Na czym polegało odrodzenia kultury antyku w epoce renesansu?
Książki lub strony internetowe, z których czerpałam wiedzę - Bibliografia:
Podręcznik do historii
WWW.historia.org.pl
www.wiw.pl/historia
Samo słowo renesans pochodzi od francuskiego słowa "renaissance", co w dosłownym tłumaczeniu znaczy odrodzenie. Tę nazwę zastosował pierwszy raz Giorgio Vasari ( 1511 - 1574),który był włoskim malarzem, architektem i historiografem. Określił nim doskonalenie się sztuki włoskiej i jej rozkwit. Pojęcie renesansu zaistniało w historii kultury w dziewiętnastym stuleciu. Kolebką odrodzenia były Włochy. Od połowy XIV wieku rozwijały się tu nowe prądy; w pozostałej części Europy od XV wieku. Koniec renesansu i jego kierunków to XVI wiek ( we Włoszech było to zniszczenie Rzymu przez wojsko cesarza w 1525 ). W pozostałej części Europy trwa on do przełomu XVI i XVII wieku. W Polsce odrodzenie trwało od XVI, przez cały XVI wiek, do początku XVII. Renesans rozpoczął się od rozpowszechniania idei humanistycznych przez wędrownych humanistów. Najwybitniejszym z nich był włoski pisarz Filip Buonaccorsi. Rozwój renesansu był też uwarunkowany innymi czynnikami i wydarzeniami jak np.: przebudowa Zamku wawelskiego, lata 1506 -1543. W roku 1543 Mikołaj Kopernik wydaje pierwszy raz "O obrotach sfer niebieskich" . Ukazuje się w 1543 roku utwór "Krótkiej rozprawy między Panem, Wójtem i Plebanem" Mikołaja Reja". Okres 1543-1584 to najbogatszy rozwój polskiej kultury renesansowej. Natomiast śmierć Jana Kochanowskiego, czyli rok 1584, uznaje się za zakończenie epoki odrodzenia w naszym kraju.
Związek między renesansem a antykiem jest bardzo silny, ponieważ antyk wskazał drogę odrodzeniu, stał się źródłem epoki. Twórcy odrodzenia czytali dzieła antyczne w oryginale. Dzięki temu odrodziło się wiele antycznych gatunków literackich: pieśń, epigramat czyli fraszka (krótki żartobliwy utwór ), tragedia, elegia. Ludzie żyjący w epoce odrodzenia przejęli punkt widzenia starożytnych filozofów. Epikureizm i stoicyzm stały się modnymi receptami na życie. Nie możemy jednak powiedzieć, że renesans był kopią, powtórnością antyku. Byli również renesansowi twórcy, którzy tworzyli swoje dzieła oddając to, co myślą i czują, a nie to, co wymyślili ich poprzednicy setki lat wcześniej.
Renesansowi twórcy byli olśnieni starożytną kulturą jako całością. Andrzej Frycz Modrzewski, Jan Kochanowski, Mikołaj Rej, Szymon Szymonowic sięgali do dzieł starożytnych filozofów, myślicieli, w poszukiwaniu odpowiedzi na nurtujące ich pytania. Szukali pomocy, sposobu na życie, na zrozumienie siebie i świata. W epoce pełnej zmian (odkrycia geograficzne, wynalezienie druku) ludzie mogli czuć się zagubieni, szukali więc oparcia w filozofii epoki filozofii czyli antyku. Stoicka i epikurejska postawa wobec życia, do których często nawiązuje Jan Kochanowski miały być tym "sposobem" na życie. Andrzej Frycz Modrzewski poszukując reform państwowych i ideału państwa sięgnął do starożytnych filozofów (Platona i Cycerona). W literaturze i sztuce renesansu wyraźnie dostrzec można było piękno proporcji, wzorowane na antyku. Możemy spotkać także nawiązania do mitologii. Jan Kochanowski w Trenach, poszukując pocieszenia po stracie Urszuli pisze: "... O zła Persefono...". Twórcy renesansu w Polsce chcąc pokazać sytuację państwa polskiego, jego sytuację polityczną, wady ustroju i krytykę społeczeństwa stosują porównania, lub tworzą całe dzieła , w których "pod płaszczykiem" realiów starożytnych kryją się znaczenia współczesne autorowi. Przykładem takiego utworu jest "Odprawa posłów greckich" Jana Kochanowskiego.
Nie możemy jednak zapomnieć, że renesans nie jest kopią czy próbą naśladowania antyku. Jest to inna epoka, pełna nowych odkryć, dzieł, nowych twórców i ideałów. Powstają nowe gatunki literackie (nowela - Giovanni Boccaccio "Dekameron").Pojawiają się nowe wzorce osobowe - wzorowy ziemianin, idealny dworzanin, patriota, poeta doctus.