FKwChNW wykład 21.11.2012

Zawał Serca

Jest wywołany nagłym i długotrwałym niedokrwieniem (całkowitym) danego obszaru mięśnia sercowego, który w rezultacie powoduje martwicę tkanek.

Czynniki ryzyka takie same jak w chorobie wieńcowej

Objawy zawału:

• ostry piekący ból klatki piersiowej, uczucie ucisku, gniecenia, rozrywania, pieczenia lub dyskomfortu w klatce piersiowej, często „nie do wytrzymania”

• ból w okolicy k.p promieniujące na ramiona, ręce, szyję i brzuch oraz żuchwe

• może to być ból w okolicy przepony (maska brzuszna), przyśrodkowe powierzchnie kończyn górnych, między łopatkami, szyja i żuchwa

• ból ten utrzymuje się dłużej niż 20 minut (czasem nawet kilkanaście godzin) i nie ustępuje po podaniu nitrogliceryny

• nudności, nadmierne pocenie się, duszności, omdlenie, kołatanie serca, zaburzenia świadomości

• podwyższona temperatura ciała do 38 stopni

• podwyższone ciśnienie tętnicze (czasami może być obniżone)(u chorych z nadciśnieniem może pojawić się normalizacja ciśnienia która po kilku miesiącach wraca do wyjściowej wartości)

• uczucie strachu, zimny pot, pogłębiający się szok

Lokalizacja zawału:

• przednio-przegrodowy – martwica m. sercowego spowodowana jest zamknięcie gałęzi zstępującej lewej tętnicy wieńcowej (LAD)

• ściana dolna – martwica spowodowana jest zamknięciem 1. gałęzi zstępującej prawej tętnicy wieńcowej (80%) 2. gałęzi okalającej lewej tętnicy wieńcowej (20%)

• zawał ściany przedniej – spowodowany zamknięciem gałęzi zstępującej lewej tętnicy wieńcowej (LAD) tylko trochę wyżej niż przednio-przegrodowy

• rozległy zawał przedni – spowodowany zamknięciem 1. głównego pnia lewej tętnicy wieńcowej 2. obu głównych gałęzi tętnicy wieńcowej

• przednio boczny – spowodowany zamknięciem 1. głównego pnia gałęzi okalającej (Cx) lewej tętnicy wieńcowej lub jego odnogi 2. odnogi bocznej gałęzi zstępującej lewej tętnicy wieńcowej (odnoga LAD)

• zawał ściany tylnej – zamknięcie 1. dalszego odcinka gałęzi okalającej (Cs) lewej tętnicy wieńcowej 2. tylno-bocznej odnogi gałęzi zstępującej prawej tętnicy wieńcowej

Stenoza – zwężenie (choroba wieńcowa)

okluzja – zamknięcie (zwał serca)

Podział zawałów :

1. zawał pełnościenny (z załamkiem Q) – najczęściej zlokalizowany na dużym obszarze zaopatrywanym przez jedną z głównych gałęzi wieńcowych i jest wywołany przez oderwaną skrzepliną która od razu zamyka światło naczynia

2. zawał niepełnościeny (bez załamka Q) – powodem jest zator (oderwana płytka miażdżycowa która odpłynęła do mniejszego naczynia) lub przyczyna niemiażdżycowa (spazm naczyniowy)

Ostre zespoły wieńcowe (OZW):

• niestabilna dławica piersiowa (UA)

• zawał serca z uniesieniem załamka ST (STEMI)

• zwała serca bez uniesienia załamka ST (NSTEMI)

• nagły zgon sercowy

Enzymy wydzielane w czasie zawału do krwi (badane w celu diagnozy zawału)

• kinaza kreatynowa (CK)

• dehydrogenaza mleczanowa (LDH)

• aminotransferaza asparaginowa (AST)

• troponina sercowa (TnT)

Najszybciej rośnie poziom troponiny sercowej

Ograniczenie przepływu o 50-60 % jest tolerowane

Przez długi czas zapasy ATP są prawidłowe i po przywróceniu krążenia serce może pracować dalej normalnie

Jeżeli przepływ jest ograniczony o 60-80 %

Powoduje to drastyczny spadek ATP i jeżeli nie przywrócimy krążenia do 1-2 godzin to dochodzi do martwicy

Zmniejszeni przepływu do 20-0%

Powoduje martwicę w ciągu kilkudziesięciu minut (20min)

Powikłania zawału:

• nagła śmierć (25% przypadków)

• nagłe zatrzymanie serca w postaci migotania komór, asystoli elektrycznej

• wstrząs zawałowy (hipotonia poniżej 90 mmHg)

• ostra hipotonia

• obrzęk płuc

• pęknięcie serca

• pęknięcie wolnej ściany komory

• perforacja przegrody komorowej

• płyn w osierdziu

• niedomykalność mitralna

• pęknięci mięśnia brodawkowego

• skrzepliny w lewej komorze serca

• tętniak pozawałowy

• powikłania zatorowe

• powtórny zawał serca (dował)

Późne powikłania zawału :

• zespół pozawałowy: zapalenie osierdzia i opłucnejrozwija się w 2-4 tygodni po zawale

• zespół ramie ręka: ból w obrębie barku (zapalenie nerwu ramiennego) z ograniczeniem jego ruchomości. Najczęściej ustępuje samoistnie

Leczenie:

• angioplastyka naczyń wieńcowych: balonikowanie i stenty

• bajpasy

Komórki macierzyste – wykazano że mięsień sercowy posiada pewną zdolność regeneracji, wynikającą z obecności niezróżnicowanych komórek macierzystych.

Można je pobrać z :

• kom embrionalnych

• mioblastów mm poprzecznie prążkowanych

• kom macierzystych serca

• kom krwi pępowinowej

• kom szpiku kostnego