MASAŻ
LIMFATYCZNY

• „…Podobnie jak dolina Nilu zostaje każdego roku zalana wodą, która ją użyźnia i odprowadza odpadki, organizm ludzki posiada przesączający go system…”. Tak pisał w liście do króla Fryderyka III Bartholin, autor rozprawy na temat układu limfatycznego.

• Emil Vodder, duński lekarz, po dwudziestu pięciu latach studiów i badań klinicznych, opracował metodę masażu nazwaną drenażem limfatycznym. Jego praca wzbudziła wielkie uznanie, a drenaż limfatyczny stał się jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów masażu, także w pielęgnacji twarzy.

Układ limfatyczny

• jest otwartym układem naczyń i przewodów, przez które płynie płyn ustrojowy zwany limfą (chłonką).

Centralne narządy limfatyczne:

• grasica,

• szpik kostny

Obwodowe narządy limfatyczne

• śledziona,

• węzły chłonne,

• grudki limfatyczne,

• migdałki,

• wyrostek robaczkowy,

• Narządy limfatyczne centralne zapewniają mikrośrodowisko niezbędne do prawidłowego dojrzewania lmfocytów.

• Obwodowe zaś wychwytują antygeny z tkanek i stanowią miejsce kontaktu antygenów z komórkami układu odpornościowego - limfocytami. Filtrują limfę i odprowadzają ja do układu krwionośnego. Tam następuje aktywacja limfocytów.

WĘZEŁ CHŁONNY

• Typowy narząd limfatyczny

• Filtruje limfę ( drobne cząstki stałe, antygeny wolne i zaabsorbowane na powierzchni komórek, mikroorganizmy, komórki nowotworowe)

• Aktywuje limfocyty

• Bierze udział w odpowiedzi immunologicznej

• Węzły chłonne są włączone w recyrkulację limfocytów i obieg chłonki. Od wewnątrz wyścielone są torebką łącznotkankową, z której w głąb miąższu odchodzą rusztowania dla miąższu. W miąższu odróżnia się cześć korową (grudki chłonne), i cześć rdzenną (pasma rdzenne). W grudkach chłonnych powstają limfocyty a w pasmach rdzennych przechowywane są dojrzałe limfocyty.

Grasica
Jest położona w śródpiersiu.

• Budują ją dwa płaty utworzone z mikroskopijnych zrazików.

• Grasica funkcjonuje tylko do okresu pokwitania, w tym okresie ulega zanikowi, a jej miejsce zajmuje tkanka tłuszczowa.

• Zadaniem grasicy jest kształtowanie swoistości immunologicznej organizmu przez ukierunkowanie w tym względzie pozostałych narządów limfatycznych oraz produkcja limfocytów T, które następnie zasiedlają obwodowe tkanki limfatyczne.

Śledziona
Jest największym narządem układu limfatycznego. Jest położona wewnątrzotrzewnowo w jamie brzusznej, między IX a XI żebrem.

• Jest narządem niezbędnym do życia, a w przypadku jej usunięcia czynność jest przejmowana przez inne narządy (np. wątrobę). Lecz ludzie pozbawieni śledziony wykazują mniejszą odporność, ponieważ jest ona narządem odpowiedzialnym za niszczenie bakterii.

Śledziona

• Głównym zadaniem śledziony jest:

• wytwarzanie immunoglobulin i usuwanie defektywnych lub "starych" erytrocytów, trombocytów oraz krwinek białych, a w życiu płodowym jest ona miejscem namnażania erytrocytów.

• Magazynowanie krwi i krwinek

• Współudział w wytwarzaniu bilirubiny

• Udział w odpowiedzi immunologicznej

• Wytwarzanie limfocytów i monocytów przez całe życie, a innych krwinek w życiu płodowym

• Filtracja krwi

Gruczoły przytarczyczne

• położone w niewielkim oddaleniu od tarczycy,

• mają postać 4 tworów wielkości ziarnka pieprzu i są osadzone w masie tkanki łącznej otaczającej gruczoł tarczycowy pod górnymi i dolnymi biegunami tarczycy.

• Gruczoły te wydzielają parahormon odpowiedzialny za regulację poziomu wapnia we krwi i płynie tkankowym, zwiększają poziom wapnia we krwi i obniżają ilośc jonów fosforanowych we krwi.

Migdałki

• Są one skupiskiem tkanek limfatycznych i tworzą w gardle tzw. pierścień Waldeyera.

• Migdałki znajdują się po obu stronach gardła, między grzbietem języka, a języczkiem, który wyrasta z podniebienia.

• Migdałki zbudowane są z tkanki limfatycznej, której zadaniem jest rozpoznanie i zwalczanie szkodliwych czynników zewnętrznych.

Obrzęk limfatyczny kończyn

• Do obrzęku limfatycznego dochodzi w wyniku zablokowania naczyń chłonnych i przepływu limfy.

• Przyczyny obrzęku mogą być różne, od nieprawidłowości w budowie naczyń limfatycznych do urazów spowodowanych przez nowotwór lub zapalenie.

• W trakcie powstawania obrzęku limfa przedostaje się do skóry i tkanek podskórnych. Powoduje to powstanie zgrubień w tkankach i naczyniach.

• W wyniku obrzęku kończyny stają się opuchnięte i trudno nimi poruszać. Skutkuje to powstawaniem kurczów mięśni i zaburzeniami krążenia krwi.

Jak leczyć obrzęki limfatyczne?

• W leczeniu skuteczne są przede wszystkim tzw. masaże limfatyczne, które pozwalają na odblokowanie naczyń i poprawienie przepływu limfy.

• Wykonuje się je systematycznie, w zależności od stanu kończyny.

• Poza tym w usuwaniu obrzęku stosuje się elastyczne bandaże, nie blokując jednocześnie ruchów kończyny.

• Ważną rolę w leczeniu obrzęków pełnią samodzielne ćwiczenia pacjenta, które mają na celu przywrócenie właściwego przepływu chłonki.

• Celem masażu limfatycznego jest usprawnienie krążenia chłonki w układzie limfatycznym, tzn. od naczyń chłonnych włosowatych do ujść żylnych. Osiągamy to w sposób mechaniczny poprzez przepchnięcie chłonki i udrożnienie węzłów chłonnych.

• Efektami prawidłowo przeprowadzonych drenaży powinny być między innymi: poprawa warunków do produkcji limfocytów, transportu wody i soli mineralnych, zwalczanie bakterii oraz następstw zauważalnych na zewnątrz, czyli likwidacja obrzęków

Masaż limfatyczny:

• likwiduje obrzęki i wysięki

• oczyszcza organizm z toksyn

• zwalcza cellulit (zaburzenia układu limfatycznego)

• wspomaga leczenie trądziku różowatego

• podnosi odporność

• ujędrnia skórę

• pobudza spalanie tkanki tłuszczowej (efekt wspomagający odchudzanie)

• wspomaga zwalczanie zaburzeń przemiany materii

Wykonanie masażu metodą drenażu limfatycznego

• wymaga niezwykłej precyzji i płynności ruchu.

• W celu osiągnięcia zamierzonego efektu, wszystkie techniki muszą mieć charakter „przepychający”, przesuwający, wyciskający, tłoczący

• Należy również kontrolować siłę, z jaką wykonujemy zabieg, aby nie dopuścić do nadmiernego rozgrzania tkanek.

• Drenaż wykonujemy od obwodu w kierunku ujść żylnych.

• Jednakże na początku musimy udrożnić większe pnie limfatyczne i węzły chłonne, a dopiero potem przepychać chłonkę z obwodu (np. opracowanie kończyny górnej: węzły pachowe, węzły w obrębie stawu ramiennego, naczynia chłonne na ramieniu, węzły chłonne w obrębie stawu łokciowego, naczynia chłonne przedramienia, węzły chłonne w obrębie stawu nadgarstkowego oraz naczynia chłonne palców i śródręcza).

• Podczas wykonywania masażu należy co najmniej dwa razy wymasować okolice większych węzłów chłonnych

• W trakcie masażu głowy lub kończyn bardzo ważne jest ułożenie pacjenta w tzw. pozycji drenażowej, ułatwiającej odpływ chłonki (kończyny powyżej tułowia, niewielkie zgięcia w stawach).

• Tempo zabiegu musi być wolne, około 10-15 ruchów na minutę.

• Czas zabiegu częściowego wynosi 15-20 minut, całościowego - do 60 minut.
  

Przeciwwskazania do masażu limfatycznego

• Wszystkie przypadki chorobowe, przebiegające z wysoka temperatura ciała- powyżej 38st. C

• Przerwanie ciągłości skóry

• Obrzęki i wysięki w następstwie ostrych stanów zapalnych

• Choroby zakaźne

• Choroby nowotworowe

• Żylaki podudzia

• Zaburzenie krążenia obwodowego znacznego stopnia

WSKAZANIA DO STOSOWANIA MASAŻU LIMFATYCZNEGO

• Wszystkie przypadki w których zaleca się stosowanie masażu klasycznego, a którym towarzyszą obrzęki, zaburzenia odżywcze tkanek,

• Zaburzenia przemiany materii

• Uszkodzenie mięsni i ścięgien

• Stany po skręceniach, zwichnięciach złamaniach,

• Obrzęki pourazowe,

• Stany po odmrożeniach i zwichnięciach, porażenia nerwów obwodowych.

• Cellulit twardy lub stały występujący u kobiet poniżej 25 roku życia atakujący głównie pośladki i uda oraz wewnętrzną część kolana. Skóra staje się wtedy sucha i zagęszczona a dotyk wywołuje ból.

• Cellulit wiotki może być rozwinięciem cellulitu twardego. Jest on zauważalny u kobiet po 35 roku życia. Jest on najczęściej spotykany i obejmuje szersze partie ciała. Guzki pod skóra stają się bardziej widoczne a sama skóra staje się sucha, zimna i bolesna w dotyku.

• Cellulit obrzęknięty jest jakby odmianą wiotkiego. Charakteryzuje się gromadzeniem wody w tkankach i dotyka głównie obszary miednicy i kończyn. Skóra staje się wiotka i ma obraz klasycznej skórki pomarańczowej.