Pedagogika społ.to dział
pedagogiki zajmujący się problematyką środowiskowych uwarunkowań
procesu wychowawczo-opiekuńczego oraz rozwoju człowieka w różnych
okresach życia; jest nauką o bogatych, wieloletnich tradycjach,
powiązaną ściśle z wieloma innymi dziedzinami. Pedag. społ.jest
częścią pedag. ogólnej. Zajmuje się tą częścią teorii
wychowania, która skupiona jest wokół środków wychowawczych
oddziałujących na wychowanka, które warunkują jego rozwój i
decydują o rezultatach działalności wychowawczej. Analizuje
rodzaje potrzeb wychowawczych, które pojawiają się na różnych
etapach życia wychowanka. W szczególny sposób zajmuje się
środowiskiem wychowawczym i całą społeczną sytuacją
wychowanka.Pedag.społ. kształtuje się jako dział nauki odrębny
od socjologii wychowana. Zbliża się do polityki społecznej,
korzysta z jej koncepcji i poszukiwań. Znamiennie dla socjologii
wychowania „badanie roli akcji wychowawczej w całokształcie życia
społecznego” sprowadzane jest przy tym do zadań swoistych dla
dyscypliny pedagogicznej. Pedagogikę społeczną interesuje przede
wszystkim wzajemne oddziaływanie wpływów środowiska
i
przekształcających środowisko sił jednostek. W ich związkach
odnajduje cele stawiane świadomej czynności wychowawczej, w ich
świetle używane środki działania.
H. Radlińska - pedagogika społeczna jest nauką praktyczną. Umiejscowić ją można na skrzyżowaniu biologicznych i społecznych nauk o człowieku, a także zagadnień związanych z etyka, kulturą; interesuje się wpływem jaki wywiera jednostka na środowisko i odwrotnie, bada oddziaływania środowiskowe na człowieka i odnosi je do różnych faz życia. Zwraca także uwagę na kulturę i tradycje, wartości, które są podtrzymywana dzięki siłom ludzkim oraz na zmienianie środowiska.
Antoni Kamiński - pedagogika społecznej jest nauką praktyczną; nauką mającą służyć ludzkim potrzebom zarówno w kategorii jednostki jak i społeczeństwa; nauką skupiającą się na warunkach środowiska wychowawczego, z uwzględnieniem faktu, iż są to czynniki wpływające na rozwój i efekty, które mogą zostać uzyskane poprzez szereg oddziaływa dydaktyczno wychowawczych; nauką współpracującą z naukami biologicznymi i humanistycznymi, społecznymi.
Ryszard Wroczyński- pedagogika społeczna opierając się na empirycznych badaniach analizuje wpływy wychowawcze, których źródłem jest środowisko oraz ustala zasady organizowania środowiska z punktu widzenia potrzeb wychowania. Nauka ta nie analizuje funkcjonowania instytucji wychowawczych, takich jak szkoła, przedszkole, organizacje młodzieżowe, lecz zajmuje się ich indywidualnymi właściwościami z punktu widzenia środowisk, jakie stanowią i związków, jakie w nich zachodzą. Każda z tych instytucji stanowi specyficzne środowisko wychowawcze
Czesław Czapów podkreśla, że „pedagogika społeczna to właśnie ów specyficzny punkt widzenia rzeczywistości , postrzegającej zadania wychowawcze, w takim oddziaływaniu na środowisko, które to środowisko aktywizuje wychowawczo, aby przez pobudzone środowisko oddziaływać na jednostki ludzkie i społeczność.
W
ujęciu szerszym
pedag. społ. jest dziedziną nauki, która zajmuje się
środowiskiem, jednostką oraz ich wzajemnymi oddziaływaniami na
siebie; koncentruje się na powstających w ich wyniku czynnikach
powodujących sukcesy, powodzenie, bądź porażki w oddziaływaniach
wychowawczych
i dydaktycznych.
W ujęciu węższym pedag. społ. rozumiana jest jako dyscyplina naukowa zajmująca się praca socjalną. Tym samym obejmuje swymi oddziaływaniami ludzi w każdym wieku.
Pedagogika społeczna stanowi naukę prakseologiczną koncentruje się wokół problematyki środowiskowych uwarunkowań procesu wychowawczego i na analizowaniu czynników (warunków) umożliwiających zaspokajanie potrzeb rozwojowych człowieka (lub grup ludzi) w określonych etapach jego życia oraz różnych okolicznościach życiowych (w nauce, pracy, czasie wolnym, zabawie, rodzinie, miejscu zamieszkania, działalności kulturalnej, grupie towarzyskiej czy rówieśniczej, działalności kulturalnej oraz w innych postaciach ludzkiej aktywności stanowi pedagogikę środowiska kieruje się głównie przesłankami metodologicznymi oraz systemem wiedzy pedagogicznej, analizuje problemy prakseologiczne i znajduje ich rozwiązanie, wykorzystuje podstawowe badania z zakresu psychologii, biologii i socjologii, zajmuje się zmianami jakie można wdrożyć w różnych środowiskach i instytucjach aby zoptymalizować proces wychowawczy