Kwalifikowana pierwsza pomoc

1000. Zieliński

Urazy głowy i szyi

Następstwa mechanicznych urazów głowy i szyi:

• powierzchowne uszkodzenie powłok czaszki

• uszkodzenie powłok czaszki ze złamaniem kości

• obrażenia mózgu

Powierzchowne uszkodzenia powłok czaszki:

• otarcia: siła działająca styczna do powierzchni skóry

• stłuczenia: siła działająca pod ostrym kątem do powierzchni czaszki

• przerwanie powłok (rany): siła o znacznym natężeniu działająca pod ostrym kątem do powierzchni czaszki.

Charakter powierzchownych uszkodzeń powłok czaszki:

• krwiak

  • podskórny

  • podczepcowy

• rany- charakteryzują się obfitym krwawieniem

  • kłute

  • cięte

  • szarpane

  • miażdżone

Złamania czaszki

W wyniku działającej siły mechanicznej o mocy przekraczającej możliwości amortyzujące powłok głowy dochodzi do złamania kości czaszki.

Podział złamań:

• zamknięte- nie komunikujące się ze światem zewnętrznym

• otwarte- komunikujące się ze światem zewnętrznym poprzez ranę

• ze wzg na charakter złamania:

  • proste- linijne

  • złożone- z licznymi odłamami, tzw. wieloodłamowe

  • wgłobione

• ze wzg na następstwa:

  • złamanie niepowikłane- bez zmian neurologicznych związanych z uszkodzeniem Ośrodkowego Układu Nerwowego (OUN)

  • złamanie powikłane- z uszkodzeniem OUN

Obrażenia mózgu ze wzg na zespół objawów i patomorfologię dzielimy na:

• wstrząśnienie mózgu

• stłuczenie mózgu

• obrzęk mózgu

• krwiak wewnątrzczaszkowy

Wstrząśnienie mózgu:

• podwstrząśnienie mózgu

• wstrząśnienie lekkie

• wstrząśnienie średnie

• wstrząśnienie ciężkie

• zespół objawów charakterystycznych dla wstrząśnienia mózgu:

  • utrata przytomności

  • zaburzenia krążeniowo – oddechowe

  • niepamięć wsteczna

Stłuczenie mózgu:

• trwałe zmiany w strukturach mózgowia powstające na skutek chwilowego odkształcenia pod wpływem działającej siły

• mechanizmy powstawania urazu:

  • zgniatająco – kompresyjny

  • przemieszczający

Lokalizacja ogniska stłuczenia mózgu:

• odosobnione

• w miejscu działania siły

• po stronie przeciwnej do miejsca działania siły

• w obu polach naraz

Procesy naprawcze w miejscu stłuczenia:

• okres krwawienia (do 48 godz.), wytworzenie się martwicy krwotocznej i obrzęku

• okres resorpcji (do 3 tyg.)

• okres proliferacji (do 3 miesięcy), rozwój tkanki glejowej i łącznej

Obrzęk mózgu:

• działanie czynnika zewnętrznego (uraz)- łańcuch reakcji w tkankach mózgowia

• uszkodzenie naczyń

• niedokrwienie

• zaburzenia przepływu krwi

• hipoksja

W wyniku działania łańcucha reakcji dochodzi do :

• przekrwienia tkanki mózgowia

• zatrzymania płynów m-komórkowych

• obrzmienia komórki

Podział obrzęków mózgu ze wzg na obszar występowania:

• ograniczony lub ogniskowy- miejsce bezpośredniego urazu i jego okolice

• rozlany- obrzęk uogólniony

Główne objawy obrzęku mózgu:

• bóle głowy

• wymioty

• bradykardia

• zaburzenia oddechowe

• niepokój ruchowy

• senność i śpiączka

Krwiak wewnątrzczaszkowy:

• powstaje na skutek uszkodzenia naczynia tętniczego, żylnego lub zatoki żylnej

• podział ze wzg na lokalizację:

  • krwiak nadtwardówkowy

  • krwiak podtwardówkowy

  • krwiak śródczaszkowy

Diagnostyka:

• wywiad i badanie fizykalne

• diagnostyka obrazowa: KT, RTG

• badanie neurologiczne

Obrażenia szyi:

• najczęściej występują w wyniku:

  • wypadków komunikacyjnych

  • prób samobójczych

  • prób morderstwa

Ze wzg na anatomię szyi urazy mogą dotyczyć:

• dużych naczyń szyjnych

• dróg oddechowych

• przełyku

• kręgosłupa

Mechanizm tępych urazów kręgosłupa:

• hipereksrensja- nadmierny wyprost

• hiperfleksja- nadmierne zgięcie

• zgniecenie

• rotacja

• uraz boczny

• rozciągnięcie

Chory skarży się na:

• ból szyi/pleców

• zaburzenia czucia, parastezje

• zaburzenia ruchowe

Objawy przedmiotowe:

• ból przy ruchach lub obmacywaniu okolicy kręgosłupa

• zniekształcenie obrysów

• napięcie mięśniowe , osłabienie

• ubytki czucia, porażenie wiotkie

• brak kontroli zwieraczy

• wstrząs rdzeniowy