Kontrola w administracji

28.10.2013

PRAWNY SYSTEM KONTROLI W ADMINISTRACJI

(AP w znaczeniu podmiotowym – kontrola podmiotów w AP znaczenie ścisłe → kontrola podmiotów publicznych administracji państwowej i samorządowej)

Kontrola ta odnosi się nie tylko do samych podmiotów, ale też do zadań.

Prawny system kontroli

→ w sensie funkcjonalnym

• jako, że podmioty działają w ramach prawa mówimy o prawnym systemie.

System jest zróżnicowany. Zarówno podmioty specjalnie powolane do kontroli, jak i te posiadające uprawnienia i mogące pelnić takie funkcje.

Powołane do konroli to NIK, a nie mające takiego zadania, a mogące to np. społeczeństwo.

Mogą to być podmioty kontrolujące cały system, ale też te które kontrolują tylko część.

Podmioty kontrolujące tylko samą administrację jak i podmioty kontrolujące administrację i inne jednostki.

Administrację mogą kontrolować podmioty z administracji jak i spoza administracji.

Możemy wyróżnić:

1.KONTROLĘ ZEWNĘTRZNĄ

→ CHARAKTER PAŃSTWOWY:

A) PARLAMENTARNA

B) TRYBUNAŁÓW

C) KONTROLA RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH

D) KONTROLA NIK (państwowa w ścisłym znaczeniu)

E) KONTROLA SĄDOWA

F) KONTROLA PROKURATORSKA

→ CHARAKTER NIEPAŃSTWOWY:

A) KONTROLA SPOLECZNA

2.KONTROLA WEWNĄTRZADMINISTRACYJNA

→ KONTROLA W ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ

• OGÓLNOADMINISTRACYJNA

  → rządowa

  → resortowa/działowa ( w ramach poszczególnych działów)

  → terenowa (głównie przez wojewodę)

• SPECJALISTYCZNA

  → kontrola inspekcji, nadzorów, dozorów

  → kontrola wyspecjalizowanych służb, straży, organów, np. CBA, Policja, ZUS, organy administarcji miar

• WEWNĘTRZNA W JEDNOSTKACH ORGANIZACYJNYCH

  → w urzędach np. audyt wewnętrzny.

→ KONTROLA W ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ.

• zewnętrzna wobec samorządu przez inny podmiot administracji (RIO, wojewoda)

• wewnętrzna w ramach samorządu (Rada Gminy, RP, RW).

KONTROLA ZEWNĘTRZNA O CHARAKTERZE PAŃSTWOWYM

Kontrolują podmioty spoza administracji. Łatwiej przeprowadzic, ponieważ nie są związane z administracją. Jest mocno nastawiona na kwestie praworządności.

Może dotyczyć wszystkich organów, nawet tych najwyższych. Udział społeczeństwa w kontroli zewnętrznej.

A) PARLAMENTARNA

Opozycja ma wpływ dzięki niej.

Głównie kontrola sprawowana przez Sejm, też Senat ma pewne funkcje, ale nie tak wyraźnie.

Funkcje kontrolne Sejmu wynikają z Konstytucji. Ta kontrola jest w zakresie określonym Konstytucją i ustawami. Inne akty mogą tylko uszczegóławiać.

Sejm kontroluje działalność RM przez co pośrednio kontroluje całą administrację rządową bo RM kieruje administracją rządową.

Sejm najczęściej podejmuje konkretne działania kontrolne, ale też działania, które mają wpływ na kontrolę.

Sejm kształtuje w ustawach system kontroli i decyduje o innych organach w zakresie ich obsady osobowej.

NIK i Państwowa Inspekcja Kontroli podlegają Sejmowi.

3 formy bezpośrednich działań kontrolnych Sejmu:

1. Kontrola wykonywania na posiedzeniach plenarnych

2. Kontrola przez komisje sejmowe

3. Indywidualna kontrola poselska.

POSIEDZENIA PLENARNE

• niezbyt rozbudowana forma

• wiąże się z oceną wykonania budżetu i innych planów finansowych państwa

• Sejm analizuje i debatuje jako całość (analiza i debata to właśnie forma kontroli)

• NIK wyraża swoją opinię w sprawie absolutorium.

• Kontrola wiąże się też z wysłuchiwaniem sprawozdań i informacji, które muszą przedkładać określone organy.

• Kontrola związana też z wyrażaniem wotum zaufania/nieufności.

• Sejm może uchwalac rezolucje, poprzedzone debatą na posiedzeniu.

KOMISJE SEJMOWE

• spoczywa na nich główny ciężar wykonywania kontroli

• formy wykonywania kontroli:

  a) rozpotrywanie sprawozdań i informacji

  b)analiza i ocena działalności administracji rządowej

  c)mogą żądać informacji, uczestnictwa w posiedzeniach itp.

  d)mogą uchwalać dezyderaty(uchwały z postulatami określonych działań, adresat musi się ustosunkować)

  e)mogą uchwalać opinie

  f)podejmują kontrole w związku z wprowadzeniem z życie i wykonywaniem ustaw → sprawozdanie z kontroli, które może być przedmiotem obrad plenarnych

  g)przeprowadzanie wizytacji

*komisja sledcza: badanie sprawy → sprawozdanie będące tematem debaty sejmowej