadowolenie z życia.
Dlaczego trwałe związki dają większe zadowolenie z życia:
kwestia intymności, poczucie bliskości
wsparcie społeczne
są mniej uzależnieni od jakiś używek
posiadanie dzieci: podobnie wygląda to w badaniach amerykańskich i polskich, dzieci maja bardzo mały wpływ na zadowolenie z życia. W oczekiwanie na dziecko jest większe zadowolenie i jak wszystko jest w porządku, to wtedy zadowolenie się utrzymuje.
Przyjaźń: badania polskie, przyjaźń jest silną przesłanką zadowolenia z życia. Ludzie zadowoleni z życia przyciągają do siebie innych , rodzą przyjaźń. przyjaźń , to wsparcie, wspólnota: pasje, możliwość zwierzenia.
Stan fizyczny: ludzie zdrowi są bardziej zadowoleni z zycia. Ludzie po różnych chorobach, nawet z jakąś potem niepełnosprawnością są porównywalnie zadowoleni do tych zdrowych (koncepcji cebulowa). Podtrzymywanie dobrej kondycji fizycznej deklaruję wyższy poziom zadowolenia z życia.
Pieniądze: kwestia dochodów jest ważna. W krajach o wyższym dochodzie, mamy większe zadowolenie z życia. Brak pieniędzy, mnóstwo -jest powodem niskiego zadowolenia.
Cechy psychiczne:
-poziom inteligencji (ogromny wpływ)
-osobowość (zasada wielkiej *5)
*5 cech osobowości opisujących człowieka (fundamenty służące przystosowaniu się ludzi:
ekstrawersja/introwersja
neurotyczność (wysoka/niska) dotyczy sfery emocjonalnej, lęki, niepokoje, wysokoneurotyczne- niezrównoważeni psychiczne
otwartość (na doświadczenie: czy człowiek skłania się do próbowania nowych rzeczy, otwartość na nowe szlaki, nowi ludzie, nowe miejsca)
ugodowość (dotycząca relacji międzyludzkich, ugodowi chcą dobra innego człowieka, przyjaźni, współpracy itp. )
sumienność (dotyczy stosunku do zadań, wysoka sumienność - podejmujcie się czegoś, zrobi wszystko, żeby zrealizować to, jak najlepiej )
!! wielka 5 może być na egzaminie
Silniejszy związek na zadowolenia z życia mają zwłaszcza 2 cechy:
Ektrawertyzm- duże zadowolenie z życia; intro- małe, a także neurotyczność
pozostałe 3 cechy ,mają związek, ale znacznie mniejszy niż powyższe
samoocena jest bardzo ważna cechą
-subiektywne przekonanie na własny temat
-sam siebie oceniam
-samoocena nie jest w wielkiej 5
-samoocena konkretna (konkretny przykład)
-samoocena dotyczące ról społecznych (np. ja-student; ja-dziecko)
-samoocena globalna (ogólne poczucie własnej wartości, jak ja jako człowiek siebie oceniam)
-wysoka samoocena-zadowolenie z życia(więcej energii, poczucie humoru), podejmowanie pewnych działań
Sonia Lubomirsky „podział od czego zależy szczęście”:
12 zasad prowadzących do szczęścia w życiu wg Lubomirsky:
wyrażanie wdzięczności
Ćwiczenie optymizmu
trzeba być zadowolonym z zycia, zwalczać w życiu zamartwianie się
kontakty z ludźmi: umiejętność zbliżania, zacieśniania więzi)
trzeba ćwiczy zaradność (umiejętność radzenia sobie np. z problemami)
stać się wobec ludzi życzliwym
umiejętność wybaczania
trzeba starać się robić coś, co nas wciąga, co lubimy
trzeba starać się czerpać z życia
jeżeli coś robimy, to mamy starać się w to angażować
ludzie deklarujący się jako wierzący są bardziej szczęśliwi, czyli rozwijać swoją duchowość
dbanie o sprawność własnego ciała
emocje (bilans emocjonalny)
-emocje pozytywne maja niezależną wartość
Emocje pozytywne:
Radość
Wdzięczność (ludzie okazują wdzięczność-polepsza się im nastrój)
Spokój
Zainteresowania
Nadzieja
Duma (osoby dumnie np. z siebie- podnosi się im nastrój)
Rozbawienie (poczucie humoru, lekkość)
Inwencja (coś nowego wymyślać, odkrywać)
Zachwyt 9przeżycue budzące pozytywna reakcje)
Te wszystkie emocje sprowadzają się do miłości (miłość wszystko w sobie łączy)
są to stany dające pozytywne przeżycia, ale są krótkotrwałe
nie poszerzają ludzkiego doświadczenia, ograniczają
konsekwencje posiadania emocji pozytywnych:
-człowiek przeżywający emocje pozytywne widzi szerzej, więcej dostrzega
-są sprawniejsi w rozwiązywaniu problemów przez negocjację
-większa gotowość do pomagania innym
-większa akceptacja własnej osoby
-ludzie są skłonni do nawiązywania głębszych kontaktów, większe zaufanie
- lepsze zdrowie (spada poziom hormonu stresu)
-dobry nastój łagodzi ból
Sprężystość psychiczna- umiejętność powrotu do równowagi po trudnej sytuacji
Wysoka sprężystośćszybki powrót do zdrowia
Stanem korzystnym dla człowieka jest 3:1:
-na 3 doświadczenia miłe, pozytywne przypada 1 zachowanie negatywne
-ograniczać wspominanie rzeczy przykrych
-ludzie nie potrafią żyć w teraźniejszości
-jeśli chce się mniej przeżywać, trzeba krytycznie odbierać media
Wzmocnienie pozytywności:
-życzliwość
-pasje
-radość z kontaktów z innymi
-kontakt z naturą
-koncentracja na nowych stronach
Optymizm i pesymizm życiowy
optymizm może być szkodliwy
rodzaj nastroju
łączony z nadzieją
stosunek do człowieka
Optymista:
-ufność
-otwartość na świąt
-skłania do ryzykowania
-myślenie życzeniowe
Odmiany optymizmu:
duży (wobec świata, zycia)
mały(zawężony do pewnej kategorii)
charakter emocjonalny (świat jest dobry)
optymizm sprawczy (jeżeli coś chce, to osiągnę to)
defensywny (obronny np., wyjdę na tramwaj, ale na pewno mi ucieknie a jak nie ucieknie, to jest radość, poprawa nastroju)
pesymizm może polepszać naszą sytuację
M. Seligmann
-zaczął czytać wypowiedzi ludzi: jakie są przyczyny sukcesu/porażki
-badano zakres czynników mały<------------------->duży (dostaje 1 z matmy: mały zakres nie udało mi się akurat w tej dziedzinie, ale wcześniej było lepiej; duży1koniec świata, załamka, nie poprawie, nie zdam itd.)
-badano też stałość mała<------------------->duża (mała czyli czynniki różne np. byłam chora nie przygotowałam się „źle się czułam, duża stała, stałe powody np. wymagająca pani, trudny materiał)
-badano też personalizację mała<------------------->duża (mała: wina w niepowodzeniu w innych czynnikach, nie w sobie, np. zestaw pytań wylosowany, a duża to moja wina-jestem do niczego)
Optymista w obliczu porażki:
-zakres mały
-stałość mała
-personalizacja mała
Pesymista w obliczu porażki:
-zakres duży
-stałość duża
-personalizacja duża
Wady badania Seligmana: nie wyjaśnia tego, dlaczego ktoś jest pesymistą/optymistą
Zalety badania:
-sposób w jaki człowiek interpretuje
-interpretacje będzie można zawsze zmienić
Czynniki warunkujące nastawienie optymistyczne/pesymistyczne:
płeć
większość kobiet jest mniej optymistyczna od mężczyzn
kobiety mają większą wartość lęku
wiek
15-20+ wydają się, ze są optymistyczni, a wcale tak nie jest, bo to jest okres ważnych zmian: konflikty, szkoła, edukacja, praca (wydaje się ze to okres rozczarowań)
rodzina
jak relacje rodzin-dziecko wpływa na to i jak dziecko spostrzega świat. Ojcowie mają większy wpływ na szerzenie optymizmu wśród dzieciojciec optymistyczny to i dziecko optymistyczne
konsekwencje optymizmu widoczne są w:
-zdrowiu (optymiści szybciej dochodzą do zdrowia po chorobie, szybsze wychodzenie z nałogu, depresji poporodowej, optymiści są bardziej odporni na zarazki, bakterie itp., obronność immunologiczna jest wyższa)
-pracy (warunkuje sukces, dobry nastrój-kreatywne myślenie, jako terapia, trzeba być optymistą, bo oni wyczują jak się oszukuje, optymizm wiąże się z silnym zadowoleniem z pracy, menagerowie optymistyczni są bardziej przychylni)
Związek optymizmu z osobowością:
-nadzieja (wiąże się z optymizmem)
-koncepcja wielkiej piątki
Ekstrawersja -ma więcej optymizmu
Neurotyzm- dotyczy emocji i zróżnicowania /duży neurotyzm -brak zróżnicowania
Optymiści-niski poziom neurotyzmu, otwartość na doświadczenie ugodowość, sumienność, ugodowość w stosunku do ludzi, nastawieni na współpracę
Wady optymizmu:
-myślenie życzeniowe
-jeśli coś idzie po jego myśli, to nie ma innej opcji
-skłania do sytuacji ryzykowanych
-przekonanie, że tak jak ja chce ma być, ogranicza aktywność
-sprzyja myśleniu na skróty
-podatność na fantazje, horoskopy
-lekceważenie pewnych symptomów
Zalety pesymizmu:
-ludzie biorą pod uwagę różne niekorzystne sytuacje, bardziej się zabezpieczają, własne zdrowie
-mniej skłonni do ryzyka (np. ryzyka finansowego)
-więcej uwagi poświęcają planowaniu, myśleniu
-myślą bardziej realistycznie
PSYCHOLOGIA ZDROWIA
-wywodzi się z psychologii klinicznej
-potrzeba dbania o zdrowie
-wiele zarzutów wobec służby zdrowia
-różne cechy osobowości a zapadalność na choroby (zwłaszcza jeśli chodzi o chorobę wieńcową serca)
-kanadyjczycy odkryli cechy ryzyka, które wpływają na chorobę wieńcową serca
Cechy osób zapadających na wieńcową chorobę serca:
-podejmowanie dużo obowiązków
-mało czasu
-ludzie obowiązkowi, poczucie sukcesu
-tłumienie emocji
-walka o pozycję, pieniądze
-Ci ludzie nie potrafią odpoczywać
-to się przekłada na: wybuchową mowę, gwałtowną, napięcia twarzy
-stres, napięcie
(konsekwencja tego typu życia jest rozwijanie choroby wieńcowej)
Okazało się, ze różnie to bywa:
-że te czynniki faktycznie występują (symptom A)
-ale wiele ludzi tez w ogóle nie miało syndromu A
Syndrom A występuje nawet u dzieci (polskie badania):
-umiejętność tłumienia gniewu
-nie wyrażają tego, nie okazują tylko tłumią
-są ćwiczenia na rozładowanie, „wyrzucenie” tych złych emocji, nieagresywnego wywołania gniewu
Efekt Placebo- skuteczne działanie terapeutycznego lęku, który jest zupełnie obojętny (nie ma substancji leczniczych), ale nasza podświadomość, że to coś ma działać, wiarę i to nie pomaga
Zdrowie- brak chorób, ale też poczucie zadowolenia ze stanu fizycznego , dobrze funkcjonującego układu naszego ciała np. problem seksualności
A. Antonowsky
-badania: „co warunkuje zdrowie”
-model salutogenetyczny (łac. „salute - zdrowie”, genetyczny-przyczyny, pochodzenie)czyli interesuje nas od czego pochodzi zdrowie, co warunkuje zdrowie
-nasze zdrowie nie jest stanem stałym, a stanem chwiejnej równowagi (od zdrowia do choroby),
to w którym miejscu się znajdujemy zależy od 4 filarów:
uogólnione zasoby odpornościowe (ludzie są różni, mają różne zasoby i niektórym łatwiej radzić sobie ze stresem itp.
-zasoby związane z jednostką, zasoby genetyczne: „dobre geny”, pomyślne dzieciństwo, ale też cechy psychiczne: sprawność umysłowa, wiedza, inteligencja, umiejętności nabyte, odporność na stres
-cechy jednostki zależnie od sytuacji materialnej, pieniądze: mogę zrobić operację, pozycja społeczna, wyższa pozycjalepszy dostęp do dobrych placówek, więzi społeczne: kontakty: osoby, na które mogę liczyć, miejsce zamieszkania
stresory (niektórzy mają mało problemów, ale są też ci, którzy mają wiele problemów, przeszkód). Ile tych stresorów człowiek ma. Stres też ma pozytywne strony i skłania do wysiłku, daję energię, mobilizuję,
poczucie koherencji (typowy czynnik psychiczny, wewnętrzny czynnik) odpowiada za to, że 1 człowiek lepiej radzi sobie ze stresem, wychodza, sprawniej przechodzą przez problemy. Poczucie koherencji składa się z 3 elementów:
-poczucie zrozumiałości (człowiek spostrzega świat, otoczenie jako coś, co rozumie. Jego świat jest zrozumiały, znajomość pewnych reguł)
-poczucie zaradności (zasoby osobiste, jakie mam możliwości radzenia sobie w trudnych sytuacjach, poradzę sobie, bo… mam dobrych przyjaciół, pieniądzem zasoby, które mi pomogą)
-poczucie sensowności (przekonaniem z e to, co robię jest dla mnie ważne, są warte mojego wysiłku)
nasze zachowania prozdrowotne
czynnik koherencyjny:
-odpowiada za odporność
-powrót do zdrowia
Zalety czynnika koherencyjnego:
-łatwiej można sobie z tym poradzić
-ten stres odbiorę jako słaby , twarde pokazanie siły
(wysokie poczucie koherencji jest u ludzi, którzy są zdrowi, czują się lepiej)
Stres wiąże się z naciskiem i presją
EMOCJE STRES
koncepcja Richard Lazanis, S. Folkman (badania nad zwierzętami)
czy odczuwamy stres zależy od nas samych, od naszych subiektywnych ocen. Ludzie zaczynają oceniać sytuację subiektywną, oceniają czy się uda czy nie, sytuacja jest dl mnie trudna. Poczucie, że ja sobie z tym nie poradzę czy sytuacja mi grozi- mojemu zdrowiu, ta sytuacja doprowadzi do straty lub zostanie mi wynagrodzona krzywda lub strata.
Doznanie tych kilku elementów powoduje niepokoi, a stres nie.
Czy poradzę sobie z sytuacją?
-Jeśli wierzę, że sobie poradzę -nie ma stresu (ocena wtórna)
-Nie poradzę sobie-stres jest (ocena wtórna)
Wady teorii: ogromny subiektywizm (nie bierze się obiektywnych ocen pod uwagę), najpierw myślimy o tym a później są emocje-nieprawda, jest odwrotnie.
Koncepcja S. Hobfolla
-reakcja na wady pierwszej teorii
-człowiek dąży do wzmocnienia swoim zasobów
-zasoby- wszystkie przedmioty, warunki, formy energii potrzebne do tego (więzi społeczne, cechy osobiste, cechy charakteru), zbliżone do pojęcia mocnych stron, zasoby chronią człowieka przez problemami i do tego, żeby realizować cele, ludzie nie chcą tracić zasobów, chronią je
-ludzie bardziej przeżywają utratę, nie jakieś zyski (np. bardziej wrażliwy na zgubienie 100zl niż znalezienie 100zl); dlatego ludzie chronią bardzo swoje zasoby
-opisuje, jak ludzie reagują w różnych sytuacjach
-sprężystość psychiczna-tłumiony, dlaczego jedni radzą sobie lepiej w sytuacji stresowej od innych (wyższa sprężystośćszybsza równowaga)
Metody ucieczkowe:
-zajmowanie się czymś innym (używki, alkohol)
-poszukiwanie wsparcia społecznego
-akceptacja trudnych warunków
-sytuacja zadaniowa
Plusy: wsparcie społeczne, aktywne metody radzenia sobie ze stresem
Minusy: ucieczka, i szybko uzależnia
Trudno jest określić, który sposób jest skuteczny, jest to indywidualne u każdego człowieka.
Dawniejszy podział:
Sytuacja trudna jako zadanie
Sytuacja jako problem emocjonalny
Pierwsza jest korzystniejsza, prowadzi do rozwiązania problemu
PSYCHOLOGIA PŁCI
Próba określenia na czym polegają różnice miedzy kobietami a mężczyznami
Cechy sprawnościowe (intelekt, fizyczność)
Cechy wspólnotowe (dotyczą relacji międzyludzkich)
Cechy wspólnotowe możemy zobaczyć u kobiet
Od kobiet wymaga się aby wykazywały cechy wspólnotowe, od mężczyzn nie. U mężczyzn ceni się cechy sprawnościowe.
`kobieta źle wychowuje dzieci, przecież to skandal', gdy u kobiet zauważy się cechy sprawnościowe nie jest to mile widziane (są czysto cenione w firmie, jednak tracą jako kobiety), natomiast jak u mężczyzn nie widać cech wspólnotowych nie są piętnowani. Spadek popularności kobiet pewnych siebie, nie są lubiane.
-Mile widziane kobiety ugodowe i kompromisowe
-Gdy kobieta się sprzeciwia nie jest to akceptowane
-u mężczyzn są akceptowane obie cechy
Stereotypy płci:
-kobiety są wyżej cenione
-dyskryminacja kobiet
Seksizm-akcentowanie cech przez pryzmat płci
Seksizm dobrotliwy- idealizowanie kobiet, kobiety są słabe potrzebują wsparcia, zależność kobiet wobec mężczyzn
Ambiwalencja- dwa typy istnieją w umyśle mężczyzny
Mizoginia- nienawiść albo silne uprzedzenie w stosunku do płci żeńskiej (kobiety często chcą dominować nad mężczyznami)
Różnice kulturowe: Kraje skandynawskie- nie ma podziału, obie płci na równi traktowane
Mężczyźni:
Seksizm wrogi- facet chce dominować, jego podejście wynika z płci, brak wrażliwości i empatii
Dobrotliwy- traktuje się mężczyzn jako duże dzieci, które wymagają ciągłej opieki
Konsekwencje stereotypów:
rzutują na tożsamości ludzi (ja niezależne/ ja zależne)
U kobiet występuje ja współzależne-bardziej postrzegają siebie w relacjach z innymi, co widać w relacjach rodziną.
U mężczyzn -ja niezależne- indywidualne podejście do życia
na osiągnięciach w życiu np. test matematyki (chodzi o uaktywnienie stereotypów, często jak się coś nam wmówi to zaczynamy w to wierzyć)
rozwody, powierzchowna opieka nad dzieci (ojcowie są na straconej pozycji )
skąd się biorą zróżnicowania płci?
Podejście kulturowe: jakie się dziecko rodzi, inaczej się akulturyzuje, socjalizuje
Kultura zachodnia= androcentryzm dominujący punkt widzenia faceta (nazwy zawodów)
Esencjalizm genetyczny- zakorzenione cechy w biologii (nacisk aby podporządkować się wzorcom płci `dobra dziewczynka powinna się zachowywać tak i tak')
Podejście ewolucjonistyczne-jesteśmy i pewnego dnia mamy zadania takie i takie, i koniec
PSYCHOLOGIA ŚRODOWISKOWA
Bada relacje człowieka a środowiskiem
Widać wzajemne relacje między człowiekiem a środowiskiem (obustronnie)
Człowiek wpływa na środowisko (degradacje, masowa turystyka)
Środowisko właściwości regeneracyjne
3 postawy:
Postawa konfiskadorska
-dobra materialne należy eksploatować
-innowierców traktowali jak zwierzęta
patronowa
-jeśli będziemy bezmyślnie eksploatować, to działamy na własną niekorzyść
-działamy jak dobry gospodarz
-troszczy się o przyrodę, rozwijać ją, by osiągnąć zyski
-wyższość człowieka nad przyrodę
3. postawa biocentryczna
-życie na całej kuli ziemskiej jest wartością
-człowiek jest elementem przyrody nie jest wyżej od innych
-życie nasze zależy od tego, jak „ułożymy sobie życie z przyrodą”
-zarzuca się mu utopijność
Zjawisko hałasu często badane:
90 decybeli= granica umowna
natężenie dźwięku (decybele)
chodzi o nie wysokość skali tylko nieprzyjemne, uciążliwe dźwięki
niebezpieczeństwo kojarzące się z dźwiękiem
przykre skojarzenia
jak źle się czujemy, mamy złe samopoczucie dźwięki też są uciążliwe
wpływ możliwości (przykrość rośnie gdy nie mamy kontroli nad dźwiękiem)
Problemy wynikające z kontaktu z wysokim dźwiękiem
-uszkodzenie słuchu
-wzrost pobudzenia/napięcia (wrażliwość na stres)
-spadek odporności
-podniesienie ciśnienia, krwi (choroby związane z ciśnieniem)
-zakłócona sprawność seksualna
-bóle głowy
-mdłości
-wahania nastroju
*używki komplikują sprawę (fakt narasta- przykrość doznawania hałasu jest wyższa)
Hałas jest jednym z czynników, towarzyszy często czemuś innemu
Kwestia temperamentu- zbiór pewnych cech= reaktywność (siła pobudzenia psychofizycznego na bodźce )
Nisko-reaktywne osoby (ekstrawertycy) hałas cos co sprzyja zabawie, skutkuje na ich efektywności.
Relacje międzyludzkie 2 kategorie:
Agresja (wzrost reakcji na prowokacje pod wpływem hałasu)
Prospołeczne zachowania (spadek pomocy innym, większa koncentracja na własnych potrzebach)
Dystans/ atrakcyjność (wzrost dystansu, spada atrakcyjność)
*przestrzeń osobista/terytorialna
-jeżeli ktoś bez zgody, pozwolenia naszego stanie koło nas, wtedy zwiększamy dystans
-ścisk w autobusie, zakłócona granica przestrzeni, pobudzenie leku (introwertycy)
E. HALL
Twórca Proksemiki -bada jakie relacje odległości pełnia ludzie wobec siebie
Przestrzeń intymna 0-45 cm (najbliższe kontakty z inna osobą)
Przestrzeń osobista 45-120 cm (kontakt wzrokowy i słuchowy)
Dystans społeczny 120-360 cm poczucie bezpieczeństwa
Dystans tzw. publiczny 360-nieskonczonosć