Wykład 3 20.10.12

T : Obrót przedubojowy

obrót przedubojowy = transport zwierząt do zakładów miesnych

= Całokształt czynności związanych ze zwierzętami rzeźnymi od momentu

przyjęcia ich od hodowcy do przekazania zakładom miesnym do uboju.

Zwierzęta użytkowe Zwierzęta hodowlane

Zwierzęta rzeźne

* skup * skup

* obrot przedubojowy * obrót przedubojowy

(transport) (transport)

* ubój * ubój

* przetwórstwo * przetwórstwo

* dystrybucja * dystrybucja

* spożycie * spożycie

Skup zwierząt rzeźnych moze odbywać sie bezpośrednictwa punktów skupu, giełd, targów

lub za ich posrednictwem.

Czynności jakim poddawane są zwierzęta przy skupie :

- bezpośrednim

- pośrednim

Bezposredni	Pośredni
załadunek	załadunek
transport	transort
	rozładunek baza załadunek
rozładunek	rozladunek
ubój	ubój

Różnice miedzy ubojem posrednim i bezpośrednim :

Bezpośredni	Pośredni
zmniejszenie ilości wykonywanych czynności	zwiększenie ilości wykorzystywanych czynności łączenie zwierzat z różnych stad
skrócenie czasu obrotu	wydłużenie czasu obrotu
zmniejszenie ubytków masy ciała	zwiększenie ubytków masy ciala
zmniejszenie liczby upadków	zwiększenie liczby upadków

Przygotowanie zwierzat rzeźnych do transportu :

bydło, konie, świnie, kozy, owce, drób

Zwierzęta wymagają odpowiedniego przygotowania do transportu. Pozbawia sie je paszy, a wodę pozostawia sie jak najdłuzej. jest to najczęściej okres do 12 godzin przed ubojem.

Ważne jest zastosowanie takiego okresu czasu pozbawiania paszy i wody przed ubojem, aby zabezpieczyć takze dobrostan zwierząt, co regulowane jest Kodeksem Dobrostanu Zwierząt Gospodarskich, a który w pierwszym punkcie podaje :

" aby były wolne od głodu, pragnienia" jako warunek niezbędny

do zabezpieczenia dobrostanu.

TRANSPORT :

Przy odbiorze zwierząt bezpośrednio od hodowcy : odbywa sie przy pomocy środków transportu należących do Zakładów Mięsnych lub wyspecjalizowanych firm

Przy odbiorze pośrednim : punkty skupu, giełdy, transport, targi, odbywa się w 2-ch etapach, tj.:

1) od producenta do punktu skupu ---> przepęd, przyczepy traktorowe

2) z punktu skupu do zakładów mięsnych ---> samochody, pociagi

PUNKT SKUPU :

Ogrodzone miejsce, w którym w określonych dniach i godzinach odbywa się zakup zwierząt dostarczanych przez producenta. Punkr skupu powinien byc wyposażony w :

1) pomieszczenia do przetrzymywania zwierząt z możliwością pojenia i karmienia

2) biuro do przetrzymywania donymentacji

3) rampę za- i wyładunkową

4) wagę do ważenia zwierząt

SZCZEGÓŁOWE ZASADY TRANSPORTU :

1)

Należy tak zorganizować transport zwierząt aby nie powodować zranień lub zbędnego cierpienia zwierząt. Obowiazek ten ciąży zarówno na przewoźniku jak i na nadawcy zwierząt.

2)

Należy zapewnić właściwą opiekę przez wyznaczenie opiekuna. Opiekunem moze być przewoźnik.

3)

Załadunek i wyładunek zwierząt należy przeprowadzać przy pomocy urządzeń pomocniczych

(rampy, trapy, mostki), których konstrukcja powinna zabezpieczyć bezpieczny i humanitarny zaladunek i rozładunek zwierząt.

4)

Zwierząta nie mogą być ciągnięte za głowę, rogi, kończyn, sierść, ogon

5)

Przewoźnik musi być zaopatrzony w komplet dokumentów dotyczących przewożonych zwierząt.

Plan trasy powinien zawierać w szczególności :

a) nazwisko i adres nadawcy

b) nazwisko i adres przewoźnika

c) numer rejestracyjny środka transportu

d) gatunek i ilość zwierząt

e) określenie miejsca nadania i miejsca przeznaczenia

f) numer świadectwa miejsca pochodzenia zwierzęcia

g) przewidywany czas podróży

h) datę i godzinę rozpoczecia podróży

i) wykaz miejsc postojowych z wskazaniem celu każdego postoju

j) czytelny podpis nadawcy i przewoźnika oraz opiekuna zwierząt

6)

Do przewozy zwierząt należy użyć środków transportu odpowiednich do danego gatunku, podziału wiekowego zwierząt zapewniajacy bezpieczny i humanitarny przewóz zwierząt ze szczególnym uwzględnieniem :

a) odpowiedniej powierzchni umożliwiającej przyjęcie przez zwierzęta pozycji stojącej lub leżącej zgodnie z podanymi normami wielkości powierzchni ładownej

b) zadaszenia i ściany zabezpieczajacymi przed wpływami atmosferycznymi

c) wentylacji i w miarę potrzeby ogrzewania

d) podłogi zapewniajacej odpowiednią przyczepność kończyn oraz umożliwiającą utrzymanie higieny w czasie transportu

e) ściółki w celu wchłaniania odchodów, wygody i bezpieczeństwa

f) zaczepów, do których będą mocowane zwierząta kopytne, tak skonstruowanych, ze umiemożliwiają uduszenie lub zranienie zwierzęcia oraz zapewniają naturalną pozycję stojąca lub leżącą oraz dostęp do wody i jedzenia

g) możliwość dostępu do każdego zwierzęcia w czasie transportu

h) wyposażenia środków transportu w zbiorniki wody o wystarczajacej pojemności, tak aby zwierzęta mogły pić wodę w czasie transportu trwajacego dłużej niż 8 godzin.

ZAŁADUNEK :

Miejsce załadunku powinno być wyposażone w rampy, załadunek, płotki slużące do wydzielenia drogi przepędu.

NORMY TRANSPORTOWE :

Gatunek	m2 podłogi na jedno zwierzę
Bydło i Konie	1,6 ---> około 1,5
Cielęta, Jagnięta, Kozy	0,4 ---> około 0,5
Świnie powyżej 150 kg	0,6 --- > około 0,5
Świnie o masie od 100-150 kg	0,5 ---> około 0,5
Drób o masie od 1,6 do 2,2 kg	36 ptaków / m2
Drob o masie od 3 do 5 kg	20 ptaków / m2
Drób o masie powyżej 5 kg	100-105 cm2

Wysokość kontenerów transportowych (klatek)	Minimalna wysokość (cm)
1 dniowe kurczęta	12
kurczęta brojlery	23
kurczęta zarodowe	25
indyki	32 i więcej

Wejście do środka transportu powinno być opatrzone informacją o rodzaju lub gatunku umieszczonych zwierząt oraz zawierać odpowiednie ostrzeżenia takie jak :

- "zwierzęta dzikie"

- "zwierzęta bojaźliwe"

- "zwierzęta niebezpieczne"

CZAS TRWANIA TRANSPORTU :

Czas trwania transportu ladowego zwierząt jednokopytych : bydła, świń, owiec, kóz nie powinien przekraczać 8 godzin.

RODZAJE SKUPU :

* wolnorynkowy

* na zasadzie umowy kontrakcyjnej

Zalety skupu na zasadzie umowy kontrakcyjnej z punktu widzenia odbiorcy ---> załadunek mięsny.

* zapewnia rytmiczność dostaw

* kształtowanie jakości surowca rzeźnego

* rozliczenie z producentem według klasyfikacji poubojowej

Zalety skupu na zasadzie umowy kontrakcyjnej z punktu widzenia producenta ---> rolnika.

........................

Tam gdzie występuje przeciązenie organizmu i obnizenie jego sprawności fizjologicznej dochodzi do powstawania STRESU.

CZYNNIKI STRESOGENNE :

- opuszczanie znanego środowiska

- chwytanie

- załadunek i rozladunek

- transport

- zmiany temperatur ---> oziębienie lub przegrzanie organizmu

- hałas

- złe traktowanie

- zanieczyszczenia powietrza