Analiza ekonomiczna to nauka o współczynnikach i ich systemach budowanych na podstawie danych ze wszystkich typów ewidencji a także nauka o metodach dokonywania oceny działalności gospodarczej przedsiębiorstw przy uwzględnieniu specyfiki ich pracy.
[chodzi o narzędzia pomiaru]

Rzeczą analizy ekonomicznej jest stworzenie takiego zespołu metod poznawczych i środków badawczych, które umożliwiły by szybkie a równocześnie konkretne i uzasadnione opracowanie wniosków mogących być podstawą właściwych operatywnych decyzji.
[istotą jest związek analizy ekonomicznej z procesem zarządzania- decydowanie]

Analiza ekonomiczna polega głównie na „odczytywaniu” wskaźników ekonomicznych tzn. na interpretacji zjawisk gospodarczych w nich zawartych.

Analiza ekonomiczna zmierza do ustalenia czy i w jakim stopniu działalność gospodarcza pozostaje w zgodności z zasadą racjonalnego działania; dotyczy to stanu osiągniętego jak i projektów przyszłego działania.
[pytanie o efektywność]

Analiza ekonomiczna jest procesem rozkładu i może mieć dwojaki charakter:
- może być procesem fizycznym
- może być procesem abstrakcyjnym

Czym analiza ekonomiczna nie jest:
1. analiza ekonomiczna nie jest (ale się wiąże) kontrolą

elementy kontroli:
- znaleźć nieprawidłowości
- znaleźć winnego
- ukarać
kontrola jest nastawiona na przeszłość, natomiast analiza na przyszłość
W analizie ekonomicznej nie szuka się winnych, ale przyczyny; nie służy do karania. Może być przeprowadzana w celu kontroli, lecz to nie to samo.

2. Analiza ekonomiczna nie jest rachunkiem ekonomicznym.
Rachunek ekonomiczny - zbiór metod oceniających opłacalność określonej decyzji.

Funkcje analizy ekonomicznej

1. Funkcja poznawcza
2. Funkcja informacyjna - przywołuje dualizm rozumienia analizy ekonomicznej, analiza
ekonomiczna tworzy pewien system informacji (wymiar, o którym często się zapomina); dokładność wyniku zależy od systemu informacyjnego jaki się zbuduje ( dokładność i ilość danych)
3. Funkcja kontrolna - nie kontrola
4. Funkcja oceniająca
5. Funkcja decyzyjna

Analiza ekonomiczna dzieli się na:
I Analiza finansowa
W jej zakresie znajdują się kategorie o charakterze finansowym i wynikowym.

II Analiza techniczno-ekonomiczna
Zajmuje się procesem produkcji oraz szeroko rozumianymi zasobami.

Proces porównania

1. Układ odniesienia normatywny - porównania ze wskaźnikami postulowanymi.
a. porównanie z planem (normą) pierwotnym
b. porównanie z planem (normą) skorygowanym - plan pierwotny dostosowany do
warunków dzisiejszych.
2. Układ odniesienia dynamiczny (historyczny) - porównanie w czasie.
a. proste
b. łańcuchowe

3. Układ odniesienia przestrzenny
a. wewnętrzny
b. zewnętrzny

W oparciu o układy odniesienia można zbudować rodzaje kryteriów podziału:
Zakres i treść
- całościowe
- cząstkowe (fragmentaryczne)
Częstotliwość
- okresowe
- doraźne
Czas
- następcze
- bieżące
- symulacyjne

Podmiot wykonujący
- wewnętrzne
- zewnętrzne

Cel
- ocena stanu wewnętrznego
- ocena pozycji zewnętrznej

Ogólne zasady sporządzania analizy ekonomicznej:

1. Obiektywizm
2. Istotność
3. Wiarygodność
4. Zwięzłość i przejrzystość
5. Kompleksowość
6. Aktualność

Podstawowe etapy procedury analizy ekonomicznej:

1. Zdefiniowanie obiektu badań
2. Wybór kryterium oceny
3. Wybór adekwatnej miary
4. Ustalenie wzorca odniesienia
5. Określenie odchyleń
6. Postawienie wstępnej hipotezy, sformułowanie modelu i przeprowadzenie analizy przyczynowej
7. Postawienie diagnozy
8. Ustalenie działań racjonalizujących

Wskaźniki ekonomiczne:
1. Czas - statyczne
- dynamiczne
· przy podstawie stałej
· przy podstawie łańcuchowej

- bieżące
- okresowe
- problemowe

2. Pojemność: pole recepcji - syntetyczne
- cząstkowe

Pojemność: pole decyzji - sterowne
- niesterowne

3. Budowa - brutto
- netto

- ilościowe (bezwzględne, kwantytywne)
- jakościowe (względne, kwalifikatywne)

4. Jednostka - pieniężne
- naturalne
- umowne
ODCHYLENIA

ISTOTNE NIEISTOTNE
ZALEŻNE NIEZALEŻNE
KORZYSTNE NIEKORZYSTNE

Trzy sposoby prezentacji analizy:

1. Liczbami - szeregi, tablice
2. Opisem - daje możliwość ujawnienia wniosków z analizy jakościowej, ze wskaźników
niemieżalnych.
3. Graficznie - pozwala na daleko idące skrócenie czasu percepcji

Źródła danych do analizy:
1. Ewidencyjne
- pierwotne
- wtórne
2. Pozaewidencyjne
- wewnętrzne
- zewnętrzne
lub również
- pierwotne
- wtórne

Analiza-zajmuje się oceną zjawisk i zdarzeń gospodarczych zachodzących w przedsiębiorstwie i całej gospodarce narodowej.
Kryteria klasyfikacji analizy ekonomicznej:
1.Ze względu na charakter badanych wielkości:
a) analiza finansowa-zajmuje się oceną zjawisk i zdarzeń wyrażonych w pieniądzach np. zysk, rentowność, zadłużenie, itp.
b) analiza techniczno-ekonomiczna -wyrażone nie w pieniądzach.
2.Ze względu na podmiot dokonujący oceny:
a) analiza zewnętrzna-przez osoby z zewnątrz,
b) analiza wewnętrzna-firma analizuje wewnątrz firmy (obiektywna, dokładna)
3.Ze względu przyjęty horyzont czasowy:
a) analiza przyszłościowa (exante)-zjawiska które będą miały miejsce- sporządzam plan przyszłego działania,
b) analiza bieżąca,
c) analiza przeszłościowa (expost)- retrospektywne -ocenia zjawiska które już zaszły
4. ze względu na zakres bdanych wielkości:
a) analiza mikroekonomiczna-zjawiska i zdarzenia zachodzące w przedsiębiorstwie,
b) analiza makroekonomiczna-zjawiska i zdarzenia zachodzące w skali całj gospodarki.
Płaszczyzny porównań stosowane w analizie:
1Porównania z planem.
2Porównania w czasie.
-przy podstawie stałej np. 2000-2004
-przy podstawie łańcuchowej
3.Porównania w przestrzeni (między przedsiębiorstwami).
4.Porównania z normą, wzorcem.
5.Porównanie ze średnimi.
Zakłócenia występujące przy porównaniu zjawisk ekonomicznych:
1.Zakłócenia o charakterze finansowym.
2.Zakłócenia o charakterze organizacyjnym.
-związane są z restrukturyzacją przedsiębiorstwa,
3.Zakłócenia charakterze przedmiotowym (rzeczowym) wywołane są dokonującym się postępem technologicznym, kiedy jedne produkty zastępowane są innymi.

Metody analizy:
1.Jakościowe-(opisowe, porównawcze) np. graficzne.
2.Ilościowe-(konkretne liczby, wielkości)
-deterministyczne(nie uwzględniają czynnika losowego)
-stohastyczne(uwzględniają dodatkowo czynnik .losowy)
Zasada ciągłości:
-bilans końcowy równa się bilansowi początkowemu.
Metoda netto:
-obniża wartość majątku o dodatkowe zużycie.

Analiza finansowa- skoncentrowana na sprawozdaniu finansowym, finansowa strona

funkcjonowania przedsiębiorstwa:

· Analiza bilansu

· Analiza rachunku zysku i strat

· Analiza przedsiębiorstw pieniężnych

· Analiza wskaźnikowa kondycji finansowej przedsiębiorstwa

· Analiza przygotowawcza wyniku finansowego

Analiza techniczno ekonomiczna - nawiązuje do rzeczowej strony funkcjonowania

przedsiębiorstwa:

· Analiza produkcji

· Analiza zatrudnienia i płac

· Analiza wykorzystania środków trwałych

· Analiza gospodarki materiałowej

· Analiza gospodarki paliwowo energetycznej

· Analiza postępu technicznego technicznego nowych uruchomień

METODY

W analizie ekonomicznej można wyraźnie podzielić na dwie grupy metod badawczych:

· Metody jakościowe

o Metoda porównań

o Metoda rozbioru strukturalnego

· Metody ilościowe

o Metody deterministyczne1

§ Metoda kolejnych podstawień

§ Metoda różnic końcowych

§ Metoda funkcyjna

o Metody stochastyczne

Metoda porównań - to jakościowa metoda analizy ekonomicznej polegająca na

porównaniu badanych zjawisk z innymi właściwościami oraz ustaleniu różnic miedzy

cechami porównywanych zjawisk.

W metodzie porównań zawsze analizuje i ocenia się dwie kategorie liczb z których

jedna wyraża określony stan faktyczny a druga stanowi podstawę porównań tj podstawę

odniesienia zwaną również bazą.

W efekcie uzyskuje się różnice dodatnie lub ujemne zachodzące pomiędzy

porównywanymi wielkościami zwane odchyleniami.

Można wyróżnić trzy techniki porównań:

· porównania w czasie

· porównania z wielkościami postulowanymi tj planistycznymi lub normatywnymi

· porównania w przestrzeni

METODA ROZBIORU STRUKTURALNEGO

Metoda rozwoju strukturalnego zjawisk gospodarczych polega na logicznym rozłożeniu

zagregatowanego zjawiska gospodarczego, na jego elementy składowe tak aby ich suma

odzwierciedlała w sposób możliwie pełny całość analizy.

W zależności od złożoności i charakteru rozpatrywanych zjawisk gospodarczych oraz

celów analizy mogą być stosowane różne rodzaje przekroju strukturalnego:

· przekrój rodzajowy przy badaniu zjawisk gospodarczych obejmujące jednorodne lecz

rodzajowo różne wielkości elementarne (środki trwałe wg rodzaju rzeczowego, koszty

własne wg rodzaju, załoga wg stażu pracy)

· przekrój czasowy który znajduje zastosowanie przy badaniu zjawisk gospodarczych w

ramach większego odcinka czasowego z uwzględnieniem odcinków czasowych

mniejszych (np. roczne wykorzystanie produkcji szelki się na kwartały, miesiące)

· przekrój przestrzenny wykazanie struktury składowych wielkości elementarnych

rozpatrywanego zjawiska gospodarczego (wykonanie produkcji wg zakładów,

wydziałów, oddziałów, koszty wg miejsca ich powstawania)

ANALIZA RENTOWNOŚCI PREDSIĘBIORSTWA

Do badania rentowności przedsiębiorstwa analiza wykorzystuje wskaźniki - mierniki

które grupujemy na dwie grupy:

WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI

BEZWZGLEDNEJ

WSKAŹNIK RENTOWNOSCI

WZGLEDNEJ

---