Zaopatrzenie Ortopedyczne ćwiczenia 16.04.2013

Amputacje – wiadomości ogólne

Amputacje to odjęcie kończyny w celu poprawy zdrowia, poprawieniu funkcji, kosmetycznym

Amputacje dzielimy na:

• urazowe – wtedy gdy kończyna została zmiażdżona i ne ma szans na jej rekonstrukcję. Przeprowadza się się ją w wyniku ciężkich wypadków, urazów, zgorzeli, w stanach zagrożenia życia. Wykonuje się je możliwie jak najbardziej obwodowo

• zaplanowane – wykonywane na poziomach z wyboru

Jak postępować po amputacji

Amputacja urazowa

Kontrola ABC Odnalezienie amputowanej części ciała

Opatrunek osłaniający na ranę Owinięcie suchą gazą jałową

postępowanie zatamowanie umieszczenie w szczelnym worku

przeciwwstrząsowe krwawienia (ucisk na plastikowym i w miarę możliwości w tętnicę)

drugim worku z lodem z wodą

Unieruchomienie przekazanie do jednostki ochrony

zdrowia

Amputacja konwencjonalna

• kikut kostny musi być krótszy od kikuta mięśniowego

• ważne jest zabezpieczenie naczyń krwionośnych

• należy właściwie zabezpieczyć zakończenia nerwów obwodowych

• należy prawidłowo uformować masy mięśniowe kikuta mięśnie zszywa się sobą pod pewnym napięciem (15% napięcia mięśni)

• należy właściwie zabezpieczyć skórę tzn poszczególne warstwy skóry muszą być ze sobą zszyte

Amputacja fizjologiczna:

• zaprotezowanie kikuta jest na stole operacyjnym lejem gipsowym z unieruchomieniem stawu powyżej amputacji

• pierwsze protezy zakładane pacjentowi są tymczasowe (lej gipsowy, bez stopy protezowej tzw. pylon) po uformowaniu się kikuta pacjent otrzymuje protezę ostateczną najczęściej z lejem z tworzywa z odpowiednimi wkładkami

• proteza ostateczna musi mieć but i wypełnienie kosmetyczne

• wymogiem amputacji fizjologicznej jest prawidłowo zoperowany kikut

Kikut funkcjonalny:

• może przenosić obciążenia osiowe i obciążenia na ścianach bocznych

• ma właściwie uformowaną masę mięśniową która nadaje mu właściwy kształt, umożliia zachowanie sprężystości jędrności

• ma prawidłowe ukrwienie i prawidłowe unerwienie

• przesuwalna i niebolesna skóra z blizną nie stwarzająca problemów czynności kikuta

• pełen zakres ruchu w stawie powyżej poziomu amputacji

• pełna siła mięśniowa mięśni sterujących kikutem

Poziomy amputacji kończyny dolnej:

• amputacja palców:

• amputacja Sharpa-Jaegera – przebiega przez bliższe odcinki kości śródstopia z pozostawieniem ich główek

• amputacja Lisfranck'a – między stępem a śródstopiem, jest to amputacja przodostopia

• amputacja Choparta – między kością skokową a kością łódkowatą, bocznie na linii stawu piętowo-sześciennego

• amputacja przez staw skokowy:

• według Syme'a – usuwana stopa wraz z kostkami kości podudzia

• według Pirogowa – pozostawione są obie kostki podudzia pomiędzy które włożona jest obrócona kość piętowa
  
  

Pokrycia kosmetyczne stopu: modułowy system dostosowuje innowacyjne komponenty protetyczne.

Proteza C-Walk dostępna w rozmiarze od 24-30cm i może być stosowana przy wadze 75-100kg

Proteza Axtion dla pacjentów o bardzo wysokim poziomie mobilności (mobilność stopnia 3 i 4). Maksymalny ciężar wynosi 125kg

Wkładka Chopart-Platte – cienka wkładka nadaje się do wszystkich amputacji części stopy oraz do amputacji Choparta, Pirogowa i Syme'a

Proteza stopy Lo Rider – dla osób o masie ciała do 113kg

Proteza stopy trias – dla osób średnioaktywnych o masie nieprzekraczającycej 125kg

Proteza stopy ProSyme's – model dla amputacji Syme's

Proteza stopy Sach – drewniana proteza stopy w rozmiarze od 26cm

• amputacja na poziomie podudzia, nie stosuje się jej w rejeonie końcówki podudzia ze względu na brak masy mięśniowej . Mamy kikuty długie 1/3 – 2/3 długości i krótkie do 1/3 długości. Mamy 3 typy lejów:

• PTS (prothese tibiale supracondylienne) – przednia krawędź leja sięga ponad rzepkę

• KBM (kondylenbettung Munster) – modyfikacja PTB, podwyższone krawędzie boczne leja do okolicy nadkłykciowej

• PTB (patellar tandon bearing) – okolica więzadła właściwego opiera się na występie powierzchni wewnętrznej przedniej ściany leja

• amputacje przez staw kolanowy, trudne do protezowania wykonywane często u dzieci

• amputacje na poziomie uda, nie stosuje się jej na poziomie ostatnich paru centymetrów uda ze względu na brak mięśni. Im kikut jest dłuższy tym bardziej funkcjonalny, im krótszy tym większa tendencja do przykurczu zgięciowo-odwiedzeniowo-rotacyjnie zewnętrznego

• amputacja wg Gritti-Stokesa – przecięcie k. udowej tuż nad kłykciami udowymi i przykrycie od dołu k. udowej rzepką pozbawioną chrząstki stawowej

• amputacja wg Callandera – przecięcie k. udowej tuż nad kłykciami i usunięcie rzepki

• proteza kolana C-leg – zasilana baterią litowo-jonową wystarczającą na 40-45godzin pracy. Cena około 100tyś zł

• proteza kolana 3R60 PRO – dla mobilności o stopni 2 i 3 oraz wadze do 75kg

• proteza kolana 3R106

Zawieszenia lejów udowych:

• na pasach biodrowych

• śląskie – pas przebiega poniżej grzebienia biodrowego strony zdrowej

• kalifornijskie – krótkie kikuty u dzieci i u otyłych, ma 2 powieszenia skórzane

• podciśnieniowe – w dolnej części leja umieszczony jest zawór powietrzny

• wyłuszczenie w stawie biodrowym – protezowanie wymaga stosowania kosza biodrowego oraz sztucznego stawu biodrowego i kolanowego:

• całkowite usunięci k. udowej – rzadziej

• pozostawienie szyjki i głowy k. udowej

Proteza biodra HELIX 3D