I

Literatura

-każdy chyba to ma ….xD

II

Teoria wychowania – i jej miejsce

1. Teoria ogólna i metodologia

2. Dydaktyka – teoria uczenia się i nauczania

3. Teoria wychowania

   (wyrastają z orientacji filozoficznych)

4. Pedagogika społeczna – teoria środowisk wychowawczych

5. Pedagogika porównawcza – teoria analizy systemów oświaty i wychowania

6. Historia oświaty i myśli pedagogicznej – teoria wychowania (postawy wychowania – określenie zachodnie)

W latach powojennych wyodrębniła się Teoria Wychowania (zainteresowanie – wychowanie w ujęciu wąskim – kształtowanie postaw i cech osobowości dzieci i młodzieży, interesuje się szczególnie rozwojem moralnym, społecznym, kulturowym i fizycznym. Mniej natomiast rozwój umysłowy w procesie uczenia się czym zajmuje się Dydaktyka

Teoria wychowania jako nauka stanowi zbiór poglądów, pojęć i terminów dotyczących wychowania

Teoria wychowania zajmuje się formułowaniem celów jakie powinny być realizowane w procesie wychowawczym. Zajmuje się ukazywaniem związanych z tym wartości, a zwłaszcza różnych powinności: normy, ideały, dezyderaty moralne ( utwory ze wskazówkami jak żyć, tematy szczęścia, dobroci) , głoszone są w filozofii, religii, aksjologi, etyce, szczególnie w deontologii ( nauka o powinnościach i obowiązkach)

Teoria wychowania zajmuje się projektowaniem działalności wychowawczych ( sposobami wychowawczymi w realizowaniu celów wychowania , nieuwijającymi wychowanie, samo realizację własnych szans rozwojowych w sferze pozytywnych cech osobowości.

Teoria wychowania zajmuje się czynnikami psychospołecznymi, które warunkują powodzenie lub niepowodzenie zaprojektowanych działalności wychowawczych do których zalicza się przedmiotowe (?) traktowanie dzieci i młodzieży, racjonalne organizowanie ich życia i pracy, umiejętności nawiązywanie z nim kontaktów personalnych, poznawania ich i umożliwiania im kierowanie własnym rozwojem.

III

Historia wychowania

1. Okres 1945-48 (powojenny)

   - powoływanie się na dorobek pedagogiki międzywojennej z krytyką jej założeń – pajtocentryzm (?), który przyznawał dziecku centralne miejsce w procesie wychowania – wiodąca rola wychowawców i nauczycieli.

   - wychowanie maiło nie polegać tylko na obserwacji czy ułatwianiu samorzutnego rozwoju wychowanków lecz na świadomym kształtowaniu ich osobowości

2. Okres 1949-56

   - panuje cenzura (uczelnie wyższe), uczyniono z Teorii wychowania przedmiot odgórnej manipulacji, ideologicznego nacisku ze strony władz państwowych

   - regres pedagogiki – polscy pedagodzy zaczęli powoływać się na dorobek pedagogiki radzieckiej, której zadaniem było urabianie wychowanków, kształtowanie i zaprogramowanie świadomości politycznej – okres bezkrytycznego przyswajania ludzkiego dorobku w zakresie wychowania – treści dość wątpliwe z naukowego punktu widzenia.

   - Szkoła pracy z młodzieżą wykolejoną Makarenko A., niedostosowanie jej do realiów naszego kraju. Do 1956 przekonanie o podobieństwie procesu wychowania do procesu technologicznego. Każdy wychowanek jest tak samo podatny na wpływy wychowawcze.

   - skrajny konformizm w życiu społecznym i politycznym.

3. Okres 1956-69

   Teoria wychowania nazywała się Filozofią Podstaw Wychowania w 56 (Filozofia Wychowania) a w 1969r na V zjeździe wprowadzono nazwę Teoria Wychowania. Dynamiczny okres rozwoju. Polscy pedagodzy nawiązali zagraniczne kontakty z innymi naukowcami, wylansowano pewne podstawy teologiczne prowadzone przez Teorie Wychowania. Wiele z nich dotyczyło funkcjonowania samorządu szkolnego (charakterystyczne dla tego okresu). Pojawiło się wiele nowych publikacji np. Cichocki.

   - do 1989 – potem cenzura znikła – otwarcie Teorii Wychowania na prądy zachodnie, pojawił się pluralizm edukacyjny w mnogości poglądów na wychowanie

   - swoboda wychowawcza, wychowanie bezstresowe, syndrom Ikara (zachłyśnięcie wolnością), brak autorytetów.

IV

Zadania Teorii Wychowania

• odideologizowanie od instytucji społecznych, państwowych, partii politycznych.

  M. Wolczewski (?)

1. Refleksja poszukująca nad wychowaniem w świetle zasobu wiedzy pedagogicznej i psychologii oraz różnych systemów wartości powstałych na gruncie filozofii, religii

2. Przeprowadzanie badan dotyczących procesu wychowania i jego uwarunkowań

3. Sięganie do własnych doświadczeń w zakresie wychowania dzieci i młodzieży.

Dorobek naukowy można wzbogacić poprzez badania weryfikacyjne, których celem jest ustalenie zależności między zmiennymi niezależnymi i zależnymi, czynnikami oddziaływań a ich następstwami w sferze zachowania, postaw i innych cech osobowości dzieci i młodzieży.

Najważniejszy warunek poprawności badania:

• drobiazgowa analiza zmiennych zależnych ale i szczegółowy opis zmiennych niezależnych

Metody użyteczne:

• obserwacja

• eksperyment pedagogiczny

• techniki socjometryczne i wypracowanie (?)

• ankiety, wywiady, skala ocen

• testy oraz analiza dokumentów i indywidualnych przypadków

  Badanie pedagogiczne typu ilościowego – strategia stosowana w naukach przyrodniczych zastępuje lub uzupełnia się badaniami jakościowymi: techniki obserwacji, pytania otwarte, rozmowa nakierowana

Do Zadań Teorii Wychowania należy:

1. Określenie przedmiotu poznania – ukazanie jego aspektywnego (?) charakteru

2. Podstawowe założenia ontologiczne (?) (dział filozofii) – opisywanie tego co jest. Założenie epistemologiczne tzw. teoria poznania, metologicznych (?) w oparciu o które dokonuje się na gruncie Teorii Wychowania opisów i wyjaśnień przedmiotów poznania.

3. Definiowanie, klasyfikowanie i typologizacja wzajemnych powiązań pomiędzy postawami, pojęciami, tak aby tworzyły logiczną całość.

4. Formułowanie problemów badawczych

5. Ustalenie i przyjęcie strategii (określonej) i instrumentarium badawczego w celu gromadzenia i opracowania danych empirycznych.

Funkcje Teorii wychowania:

1. Funkcja generalizująca – polegająca na porządkowaniu, usystematyzowaniu i łączeniu wchodzących w jej skład twierdzeń i sądów w logiczną całość

2. Funkcja deskryptywna – polega na opisywaniu badanej rzeczywistości społecznej – obejmujemy pojęciem wychowania

3. Funkcja komunikatywna – Teoria Wychowania dostarcza istotnie ważnych informacji o badanym fragmencie rzeczywistości wychowawczej za pomocą języka czy aparatury pojęciowej, zrozumiałej dla uprawiającego Teorię Wychowania

4. Funkcja praktyczna – głoszone twierdzenia charakteryzują się społeczną użytecznością

5. Funkcja heurystyczna – pozwala na formułowanie nowych problemów i hipotez w świecie przyjętych ustaleń i twierdzeń teoretycznych

6. Funkcja prognostyczna – pozwala w obrębie Teorii Wychowania na różnego rodzaje przewidywania dotyczące faktów i zjawisk jakimi się zajmuje

7. Funkcja ewaluatywna ( szacunkowa) – wyrażająca się tym że na gruncie Teorii Wychowania dokonuje się oceny zjawisk i faktów badanych przez nią z punktu widzenia określanego systemem wartości.