Narzędzia analizy ekonomicznej

I. Modele

• Model (lub inaczej: teoria) to szereg założeń

upraszczających, dotyczących sposobów zachowania się
ludzi. Stanowi on więc świadome uproszczenie
rzeczywistości.

• Modele tworzą ramy pozwalające zorganizować sposób

myślenia o danym zagadnieniu.

• Modele ekonomiczne mogą mieć postać:
• opisów słownych
• równań matematycznych
• wykresów (tzw. modele graficzne)

• Wyróżniamy:

• modele mikroekonomiczne
• modele makroekonomiczne

• Liczba zmiennych w modelu i występujących między nimi zależności może być

bardzo różna:

• modele złożone – charakteryzują się dużą liczbą zmiennych i zależności

między nimi

• modele proste – niewielka liczba zmiennych i zależności między nimi

• Wśród zmiennych występujących w modelach ekonomicznych, można

wyodrębnić dwie grupy:

• zasobów – przedstawiają wartości pewnych wielkości ekonomicznych w danym

momencie, np.: wartość majątku danej osoby, rodziny, firmy na określony dzień,
wartość zapasów przedsiębiorstwa, wartość jego kapitału itd.

• strumieni – wyrażają wartość pewnych wielkości ekonomicznych w jakimś

okresie, np. wydatki danej rodziny na produkty i usługi w ciągu miesiąca czy
roku, produkcja, sprzedaż lub inwestycje danej firmy w pewnym okresie, wpływy
państwa z podatków lub handlu zagranicznego w danym roku itd.

II. Wskaźniki

• Wskaźnik wyraża względną wartość danej zmiennej odniesioną

do jej wartości w okresie podstawowym.

• Wskaźnik cen konsumpcyjnych = wskaźnik cen

detalicznych = RPI = WCD
służy do obserwacji zmian poziomu cen dóbr konsumpcyjnych.
Jest obliczany na podstawie cen koszyka dóbr i usług
nabywanych przez typowe gospodarstwo domowe.

Konstrukcja WCD:
1) obliczenie wskaźników cen dla każdej grupy dóbr nabywanych
przez gospodarstwa domowe,
2) wyciągnięcie średniej ważonej ze wskaźników cen różnych
grup towarowych i obliczenie WCD.

• Budowa wskaźnika:

1) wybór okresu podstawowego (bazowego), dla którego wartość
wskaźnika jest równa 100
2) nadanie wag poszczególnym grupom (gdy jest ich co najmniej
2)

• III. Szereg czasowy

zawiera kolejne wartości

przyjmowane przez daną zmienną w różnych momentach.
Pokazuje on więc, jak dana wielkość zmienia się w czasie.
Tego rodzaju zmiany, można zaprezentować za pomocą
tablic lub wykresów (rysunków).

• IV. Dane przekrojowe

pokazują, jakie wartości

przyjmuje analizowana zmienna u poszczególnych osób lub
też ich grup w określonym momencie.

• V.

Inflacja

– wzrost ogólnego poziomu cen

Stopa inflacji= (zmiana wzrostu cen / cena początkowa) *
100%

• VI. Koszty nominalne

–

koszty mierzone w funtach lub

wskaźniki oparte na wartościach wyrażonych w funtach.

Koszty realne – są obliczane przez skorygowanie kosztów
nominalnych o zmiany poziomu cen (wykluczamy inflację).

Tylko przy zerowej inflacji zmiany wskaźników nominalnych i realnych
są identyczne.

Rozróżnienie to pojawia się w przypadkach wszystkich zmiennych,
które są wyrażone w jednostkach pieniężnych.

Możemy obliczyć wskaźnik cen realnych jednego dobra, dzieląc
wskaźnik cen nominalnych tego dobra przez wskaźnik cen
detalicznych i następnie mnożąc wynik przez 100.

Ceny realne są miernikiem rzadkości . Informują one, czy cena
danego dobra rośnie szybciej niż przeciętny poziom cen wszystkich
dóbr. Dlatego ceny realne nazywamy czasami cenami względnymi.

Document Outline