PSYCHOLOGIA def. Jako nauka. Wielce zasłużony niemiecki psycholog Herman EBBINGHAUS w swoim zarysie psychologii zanotował myśl „ Psychologia ma długą przeszłość lecz krótką historię”. Psychologia jako nauka liczy sobie 2000 lat sięga czasów Platona, Arystotelesa bo filozofowie zajmowali się tym czym nazywamy psychiką na temat istoty, struktury bytu, zastanawiali się czy byt i rzeczywistość jest materialna czy duchowa. Natomiast psychologia jako nauka liczy sobie zaledwie 128 lat od 1879 r. 

Psychologia przechodziła w swoim rozwoju 2 okresy. 
I okres to okres przednaukowy 
II okres który trwa i będzie trwał nadal to okres psychologii naukowej. 

W odwiecznej tradycji wszystkich ludów pierwotnych istniało przekonanie o odrębności istnienia duszy i ciała. Przekonanie to jak twierdzą filozofowie nie miało swe źródło w strachu i bólu przed śmiercią własną. Narzędziem obrony było przekonanie że człowiek nie cały umiera. Wraził to dobitnie Horacy urodzony w 65 roku i zmarły 8 roku p. n. e. to jeden z największych liryków rzymskich. Napisał następującą myśl: NON OMNIS MORIAR (nie wszystek umrę) ta cząstka, która nie podlega śmierci w przekonaniu pierwszych ludzi i filozofów dotyczy duszy. Oddech zauważalny jest u człowieka żyjącego. Przekonanie, że oddech opuszczając ciało trwa i istnieje nadal, określona w historii, jako ANIMIZM. Bowiem dusza pochodzi od oddychania, jak łacinki (czeski) jak ANIMA – dychać chodzi tu o PSYCHE- dusze. Czynnością oddychanie filozofowie zajmowali się psyche – dla nich psyche to substancja niematerialna wypełniająca ciało, będąca źródłem życia psychicznego jak również będąca motorem ludzkiego działania. A śmierć utożsamiali z opuszczeniem ciała przez duszę. Zatem przedmiotem była psyche. Badali istotę psychiczną jako nieśmiertelność, złożoność ale wszystkie twierdzenia na temat psyche, wyprowadzili z założeń a nie w oparciu o badanie. To były spekulacje, filozoficznie na drodze spekulacji przypuszczeń. Jedyną metodą którą mogli zastosować to metoda dedukcyjna. Właściwa dla psychologii przednaukowej dedukcyjna filozoficzna czyli racjonalna. Wszelkie twierdzenia nie były oparte na badaniach rzeczywistości. Dedukcja oznacza wysuwanie wniosków z założeń z góry przyjętych. Te założenia pochodziły z dwóch źródeł: - z religijnych np. ksiąg świętych lub systemu metafizycznego podającego ogólny pogląd na świat i życie. Na przyczyny i cele obecne wszechrzeczy, jednakie odniesienie do naukowego charakteru zarówno metafizyki jak i religii istnieją od dawna poważne zastrzeżenia. Stąd ten I okres tzw. okresem przednaukowym. 
Termin PSYCHOLOGII wprowadził jako pierwszy w XVI wieku MELANCHTON z Wittenbergi. Był on profesorem na uniwersytecie w Wittenberdze. Nie obce było mu hasło PSYCHĘ do tego hasła dodał drugie hasło LOGOS (nauka, słowo). Połączył te dwa wyrazy w słowo PSYCHOLOGIA tłumaczone jako nauka o duszy i obowiązuje do dnia dzisiejszego. Psychologia nie jest jedyną nauką która nie ma sprecyzowanej nazwy np. bios + logos = biologia, societas + logos = socjologia (nauka o społeczeństwie) 

Rozwój psychologii – psychologia jako nauka rozpoczęła się w 1879 r. to nadal w tym okresie używa się Psycho logos. Oderwała się od schematów religijnych metafizycznych stała się dziedziną naukową. Stało się to za sprawą Wilhelma Wunolta w uniwersytecie w Lipsku, założył pierwsze laboratorium psychologiczne. Zastosował jako pierwszy wrażliwość dotykową do badania eksperyment psychologiczny, odtąd używano jako dziedzinę empiryczną. Ma to być wiedza zdobywana za sprawą metod. Psychologia musi zastąpić duszę nową treścią i obecnie słowo psychę utraciło swoje religijne doświadczenie. Współcześni psychologowie zastąpili tradycyjną duszę określeniem psychika. Współczesna psychologia jako nauka ma za przedmiot badań, zjawiska psychiczne które są dane każdemu człowiekowi bezpośrednio w doświadczeniu, dane są np. wrażenia wzrokowe, słuchowe, smakowe, dotykowe i równowagi. 
Nie pośredniczy tu tradycyjna dusza. 
Obok wrażeń dane są bezpośrednie zjawiska tj. myślenie, uczucia, pragnienia, spostrzeżenia, motywy. Ich istnienie nie ulega wątpliwości. Tego rodzaju zjawiska można badać. Wystarczy je obserwować, rejestrować a wyniki obserwacji możemy uogólniać w postaci wniosków. 
INTELIGENCJA- iloraz inteligencji (JJ) określa nam poziom inteligencji. Można go określić dzieląc dwie wartości przez siebie. 







Stosując indukcję tzn. wprowadza uogólnienia na podstawie obserwacji i eksperymentów, faktów, zjawisk. Wprowadzono uogólnienia poprzez formatowanie, sprawdzanie hipotez tym różni się psychologia jako nauka od psychologii przednaukowej. W psychologii przednaukowej stosowano dogmaty, prawdy religijne uznane oficjalnie przez kościół katolicki za objawową jako teza nie podlegającą krytyce, stanowiącą artykuł wiary. 

Polski psycholog Włodzimierz Szewczuk jest zdania iż psychologia stanowiąc jedną z nauk o istotach żywych tj. zwierzętach i ludziach, bada psychikę jako działalność układu nerwowego i dzięki której istoty te poznają świat, zdobywają orientację w świecie i w oparciu o którą działają w tym świecie przekształcając ten świat. 
Autor wyraźnie podkreśla badając istoty żywe skupia swoje zainteresowania na psychice istot żywych. W definicji wyraźnie zaznacza ze psychika jest wytworem pracy układu nerwowego a przede wszystkim kory mózgowej. 
Układ nerwowy istnieje w sposób niepowtarzalny. Zaznacza, że psychika jest instrumentem umożliwiającym poznanie środowiska. Dzięki psychice człowiek poznaje siebie, zdobywa orientację odnośnie swoich zainteresowań. Psychika jest narzędziem działalności człowieka w środowisku- otoczeniu. Cząstka nieśmiertelna to nie psyche lecz pamięć o zmarłych. Po ludziach pozostają wspomnienia i pamięć o nich. Cała psychika uzewnętrznia się w naszym zachowaniu. Człowieka prymitywnego poznajemy po zachowaniu prymitywnym. 
PSYCHOLOGIA – to naukowe badania zachowania ludzi, która pozwala ustalić co nimi porusza i jak funkcjonuje psychika. Bardziej precyzyjnie można powiedzieć, że psychologia jest to nauka o człowieku, jego zachowaniu się oraz mechanizmach które regulują jego zachowanie. Psychologia jest pewnym sposobem myślenia o tym jak ludzie radzą sobie ze swoim środowiskiem i jak zachowują się względem siebie. 
Z definicji widzimy, że przedmiotem zainteresowania psychologii jest człowiek i jego zachowanie. 
Zachowanie należy rozumieć w kategoriach zewnętrznie obserwowanych ( poruszanie się, jego wypowiedzi, jego mimika, gestykulacja, śmiech) - kategorie fizyczne. 
Kategoria niedostępna dla naszych obserwacji – są to zjawiska psychiczne ( myślenie, przeżywanie określonych stanów, kultura) 
I kategoria jest ściśle powiązana z kategoria II. 




Obserwator psycholog bezpośrednio poznaje kategorie zewnętrznie obserwowalne, zjawiska fizyczne zachowania ponieważ te zjawiska zostają w ścisłym związku ze zjawiskami psychicznymi. 




Np. śmiech, wesołość 
Płacz (fiz.) – smutek, rozpacz 

Nie jesteśmy pewni, nie wydajemy żadnej opinii. 
Obserwujemy, gromadzimy materiały. 

Współczesna psychologia jest nauką o zachowaniu każdego człowieka, jest czymś obiektywnym i nie zależnym od obserwatora. 
Po drugie jest nauką o zachowaniu, ponieważ punktem wyjścia naszych sądów o innym człowieku jest jego zachowanie się np. mimika twarzy, jak się porusza, jak wypowiada 
Po trzecie psychologia zajmuje się zachowaniem, ponieważ człowiek potrafi nam zakomunikować o swoich stanach, uczuciach, cierpieniach. 

Pacjent posługuje się słowem – komunikacja werbalna, zachowanie jest drogą prowadzącą do poznania i zrozumienia człowieka. 
Zachowanie ogólne – jest to kierowanie przez człowieka aktualnie nastawionego na realizację jakiegoś ważnego dla niego celu czy też na uniknięcie zagrożenia. Wynika z tego, że zachowanie jest działaniem, jest czynnością która ma swój psychologiczny mechanizm ukierunkowujący zachowanie w określonym celu i decydującym o strukturze czyli układzie czynności, energii i rytmie czynności. 

3 podstawowe kategorie zachowania: 
- zachowanie reaktywne (odruchowe) – zachowanie się człowieka jest wówczas odruchowe gdy przebieg tego zachowania jest w decydujący sposób wyznaczony przez bodziec (a więc nieświadomy, nie wynikający z woli człowieka) fizjolog interesuje się tym zachowaniem 
- zachowanie celowe – forma zachowania przystosowana do sytuacji niestereotypowych, zmiennych, zadaniowych nowych. Interesuje psychologów. Zachowanie celowe ma ukierunkowany przebieg, jest kolejność, zachowanie czynności, zmiana do zachowania stanu końcowego – celu. Związane z naszą wolą, wiąże się z antycypacją (przypuszczać, przedwcześnie wykonywać). Antycypacja dotyczy celu i programu czyli czynności które podejmiemy aby doprowadzić wtedy do wymierzonego celu. Jest różnica pomiędzy celem a wynikiem. Wynik jest stanem rzeczy rzeczywiście osiągniętych 
- zachowanie obronne – które pojawia się w sytuacjach trudnych gdy na drodze stanie przeszkoda która jego osiągnięcie opuści lub uniemożliwi.