HISTORIA - CZASY NOWOŻYTNE

PRZYCZYNY WYPRAW ZAMORSKICH:

• poszukiwanie nowej drogi do Indii (lądem mniej bezpiecznie i drożej)

• bezpośredni handel morski obnizyłby ceny towarów ⇒ zyski dla kupców

• poszukiwanie złóż złota i srebra

• Portugalia: ambicje władców

• Hiszpania: chęć chrystjanizacji, możliwość wzbogacenia się

• ciekawość świata (legenda o Eldorado - krainie złota)

• udoskonalona technika budowy statków, rozpowszechnienie się busoli i astrolabium (przyrząd do wyznaczania połozenia gwiazd w sferze niebieskiej, w żegludze stosowany do obliczenia połozenie geograficznego)

1492 Krzysztof Kolumb (włoch w służbie Hiszpanii) odkrywa Amerykę (nazywa ją Indiami Zachodnimi); wyspy: Bahama, Kuba, Haiti
XVw. Henryk Żeglarz (Portugalia) zakłada faktorie (małe bazy handlowe) na wyb.Afryki
1497-1498 Vasco da Gama odkrywa drogę morską do Indii
1519-1522 Ferdynand Magellan opływa Ziemię
XVII do konkurencji na wodach dołączają Holendrzy, Anglia, Francja

Kompania Wschodnioindyjska - kierowała handlem Holandii

konkwistadorzy - hiszpańscy zdobywcy (Herman Cortez, Francisco Pizarro) podbili Azteków (1519; Meksyk), Inków (1533; Peru) i Majów

Majowie

tereny: Guatemala, Hondurasu, płd cz. Meksyku kapłani mieli wiedzę o matematyce, artronomii i medycynie XV osłabienie potęgi wynikające z walk wewnętrznych między miastami XVI Hispzanie zniszczyli Majów

XVI portugalska kolonia w Brazylii
XVII hiszpańskie kolonie obejmują terytoria w: Ameryce Płd, Śr i Płn, wyspy na M. Karaibskim
Rodzaje kolonii:

1. faktorie handlowe - pośredniczyły w wymiania handlowej z tubylcami

2. plantacje - tereny dobre do upraw; wykorzystywano tubylców

3. kopalnie złota i srebra - hiszp posiadłosci w Amer Płd; wykorzystywano tubylców

SKUTKI ODKRYĆ

• wiekszy obszar do handlu

• większe ilości towarów z Ameryki i Azji i szybciej

• zyski państw kolonizujacych

• cukier, kawa, tytoń

• złoto, srebro ⇒ rewolucja cen

• przywożenie towarów z zagranicy osłabiało rodzima gospodarkę Hiszp i Portug

• wzrastała rola państw kolonizujacych

• rywalizacja o kolonie

• poszerzanie wiedzy i horyzontów Europejczyków; szersza wiedza o świecie

• nowe wzorce sztuki (azjatyckie i amerykańskie)

• epidemie dżumy, cholery, tyfusu, ospy, grypy w Ameryce => wyniszczenia tubylskich plemion

• zniszcenie kultury Indian i cywilizacji Azteków, Majów, Inków; zmiany etnicznej struktury Ameryki

• poszukiwanie niewolników w Ameryce => straty demograficzne, niszczenie gospodarki

WZROST LICZBY LUDNOŚCI

XVI / XVII wzrost liczby ludności Europy 80-90 mln ⇒ 100 mln

• duża śmiertelność dzieci, straty wojenne, głod, epidemie, zła higiena

• zwiększająca sie liczba lekarzy i szpitali

• izolowanie zarazy

• poprawa warunków mieszkaniowych

• poprawa wyżywienia części Europy

• podwyzszenie plonów ⇒ ograniczenie zasięgu klęsk zywiołowych

przeciętna dł. życia 20-25 lat

rozwój miast; +100 tys. : Londyn, Paryż, Amsterdam, Antwerpia, Rzym, Neapol, Mediolan, Wenecja, Lizbona, Moskwa, Stambuł

DUALIZM GOSPODARCZY

- podział gospodarki Europy

Europa Zachodnia

XVI wzrost powierzchni upraw (bardziej opłacało się uprawiać zboże niż zajmować się rzemiosłem)

XV/ XVI chłopi uzyskuja wolność osobistą, składają opłaty za uzytkowanie ziemi, ale mogą sprzedawać swoje plony

grodzenia - proces tworzenia sie wielkich pastwisk (Anglia); odbywał sie kosztem chłopów mających wielkie gospodarstwa ⇒ chłopi przenoszą się do miast w poszukiwaniu pracy

Europa Wschodnia

Szlachta zwiększa zyski czerpane z rolnictwa

od chłopów żąda się darmowej pracy (pańszczyzna)

folwarki - wielkie majątki ziemskie należace do szlachty, w których podstawową siłę roboczą stanowili chłopi

wtórne poddaństwo (refeudalizacja) - chłopi ponownie zostają pozbawieni wolności osobistej przez szlachtę

RZEMIOSŁO

XVI / XVII wzrost produkcji rzemieślniczej - duży rynek zbytu, nowe technologie

SYSTEM NAKŁADCZY

nakładca - bogaci rzemieślnicy lub kupcy finansujący produkcję, w zamian kupowali produkt po niższej cenie

rzemieślnik: środki do rozpoczęcia produkcji

nakładca: zyski ze sprzedaży gotowego towaru

manufaktury - duzy warsztat skupiający producentów (manus - ręka; facere - robić)

HANDEL

* szlak bałtycki Polska, państwo moskiewskie ⇒ Europa Zachodnia

zboże, produkty leśne

kompanie handlowe - tworzyły je grupy kupców; przez sprzedaż udział zdobywali pieniadze na działalność

weksle - dokumenty zobowiazujące wystawcę to wypłacenia posiadaczowi weksla określonej sumy

giełdy ⇒ największa w Antwerpii (Niderlandy)

napływ kruszców z Meksyku i Peru ⇒ spadek wartości, mniejsza siła nabywcza pieniadza, wzrost cen

XVI - XVII rewolucja cen - pięciokrotny wzrost cen zywności; trzykrotny artykułów rzemieślniczych

WYMIANA GOSPODARCZA

Europa do Chin		Chiny do Europy
tkaniny wełniane, srebro, pieniądze	⇔	pachnidła, wyroby luksusowe, tekstylia jedwabne, jedwab, metale

Europa do Indii		Indie do Europy
tkaniany wełniane, surowce przemysłowe, metale, srebro, złoto, pieniądze	⇔	ryż, cukier, korzenie, pachnidła, wyroby luksusowe, tekstylia jedwabne i bawełniane, jadwab, indygo

BILANS GOSPODARCZY

• nadwyżka sił roboczych (wzrost liczby ludności)

• rozwój rzemiosła w miastach

• system cechowy ⇒ system nakładczy

• napływ kruszców, transakcje bezgotówkowe

• inwestowanie w rolę

• szybkie i wysoki zyski z uprawy rolnej

• podział na Wschód (rzemiosło) i Wschód (rolnictwo

KRYTYKA KOŚCIOŁA

Uważano, że to jest niezgodne z Ewangelią: odpusty; liturgia po łacinie; istnienie zakonów; kult świętych; celibat; komunia pod 1 postacią

Reformacja- rozwój w Europie ruchu religijnego i społecznego. Główne hasła: odnowa życia religijnego i reforma instytucji Kościoła.

Rozwojowi reformacji sprzyjała:

• możliwość swobodnej dyskusji ludzi wykształconych

• poprawa sytuacji chłopów i mieszczan

• aspiracje polityczne władców dążących do wzmocnienie własnej pozycji w państwo przez ograniczenie roli Kościoła lub wpływów politycznych papieża.

MARCIN LUTER (niem)

1517r. wystapienie Marcina Lutra w Wittenberdze: ogłosił 95 tez przeciw sprzedaży odpustów

Papież, kazał Lutrowi odwołać swoje tezy i ogłosić je za błędne, jednak ten domagał się by dowiedzono mu błędów przytaczając Pismo Święte.

1520r. Luter publicznie spalił papieską bullę nakazującą mu przyznanie się do błędów, został ekskomunikowany przez papieża.

Książę saski udzielił schronienia Lutrowi na swoim dworze, gdzie teolog zaczął przekładać Biblię na j. Niemiecki oraz opracował zasady nowego wyznania religijnego .

JAN KALWIN (Fr)

1541 Kalwin przystępuje do organizacji gminy religijnej. Władzę nad Genewą obejmuje rada/konsystorz, która pilnuje by mieszkańcy żyli według zasad Kalwina.

Wspólnota zawarła porozumienie ze zwolennikami szwajcarskiego reformatora - Ulricha Zwinglego

hugenoci- francuscy kalwiniści

LUTERANIZM	KALWINIZM
zwierzchnikiem była władza świecka	Doktryna predystynacji- człowiek obdarzony jest przez Boga łaską wiary, z góry jest określone kto zostanie potępiony a kto zbaiwony, wyroki boskie są niezbadane, należy modlić się organizacja koscioła: autonomiczne gminy wyznaniowe, nieuznają zwierzchnictwa świeckiego
Odrzucenie autorytetu papieża Biblia jako jedyne źródło wiary sakramenty: chrzest i komunia święta odrzucenie kultu świętych, relikwii i obrazów zniesienie celibatu j.narodowe w liturgii duchowni wybeirani przez wspólnotę wiernych

1524-1525 powstanie chłopskie w Niemczech

1546-1548, 1552-1555 wojny religijne między książętami Niemiec

WPROWADZENIE KALWINIZMU W ANGLII

Król Henryk VIII kłócił się z papieżem , więc zerwał kontakty z Rzymem. Władca zarządził konfiskatę dóbr klasztornych i ogłosił się zwierzchnikiem Kościoła , powstał anglikański Kościół narodowy podporządkowany królowi. Wprowadzono komunię pod 2 postaciami, liturgię w j. angielskim, zniesiono celibat duchownych.

KONTRREFORMACJA

Kościół katolicki chcąc odzyskać wiernych, przygotowywał się do wprowadzenia reform. Utworzyli Towarzystwo Jezusowe (jezuitów) gdzie duży nacisk kładziono na wykształcenie. Zakładali kolegia jezuickie o wysokim poziomie nauczania.

1545-1563 sobór trydencki uznał papieża za najwyższy autorytet w Kościele i sprecyzował dogmaty katolicyzmu zebrane w obowiązującym wiernych wyznaniu wiary, dyscyplina w koćiele, księgi metrykalne, seminaria dla przyszłych ksieży

Kontrreformacja/ reforma katolicka- wszelkie działanie podejmowane na rzecz odnowy Kościoła i powstrzymaniu postępów protestantyzmu. Kontrreformacja przyczyniła się do powstania Baroku: sztuka miała umacniać w wierze i dostarczać Kościołowi argumentów w sporach religijnych.

Korzyści z reformacji:

• pogłębianie życia religijnego

• tłumaczenie Biblii i liturgii na języki narodowe

• wprowadzono obowiązek czytania Biblii

• wzrost poziomu intelektualnego i moralnego duchowieństwa

• pojawienie się nowych form oddziaływania na wiernych

KRAJE PROTESTANCKIE
luteranizm	kalwinizm
północne Niemcy Norwegia Szwecja	Niderlandy Szkocja hugenoci we Francji

PAŃSTWA NOWOŻYTNE

• republiki

• monarchie stanowe- władca ma ograniczoną władzę, ponieważ wszystko musi konsultować z przedstawicielami stanów oraz konkuruję z wielkimi panami feudalnymi. Monarchie składały się z prowincji z odmiennym prawem, przywilejami

ANGLIA

(Tudorowie)

HENRYK VII XVI Henryk VIII zabiegał o rozwód u papieża, który dałby mu szansę na potomka płci męskiej. Papież nie wyraził zgody (był znajomym Karola V, którego krewna była żoną Henryka) 1543 akt supremacji- Henryk VIII ogłasza się najwyższym zwierzchnikiem kościoła
+ Katarzyna Aragońska	+ Anna Boleyn	+ Joanna Seymour
MARIA I KRWAWA	ELŻBIETA I	EDWARD VI
II królowa 1553-1558	III królowa 1558-1603	I król 1547-1553
Tłumiła anglikanizm	Zerwała z Rzymem, zamknęła zakony, zabroniła obejmowania urzędów przez katolików; wspierała powstanie protestantów w Niederlandach; 1588 - wojna ang-hiszp, pokonano niezwyciężoną Armadę Hiszpańską

FRANCJA

Stany Generalne zatwierdzały decyzje króla. Osłabiona ich pozycja wynikała z rywalizacji politycznej oraz konfliktów społecznych i religijnych
1562 wojna domowa między hugenotami i katolikami
23/24.08.1572 Paryż, rzeź hugenotów, noc św. Bartłomieja
1589- 1610 rządzi Henryk IV, by zakończyć wojnę przeszedł na katolicyzm( wcześniej popierał hugenotów), nie zwoływał Stanów Generalnych,ale to tylko wzmocniło pozycję władcy.
1598 edykt nantejski: gwarantował hugenotom wolność sumienia i kultu w wyznaczonych miejscach oraz dostęp do urzędów.

WIELKIE KSIĘSTWO MOSKIEWSKIE

XV proces jednoczenia ziem ruskich
1533-1584 Iwan IV Groźny, centralizuje państwo, stanowczy i okrutny władca zorganizował armię i administrację. Chcąc złamać bojarów ( możnowładcy) opierał się na drobnej szlachcie i niższych warstwach społecznych. Dokonywał masowych represji, które dotknęły mieszczan Nowogrodu Wielkiego i Tweru.
oporyczniki- oddziały posługujące się terrorem, ich zadaniem było wprowadzenie w życie rozkazów cara i zwalczać przeciwników.
Za panowanie Ivana rozpoczął się podbój Syberii
1547 Ivan IV Groźny przyjmuje tytuł cara Wszechrusi

EUROPA ŚRODKOWO- WSCHODNIA

O władzę walczyły dwie dynastie: Jagiellonów i Habsburgów oraz Imperium Osmańskie (Turcja)
Jagiellonowie zawarli układ dynastyczny z Maksymilianem I Habsburgiem (1459-1519): wprowadził zasadę wzajemnego dziedziczenia tronów: wnuczka cesarza poślubiła następcę tronu Czech i Węgier, której siostra została żoną wnuka cesarza.
1526 klęska wojsk węgierskich pod Mohaczem z Turkami, ginie Ludwik Jagiellończyk. Oba królestwa przechodzą pod panowanie Habsburgów.
Imperium Osmańskie i Jagiellonowie walczyli o Siedmiogród, Mołdawię i Wołoszczyznę.
1541 podział Węgier na 3 części:

• Węgry zachodnie- Habsburgowie

• Węgry środkowe- Buda i Peszt, panowanie Turków

• Siedmiogród - lenno tureckie

EUROPA ZACHODNIA

Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego- Habsburgowie
połowa XVI w zaostrzył się spór polityczny wynikający z różnic wyznaniowych i sprzecznych interesów głównych sił politycznych.
1555 pokój w Augsburgu, obie strony zaakceptowały istnienie na terytorium Rzeszy dwóch wyznań, wprowadzili zasadę „ czyja władza, tego religia” (cuius regio, eius religio)
1559 zakończenie wojen włoskich (Fr vs Niem), pokój oddawał Habsburgom cz. Włoch.

1556 abdykacja Karola V dzieli władzę między:

• Ferdynanda I - Austria, Tyrol, Styria, król węgierski i czeski

• Filipa II- Hiszpania, Portugalia, Sardynia, Sycylia, Neapol, Ks. Mediolanu, Niderlandy

1556-1598- Filip II (Hiszpania) był przekonany, że jest powołany do obronny katolicyzmu, wybudował zamek w Eskurialu
W Niderlandach( pod koroną Hiszpanii) wybuchło powstanie przeciwko Hiszpanii, obywateli wsparła Anglia.
1581 ogłoszono powstanie niepodległej Republiki Zjednoczonych Prowincji Niderlandzkich(Holandii)

Stany Generalne uchwaliły detronizację Filipa II i oderwanie Niderlandów od Hiszpanii
Podział:

• niepodległe/ protestanckie/ południowe

• północne


1588 prowincje północne połączone Unią w Utrechcie ogłosiły Republikę Zjednoczonych Prowincji Niderlandów

WOJNA 30-LETNIA

1618-1648 wojna 30 letnia.

Przyczyna: ograniczenie praw protestantów w rządzonym przez Habsburgów Królestwie Czeskim. Czechy chciały wyrwać się spod korony Habsburgów
Defenestracja praska- wyrzucenie przez okno w Czechach dwóch posłów Habsburskich.
1620 bitwa pod Białą Górą , Czesia ↔ Habsburgowie, przegrywają Czesi
I odsiecz wiedeńska- Czesi wraz z Siedmiogrodem, Zygmunt III stary przysłał wojska by zwalczyć powstanie. Po bitwie zdecydowanie germanizowano Czechy:

• nowy król od razu przyjmował koronę Czech

• wprowadzono język niemiecki

1648 pokój westfalski ogranicza potęgę Habsburgów w Europie, daje korzyści Francji i Szwecji.

• Zniesienie zasady czyja władza tego religia

• wprowadzono protestantyzm

1569r. unia lubelska: państwo polsko-litewskie ⇒ Rzeczpospolita Obojga Narodów

res publica - sprawa publiczna - państwo jest podmiotem wspólnej troski szlachty z Królestwa Polskiego (Korony) i Wielkiego Księstwa Litewskiego

ZAMOŚĆ ==>


• perła renesansu

• załozone przez Jana Zamojskiego w 1580

• drukarnia, Akademia Zamojska (1 prywatna uczelnia na ziemaich pol.)

LUDNOŚĆ

XVI wzrost liczny ludności (7 mln w państwie pol-lit;

XVII 10 mln )

najbardziej zaludnione: Wielkopolska, Małopolska, Mazowsze

Narodowosci zamieszkujące państwo:

Narodowość	tereny:
Polacy	Małopolska, mazowsze, wielkopolska, ziemia chełmińska i sandomierska, ruś czerwona
Litwini	Żmudź, Auksztota
Rusini	reszta Wlk. Ks. Litewskiego
Niemcy	Prusy Książęce i Krolewskie
Żydzi	miasta; np. Kraków, Kazimierz
Ormianie(Armenia)	Lwów

Mieszkańcy miast:

• Kraków - 20 tys

• Wilno - 20 tys

• Warszawa - 15 tys

miasta: rozwój rzemiosła i handlu, domy bankiersko-handlowe

wieś: rolnictwo

SKUTKI KONIUNKTURY NA ZBOŻE

• zwiększenie terenów rolnych

• zagospodarowanie nieużytków

• folwarki pańszczyźniane wykorzystujące chłopów jako tanią siłe roboczą; ograniczenie wolnosci chłopów; wtórne poddaństwo

• szlachta produkowała więcej zboża na eksport i zawoziła do Gdańska, gdzie sprzedawane było na zachód

• biedniejsza szlachta sprzedawała w państwie

• gospodarka dostarczała też: wołów, skór, futer, drewna

• korzystała szlachta

• wzrost zamożności kraju

KULTURA ZŁOTEGO WIEKU

• humaniści przywożą idee odrodzenia

• XVI częste wyjazdy Poalków na uniwer zagraniczne

• rosnąca liczba książek (XV 1 ksiazka wydrukowana na ziemiach pol)

• większa liczba szkoł ⇒ wiecej czytelników

LITERATURA

• coraz częściej pisano po polsku

• Mikołaj Rej

• Jan Kochanowski

• Andrzej Frycz Modrzewski “O naprawie Rzeczypospolitej”  - rozważania na temat kraju

• Mikołaj Kopernik - studia astronomiczne

SZTUKA

• Zygmunt I Stary - przebudowa zamku na Wawelu

XVI = ZŁOTY WIEK

WILNO:

• w XVI wazny osrodek kulturalny i naukowy

• 1570. kolegium jezuickie

• 1578 kolegium uzyskuje rangę Akademii od S. Batorego

PAŁACE
RENESANS	BAROK
Zamknięty dziedziniec	Otwarty dziedziniec
Krużganki	Ogród w stylu francuskim
np. przebudowany zamek na Wawelu, Zamość, Ratusz w Sandomierzu	np. Pałac Jana III Sobieskiego w Wilanowie (1672-96); Kośc. św. Piotra i Pawła w Krakowie

Malowidło: Izzak van den Blocke; sala rady ratusza w Gdańsku;

przedstawia kupieckie statki ze zbożem na Wiśle;

XVI w. W gdańsku było 60 tys mieszkańców- największy ośrodek

miejski na ziemiach polsko-litewskich

BAROK:

• rozwijał się najlepiej w Holandii

• XVI/XVII -XVIII

• bogata ornamentyka

• dynamika

• operowanie światłem, cieniem, perspektywą

• tematy: religijne, mitologiczne, historyczne, portrety, sceny rodzajowe, pejzaże, martwa natura

• architektura: bogato zdobione fasady, obrazy, malowidła ścienne wywołujące złudzenie przestrzenne

• Anton van Dyck "Chrystus na krzyżu"

• Rembrandt " Lekcja anatomii doktora Nicolasa Tulpa"

• pałac Jana III Sboieskiego w Wilanowie

SARMATYZM

• kultura i mentalność polskiej szlchty w I poł XVIII w.

• Przekonanie o starozytnym rodowodzie (z ludu Sarmatów)

• doskonałość praw Rzeczypospolitej

• poczucie wyższości wobe innych narodów (ksenofobia - niechęć i wrogość wobec cudzoziemców i obcych wzorów kulturowych)

• poczucie wyjatkowości i szczególnej roli odgrywanej w Europie

• kult cnót rycerskich

• pobożność, budowanie nowych kościołów

• bogactwo i przepych w zyciu codziennym: strojach, broni itd.

• Wpływy tyreckie, węgierskie, perskie

NIERÓWNOPRAWNE STANY

MIESZCZAŃSTWO: slaba pozycja miast, każde z nich oddzielnie broni swoich przywilejów; w wielu miastach mowiło się niemieckim; podatki uchwalone przez szlachtę obejmowały też mieszczan; po 1466r. Przedstawiciele Krakowa i Wilna mogli brać udział w sejmie walnym, ale nie mogli głosować

DUCHOWIEŃSTWO: mieli przedstawicieli w senacie; odrębne sądownictwo i podatki

SZLACHTA (STAN RYCERSKI): 10% mieszkańców Korony; szlachta: możnowładcy, szlachta średnia, szlachta zagrodowa; wzorowali się na Węgrach i Turkach

1454 - 1791r. Rzeczpospolita szlachecka: szlachta decydowała o wszystkim, interes kraju był utożsamiany z interesem szlachty

ETAPY KSZTAŁTOWANIA SIĘ USTROJU

1. 1454- 1505 Powstanie sejmu i określenie jego kompetencji

2. 1505-1569 Formowanie programu politycznego średniej szlachty, reformy sejmów egzekucyjnych

3. 1573 ustalenie zasadniczych praw RP, pacta conventa + akty henrykowskie

4. 1578 utworzenie trybunału- najwyższe organy sądowe państwa

POWSTANIE DWUIZBOWEGO PARLAMENTU

sejm walny (łac. Parlamentum generale): król + szlachta + urzędnicy + delegaci

XVw. Miejsce: Piotrków, Radom, Lublin

od 1569r. Miejsce: Grodno

stany sejmujące: król + senat + sejm

sejmiki ziemski - zgromadzenia szlachty na poszczególnych ziemiach

1492-1496 wprowadzenie zasady, że na sejm walny zjeżdżają się reprezentanci ziem - posłowie ziemscy

1493r. Pierwszy dwuizbowy sejm

SENAT

• powstał z rady królewskiej

• skład: arcybiskupi i biskupi rzymskokatoliccy; wojewodowie; kasztelanowie (najważniejszy krakowski); najwyżsi urzędnicy władz centralnych (ale nie hetmani)

• sprawowali funkcje dozywotnio

1501 - 1506 władza Aleksandra Jagiellończyka

1501r. Przywilej mielnicki (konstytucaja mielnicka) - przekazywał senatowi ster rządów i kontrolę nad monarchą

1505r. Konstytucja (ustawa) nihil novi (nic nowego) - na sejmie w Radomiu

Ustawa nihil novi: odowłanie ustawy mielnickiej, ustawy muszą być uchwalone za zgodą 3 stanów sejmujących

1505r = koniec polskiego średniowiecza

Zygmunt I Stary (1506- 1548)

• zaostrzenie się stosunków między szlachtą a królem. Chciał oprzeć swe rządy na możnowładztwie, rozdawał jej dobra królewskie i urzędy.

• Podpisał układ z turkami i luteranami

• łamał prawa, które uważał , że ograniczają jego suwerenność

1529 sejm z elekcją wg zasady Vivente regi- za życia króla, wybierano jego następce ( 10 letni syn Zygmunt August)

1530 podwójna koronacja następcy w Wilnie i Krakowie

Zygmunt II August (1548- 1572)

1569 unia w Lublinie, przełamano opór wielkich rodów litewskich i doprowadono do uchwalenia aktu unii między Litwa i Polską. Na jej mocy związek Pl i Lit ma wspólnego władcę i sejm. Izba poselska składała się z posłów wybieranych na sejmikach w Koronie i na Litwie. Oba państwa posiadały natomiast własny skarb, prawa i urzędy. Utrzymywano odrębne armie.

RUCH EGZEUKUCYJNY

- ruch reformacyjny szlachty w XVIw.

I EGZEKUCJA DÓBR

1504r. Piotrków: zabroniono królowi nadawania ziem koronnych bez zgody sejmu; magnaterii zabrano ziemie, na które nie mieli papierów; zakaz łączenia wyzszych urzędów przez 1 osobę (imkompatibilia)

Dochody z dóbr zabranych magnaterii mają tworzyć skarb królewski ( 1/5 zarząd, 3/5 skarb, 1/5- wojsko kwarciane)

wojsko kwarciane- stałe wojsko zaciężne o liczbie 4 tys wojowników, przeznaczone do obrony granic przed Tatarami krymskimi; umieszczenie bylo np. w twierdzy w Chocimiu i Kamieńcu Podol.)

II EGZEKUCJA PRAW

Skodyfikowanie i ujednolicenie praw.

III UNIFIKACJA POLSKI I LITWY I ZBLIŻENIE TYCH PAŃSTW

Sprawiedliwe rozłozenie podatków między tymi państwami. ==> unia realna

---