WOJCIECH MATUSZEWICZ
INFORMATYKA I ROK
WYZNACZANIE WSPÓCZYNNIKA ZAAMANIA WIATA
REFRAKTOMETREM ABBEGO.
OPIS PRZYRZDU
-----------------------------
Podstawowym elementem przyrzdu jest pryzmat refraktometryczny. Poziome ustawienie paszczyzny pomiarowej
zabezpiecza przed spywaniem cieczy z pryzmatu . Nad pryzmatem refraktometrycznym znajduje si pryzmat
nakrywkowy,zwany równie owietlajcym . Podczas pomiaru wizka promieni zostaje skierowana do pryzmatu owietlajcego
. Wizka zaamana na paszczynie pomiarowej przedostaje si do wntrz kaduba refraktometru . Po przejciu przez pryzmat
kierujcy , promienie trafiaj do zespou pryzmatów Amiciego . Obrót pryzmatów Amiciego powoduje rozczepianie wiata
biaego . Przez okular , znajdujcy si w górnej czci przyrzdu obserwujemy skale oraz owietlone pole majce ksztat
prostokta . Obrót pryzmatów Amiciego pozwala wydzieli w tym prostokcie dwa pola o rónym owietleniu . Miara
dokadnoci przygotowania przyrzdu do pracy jest jednobarwno owietlenia tych pól oraz wyranie widoczna linia
graniczna miedzy nimi .Badana ciecz jest orodkiem optycznie rzadszym w porównaniu ze szkem pryzmatów,dlatego
wszystkie promienie wietlne mog przej do pryzmatu refraktometrycznego . Kiedy kat padania zblia si do kata prostego ,
wówczas kat zaamania osiga warto kata granicznego .
OPIS WICZENIA
----------------------------
Celem wiczenia jest wyznaczenie wspóczynników zaamania wiata w roztworach gliceryny z wod o rónych
steniach.Pomiary przeprowadzamy dla wody i roztworów gliceryny z wod. Stenia roztworów zmieniaj si w zakresie od
10% do 80% . W skad zestawu pomiarowego wchodz równie dwie próbki roztworów o nieznanych steniach.
Badan ciecz wprowadzamy pomidzy powierzchnie pryzmatów refraktometru Abbego i owietlamy pryzmat
nakrywkowy. Poprzez obrót pryzmatów Amiciego ustalamy wyran granic pomidzy dwoma widocznymi w okularze
owietlonymi polami. Granic pomidzy polami ustawiamy na przeciciu dwu linii widocznych w okularze. Na skali odczytujemy
wspóczynnik zaamania wiata w badanej cieczy.
Zmierzone w ten sposób wspóczynniki zaamania stanowi podstaw do wyznaczenia charakterystyki zalenoci
wspóczynnika zaamania od stenia roztworu. Z wykresu tej zalenoci moemy odczyta stenie roztworów nieznanych,
po wyznaczeniu ich wspóczynników zaamania.
Bd wartoci stenia roztworu wynosi:
Dla poszczególnych ste bdy te wynosz:
Dc10% = 10% * 0.05 = 0.5% Dc30% = 30% * 0.05 = 1.5% Dc50% = 50% * 0.05 = 2.5% Dc70% = 70% * 0.05 = 3.5% |
Dc20% = 20% * 0.05 = 1% Dc40% = 40% * 0.05 = 2% Dc60% = 60% * 0.05 = 3% Dc80% = 80% * 0.05 = 4%
|
Bd odczytu wspóczynnika zaamania wynosi:
gdzie:
i - numer pomiaru w serii;
N - liczba pomiarów w serii;
wsp1i - wspóczynnik zaamania odczytany podczas I serii pomiarów;
wsp2i - wspóczynnik zaamania odczytany podczas II serii pomiarów.
Dla naszych pomiarów poszczególne bdy wynosz:
Dw10% = 0,003
Dw30% = 0,0017
Dw60% = 0
Bd redni pomiarów wynosi:
Na podstawie wykresu moemy okreli stenia roztworów X i Y.
Stenie roztworu X wynosi 28% , natomiast roztworu Y - 106%.
WNIOSKI
---------------
Celem wiczenia byo wyznaczenie wspóczynnika zaamania wiata refraktometrem Abbego. Jak pokazuje wykres
zalenoci 
wspóczynnik zaamania jest proporcjonalny do stenia procentowego roztworu .Wzrost stenia
pociga wzrost wspóczynnika zaamania . Sporzdzony wykres moe stanowi podstaw do identyfikacji ste nieznanych
roztworów . Nieznane wartoci ste wynosz kolejno x=
,y=
. Ewentualne odchylenia wspóczynnika zaamania
od wyranie wyznaczonego kierunku mog by powodowane nieco kopotliwym ustawieniem skrzyowanej nici na rozmyte
granicy jasnego i ciemnego obszaru . Rozmycie to byo wiksze dla mniejszej iloci cieczy znajdujcej si miedzy ukadem
pryzmatów i mogo powsta na wskutek parowania .