Wykład 1

02.10.2010

„Psychologia i życie” PHILIPE ZIMBARDO

Pismo „charaktery”

Egzamin w styczniu (wcześniej będzie egzamin „zerowy” 60 pytań) - w notatkach informacje pogrubione i podkreślone będą podstawą do tego egzaminu.

Egzamin trzeba zaliczyć przynajmniej na dst, żeby móc zbierać dodatkowe punkty (np. poprowadzenie wykładu).

22.01.2010 - egzamin zerowy!!!!

Ψ „psi” - grecka litera (symbol psychologii)

[e-mail]

Etymologia:

• Psyche - życie, tchnienie, duch, dusza

• Logos - wypowiedź, wartość, nauka, słowo, mowa, teoria

Filip Melanchton - jako pierwszy użył słowa psychologia; był pastorem

Drugim kandydatem na pioniera był Rodolphus Goclenius.

Niedawno odkryto zapisy u poety chorwackiego Marco Marulica (1450 - 1524) ze Splitu. Był jeszcze Christian Wolff (1679 - 1754).

Czy w psychologii jest miejsce dla duszy?

Badania we współczesnej psychologii w ogóle nie poruszają tematu duszy.

Czy jest jedna psychologia, czy wiele?

Raczej wiele.

Zdaniem Dobroczyńskiego wiele osób wierzy w duszę i w to, że ta dusza jest nieśmiertelna.

Czy naukowcy wierzą w nieśmiertelną duszę?

	mniej sławni	bardziej sławni
1914 rok	27%	9%
1933 rok	12%	2%

Im dawniej, tym więcej wierzyło, a psycholodzy spośród różnych dyscyplin naukowych wierzyli najmniej - najbardziej wierzyli fizycy; wybitni naukowcy wierzyli w mniejszym procencie niż Ci mniej wybitni.

Edward J. Larson, Larry Witam, Maria Liszowska - Żółtkowska (wiara uczonych, esej socjologiczny).

Powstanie psychologii naukowej - Hermann Ebinghaus;

Moment narodzin psychologii naukowej - Wilhelm Wundt (1832 - 1920) w 1879 w Lipsku otworzył pierwsze laboratorium psychologiczne. W swojej autobiografii w ogóle o tym wydarzeniu nie wspomina. Wundt uważał, że psycholodzy powinni traktować duszę jako ogół procesów psychicznych nie zaś jako szczególny rodzaj substancji stanowiącej „nośnik” procesów psychicznych. Ten pogląd to „aktualistyczna teoria duszy”. Pod kierunkiem Wndta prowadzono badania nad aspektami takimi jak: wrażenia, spostrzeżenia i szybkość reakcji.

W Polsce 3 pionierskie laboratoria psychologiczne założono w pierwszym dziesięcioleciu XX wieku.

HISTORIA

1. Psychologia introspekcyjna

1. psychologia atomistyczna, strukturalizm, wundtyzm

2. psychologia postaci, całości, gestaltyzm/gestaltyzm (gestalt - z niemieckiego=postać) - początek XX wieku.

2. Behawioryzm

Prawo efektu odkryto; John Watson w 1930 r. powiedział: „zainteresujmy się tym, co ludzie robią / ich zachowaniem

Bodźce - reakcje: ustalenie zależności między nimi - Psychologia bodźca - reakcji (SR)

3. Psychoanaliza, podejścia psychodynamiczne: świadome przeżycia nie są podstawą zachowania, podstawą zachowania są przeżycia z nieświadomości.

4. Psychologia humanistyczna - protest przeciwko behawioryzmowi i psychoanalizie; powrót do filozoficznego podejścia do człowieka

5. Psychologia poznawcza

6. Nurty akcentujące założenia filozoficzne lub wartości ideologiczne.

Przedmiotem psychologii jest ludzka psychika, zachowanie się, reakcje na bodźce.

Franz Bentano (1838 - 1917) - psychologia poznaje własności prawa duszy.

Ksiądz profesor Idzi Radziszewski - według niego psychologia to badanie duszy ludzkiej (jej przejawy świadome i nieświadome).

Kolejne definicje psychologii to: ludzka psychika, zachowanie się. Richard Gerrig twierdził że psychologia to naukowe badania zachowania jednostek.

Psychologia to badanie umysłu i zachowania (wszystkie aspekty doświadczeń człowieka).

Psychologia jest to nauka o wyższych czynnościach istot żywych - definicja pochodząca z podręcznika prof. Tadeusza Tomaszewskiego.

W ujęciu Tomaszewskiego psychologia to nauka o człowieku i jego czynnościach; jest on autorem „teorii czynności”.

Kazimierz Twardowski - założyciel „psychologicznej szkoły lwowskiej”; w 1908 roku napisał „o czynnościach i wytworach”

I wersja teorii czynności Tomaszewskiego - 1963 rok, II wersja - 1975 rok.

Z (S - R) W

Z - zadanie

S - bodziec

R - reakcja

W - wynik

Zadanie traktujemy jako sytuację, którą trzeba zmienić na lepszą, przy czym zły stan obecny to sytuacja, lepszy stan przyszły to wynik. Według Tomaszewskiego psychologia to nauka o czynnościach człowieka o człowieku jako podmiocie czynności.

Janusz Reykowski (ur. 1929) - uczeń Tomaszewskiego.

Aleksiej Nikołajewicz Leontiew (1904 - 1979) - Kierownik Katedry Psychologii Ogólnej Wydziału Psychologii Uniwersytetu Moskiewskiego. Rozwijał idee podobne do koncepcji Tomaszewskiego.

Joseph Nuttin (1909 - 1988);

Autorzy książki „Plany i struktura zachowania”: George Miller, Eugene Galanter, Karl Pribram.

T	O	T	E
↓	↓	↓	↓
sprawdź	zadziałaj	sprawdź	zakończ

Karl Pribram (ur. 1919) - neurochirurg. Teoria niedkończonych zadań - jeśli zadanie nie jest zakończone, jest doskonale zapamiętane, a jeśli jest zakończone, to jest zapominane.

Psychologia ogólna:

• Zagadnienia dotyczące całej psychologii jako nauki;

• Badania funkcjonowania człowieka dorosłego niezaburzonego

Działy psychologii ogólnej:

• Procesy psychiczne

• Stany psychiczne

• Mechanizmy zmian

• Trwałe właściwości ludzi

• Zachowanie rozumiane jako czynności

Psychologia rozwojowa:

• Zmiany w psychice i zachowaniu;

• Psychologia rozwojowa interesuje się zmianami od okresu prenatalnego do śmierci; wyróżniamy dwa ujęcia: podłużne i poprzeczne

Psychologia społeczna:

• Wpływ otoczenia na człowieka

Psychopatologia:

• Opis, klasyfikacja i wyjaśnienie zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania

• Prawidłowości procesów leczenia tych zaburzeń.

Psychofizjologia:

• Związki między cechami przeżyć i zachowań;

• Zachowania różnych gatunków zwierząt i towarzyszące mu procesy fizjologiczne

Główne dziedziny psychologii praktycznej:

1. Psychologia kliniczna i psychologia zdrowia:

• Psychologia dorosłego

• Psychologia dziecka

2. Psychologia wychowawcza

• Nauczania

• Wychowania

• Szkolna

1. Psychologia sądowa (Prawo i psychologia)

2. Psychologia kryminologiczna (dlaczego człowiek popełnia przestępstwa)

3. Psychologia kryminalistyczna (czy podejrzany jest winny; czy zeznania świadków są wiarygodne)

4. Psychologia zeznań

5. Psychologia penitencjarna (dotyczy osadzonych - czy zwolnić warunkowo, czy nie)

6. Psychologia w prawie rodzinnym i cywilnym

7. Psychologia ekonomiczna (Tadeusz Tyszka)

8. Psychologia pracy i organizacji

9. Psychologia reklamy

10. Psychologia środowiskowa.

Poradniki również są częścią psychologii.

Zasady psychologiczne, stowarzyszenia psychologiczne:

• Polskie Towarzystwo Psychologiczne

• Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne

Wprowadzenie do psychologii

Prof. Nadzw. dr hab. Andrzej Gołąb

Semestr 1

- 3 -

---