Medycyna sportu

• A. Dziak, S. Tayara [2000] Urazy i 

uszkodzenia w sporcie. Wyd 
Kasper, Kraków 

• A. Jagier, K. Nazar, A. Dziak [2005] 

Medycyna Sportowa wyd PTMS, 
Warszawa 

• Red. Naukowa Patrick J. McMahon 

Medycyna Sportowa 2010r 

• S. Garrison [1997] Podstawy 

rehabilitacji i medycyny 
fizykalnej wyd PZWL Warszawa

• J. Nowotny (red.) [2004] Podstawy 

fizjoterapii wyd. Kasper, Kraków 

Anatomia czynnościowa

• B. Marecki [2004] Anatomia 

Funkcjonalna AWF Poznań

• A.R. Bochenek [1990] Anatomia 

człowieka PZWL Warszawa 

• Z. Ignasiak [2000] Anatomia 

prawidłowa AWF Wrocław

• T. Bober, J. Zawadzko [2001] 

Biomechanika układu ruchu 
człowieka WBK Wrocław

MEDYCYNA 

SPORTU

„

W zajęciach 

wychowania 

fizycznego bierze się 

udział po to, aby być 

zdrowym, ale sport 

wyczynowy uprawiać 

mogą tylko osoby 

zdrowe”

                                                                                                                                  Z. Gilewicz

Medycyna 

sportowa

Zajmuje się człowiekiem 

zdrowym i chorym w 

aktywności ruchowej we 

wszystkich okresach 

życia.

Najważniejszym 

celem medycyny 

sportowej jest 

profilaktyka

Ocena predyspozycji 

fizycznych 

1. Badanie skriningowe pod kątem 

chorób zagrażających życiu i 
wystąpienia urazów

2. Identyfikowanie zaburzeń funkcji 

układu mięśniowo-szkieletowego i 
innych chorób

3. Gromadzenie podstawowych 

informacji uzyskanych z wywiadu 
lekarskiego

4. Ustalenie czynników ryzyka u 

młodych zdrowych sportowców

TYPOWY 

MEZOMORF

TYPOWY 

EKTOMOR

F

TYPOWY 

ENDOMOR

F

podnoszenie ciężarów

futbol amerykański

zapasy

sumo

gimnastyka

sprinty

tenis

skok wzwyż

Przeciwwskazania do 

uprawiania sportu

• Objawowa kardiomiopatia 

przerostowa

• Umiarkowane i poważne choroby 

zastawek

• Średnio i bardzo nasilona koarktacja 

aorty

• Dysrytmie komorowe
• Objawowy blok przedsionkowo-

komorowy

• Zapalenie mięśnia sercowego
• Niekontrolowane nadciśnienie
• Choroba Marfana

• Niekontrolowana astma
• Czynna gruźlica
• Niewydolność płuc spowodowana 

powysiłkowymi zaburzeniami 
utlenowania

• Obrzęki płuc
• Padaczka

Nagła śmierć sercowa

Przyczyny nagłej śmierci 

sercowej u sportowców

• Kardiomiopatia przerostowa
• Wrodzone wady tętnic wieńcowych
• Choroby tętnic wieńcowych
• Pęknięcie aorty
• Choroby zastawek
• Arytmie
• Wstrząśnienie serca
• Narkotyki i SUPLEMENTY DIETY

Uszkodzenia w sporcie

Najczęstsze 

uszkodzenia

• Złamania
• Zwichnięcia
• Skręcenia
• Stłuczenia

Złamanie

Przerwanie ciągłości tkanki 

kostnej po zadziałaniu urazu 

przekraczające granice 

elastyczności tkanki kostnej

Podział złamań

• Otwarte
• Zamknięte
• Przezstawowe
• Z przemieszczeniem
• Bez przemieszczenia

Zwichnięcie

Dochodzi do chwilowej lub 

trwałej utraty kontaktu 

powierzchni stawowych. 

Zwichnięciu może towarzyszyć 

uszkodzenie więzadeł, torebki 

stawowej, chrząstki, łąkotek. 

Dodatkowo może dojść do 

uszkodzenia naczyń i/lub 

nerwów. Staw jest niestabilny

Skręcenie

Przekroczenie fizjologicznej 

granicy w stawie. Podczas 

skręcenia może dojść do 

uszkodzenia więzadeł, 

torebki stawowej i/lub 

chrząstki stawowej. Zdarza 

się również uszkodzenie 

fragmentów kostnych.

Rodzaje skręceń

I° - naciągnięcie torebki i więzadeł
II° - rozerwanie torebki stawowej
III° - rozerwanie torebki stawowej i 

więzadeł

IV° - oderwanie więzadeł z 

fragmentem   

        kostnym

Stłuczenia 

Zamknięty uraz tkanki 

miękkiej powstający pod 

wpływem działań 

mechanicznych z zewnątrz. 

Stłuczeni towarzyszy wylew 

krwi do otaczających tkanek

W pierwszym okresie leczenia 

stłuczeń, skręceń i naciągnięć 

leczenie polega na 

natychmiastowym:

• Ograniczeniu aktywności chorego 

odcinka

• Stosowaniu oziębienia
• Stosowaniu ucisku
• Elewacji chorego odcinka powyżej 

serca

Niestabilność stawu

W przypadku stosowania 

unieruchomienia 

zewnętrznego fazy 

doleczania dzieli się na III 

okresy

1) Rehabilitacja podczas stosowania 

unieruchomienia

2) Rehabilitacja po zdjęciu 

unieruchomienia

3) Podjęcie treningu specyficznego dla 

danej dyscypliny sportu

Uszkodzenie jednostki 

mięśniowo-ścięgnistej

  Uszkodzenie mięśni dzielimy na III 

stopnie:

I° uszkodzenie lekkie – naciągnięcie
II° uszkodzenie umiarkowane – 

naderwanie

III° uszkodzenie ciężkie - rozerwanie

Efekt unieruchomienia

Mięśnie

 

• Spadek siły, wytrzymałości i masy 

mięśniowej

• 6 tygodni > 40% spadku siły i masy
• Zaburzenia metabolizmu i funkcji

Więzadła

 

• Zmniejszenie grubości i napięcia
• Zmiany metaboliczne
• Zmiany strukturalne

Ćwiczenia: duża częstotliwość, krótkotrwałe