Ochrona praw autorskich stron internetowych

CO O TYM MÓWI USTAWA O PRAWIE
AUTORSKIM I PRAWACH
POKREWNYCH?

Art. 1. 1. Przedmiotem prawa autorskiego jest
każdy przejaw działalności twórczej o
indywidualnym charakterze, ustalony w
jakiejkolwiek postaci, niezależnie od
wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia
(utwór).

2. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są
utwory:
1)  wyrażone słowem, symbolami matematycznymi,
znakami graficznymi (literackie, publicystyczne,
naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
2)  plastyczne;
3)  fotograficzne;
4)  lutnicze;
5)  wzornictwa przemysłowego;
6)  architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne
i urbanistyczne;
7)  muzyczne i słowno-muzyczne;
8)  sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne
i pantomimiczne;
9)  audiowizualne (w tym filmowe).

OCHRONA STRON WWW:

WZÓR PRZEMYSŁOWY

Na przykładzie polskich przepisów warto sięgnąć
do art. 102 ust.1 ustawy prawo własności
przemysłowej:
wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca
indywidualny charakter postać wytworu lub jego
części, nadana mu w szczególności przez cechy
linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę
lub materiał wytworu oraz przez jego
ornamentację.

CZY MOŻNA BYŁOBY ZAREJESTROWAĆ
STRONĘ WWW JAKO WZÓR PRZEMYSŁOWY?

Otóż można, ale przy kumulatywnym spełnieniu

trzech przesłanek.

Strona www rozumiana jako szata graficzna musi:



być nowa: czyli taka, która nie została
udostępniona publicznie (gotowe templatki www
odpadają!)



być z postacią wytworu: szata graficzna jest
taką postacią wytworu (kształt, struktura, układ
linii, kontury, właściwości powierzchni, rysunek,
ornament, kolorystyka itp.)



mieć indywidualny charakter: czyli być
postrzegana przez zorientowanego użytkownika
jako różniąca się od innych
(zorientowany użytkownik to nie jest przeciętny
konsument!)

STRONA WWW JAKO WZÓR
PRZEMYSŁOWY

Projekt strony internetowej chroniony na podstawie
ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych
może być równolegle zarejestrowany jako wzór
przemysłowy – te dwie formy ochrony nie wykluczają
się.
Rejestracja strony jako wzoru przemysłowego nie
pozostaje jednak całkowicie obojętna dla ochrony
prawnoautorskiej, ponieważ w przypadku dokonania
takiej rejestracji po wygaśnięciu prawa z rejestracji
wzoru przemysłowego wygasają też częściowo
majątkowe prawa autorskie do strony jako utworu
(ściślej, wygasa prawo do wytwarzania i wprowadzania
do obrotu strony według wzoru przemysłowego – art.
116 p.w.p.).

OCHRONA STRONY WWW ZA
POMOCĄ ZNAKÓW TOWAROWYCH

To narzędzie prawne umożliwia uzyskanie

wyłączności
na nazwę, pod którą prowadzona jest strona
internetowa. Nie oznacza to jednak monopolu
absolutnego. Rejestrując znak towarowy w Urzędzie
Patentowym, nabywa się wyłączne prawo do
posługiwania się danym oznaczeniem w zakresie
towarów i usług, jakie się wskazało.

Każda strona internetowa
składa się z layoutu
(tzw. interfejsu strony
internetowej), czyli
elementów konstrukcji
graficznej, które
wspólnie składają się na
wygląd strony www
(kolorystyka, font, części
dekoracyjne
i układ poszczególnych
elementów strony) oraz
elementów
technicznych
zapisanych
w odpowiednim kodzie
źródłowym.

DOKŁADNIEJ O LAYOUT

Graficzne składniki wyglądu strony internetowej

chronione są – bez żadnej naszej formalnej ingerencji –
prawami autorskimi.
Prawa autorskie mogą należeć od razu do nas, jeśli sami
stworzyliśmy szablon strony internetowej, albo też zostać
przeniesione umownie, jeżeli profesjonalista stworzył
stronę
na nasze zamówienie.
Możliwa jest też ochrona pojedynczych elementów layoutu
strony. Wygląd przycisku czy ikony możemy zarejestrować
na przykład jako wzór przemysłowy. Przedmiotem ochrony
jest wtedy konkretny wygląd i kolorystyka tego elementu.
Jako wzór przemysłowy może być również zarejestrowany
cały szablon strony.

DOZWOLONY UŻYTEK OSOBISTY

Pliki multimedialne (piosenki, filmy, seriale) za
pośrednictwem Internetu stały się powszechnie
dostępne. Samo ściąganie (czyli pobieranie) utworu, już
rozpowszechnionego w sieci, nie stanowi naruszenia
prawa. Mieści się ono w zakresie pojęcia dozwolonego
użytku osobistego. Oznacza nieodpłatne korzystanie z
już dostępnego w sieci utworu. Nie wymaga
to wyrażenia zgody ze strony twórcy. Nieistotnym
pozostaje fakt, czy plik jest ściągany na dysk
komputera, czy tylko używany w przeglądarce
internetowej. Takie korzystanie może polegać m.in. na
pożyczaniu książki lub filmu albo sporządzeniu
pojedynczych kopii utworu. Dozwolony użytek osobisty
nie może naruszać normalnego korzystania z utworu
ani godzić w interesy twórcy.
Udostępnianie takich plików jest już przestępstwem.

DOZWOLONY UŻYTEK OSOBISTY

Wiele programów (np. torrent) łączy ściąganie
plików
z ich udostępnianiem. Użytkownik ściągający np.
film automatycznie rozpowszechnia go. Nie
dysponuje
ani wiedzą ani zgodą autora utworu. Naraża się
tym samym na odpowiedzialność karną. Sankcję
stanowi grzywna, kara ograniczenia wolności
bądź nawet
jej pozbawienia. Jest to przestępstwo skargowe,
jego ściganie wymaga więc odpowiedniego
wniosku pokrzywdzonego (tzn. producenta).

OCHRONA STRON WWW: PRAWA

AUTORSKIE

Strona www zapisana jest w formie kodu. Składa się

ona z dwóch warstw: roboczo zwanej jako
nieprzetworzonej, czyli tej pierwszej, rozpoznawalnej
dla urządzenia
(kod źródłowy) oraz przetworzonej, czyli drugiej,
odbieranej przez człowieka (prezentacja ekranowa).

Strona www jako indywidualny, twórczy i ustalony
wytwór intelektu człowieka podlega ochronie
prawnoautorskiej. Ochrona prawna
przysługuje twórcy co oznacza, że to on może z niej
korzystać.

Jeśli układ graficzny strony www konkurencji jest niemal
identyczny albo bardzo zbliżony można podjąć środki
mające na celu ochronę konceptu wizualnego strony www.
Dlaczego konkurencja ma zarabiać na podszywaniu
się pod Ciebie? Strona jednak powinna być oceniana
nie tylko pod kątem samej grafiki, ale także pod kątem
adresu internetowego, słów kluczowych, a także sposobu
pozycjonowania (np. reklamy w wyszukiwarce).
Należy zbadać czy strona konkurencji faktycznie
wywołuje mylne wyobrażenie jakobyś to Ty sprzedawał
usługę.

OCHRONA STRON WWW:

IDENTYCZNA STRONA, BARDZO PODOBNA,

WPROWADZAJĄCA W BŁĄD

JAK PRZEPROWADZIĆ TAKIE BADANIE,

W ODNIESIENIU DO STRONY KONKURENCJI SAMODZIELNIE?

Można przeprowadzić test 3 pytań:



Czy konsument ma świadomość, na jakiej stronie
się znajduje? Co o tym świadczy?



Czy konsument jest wprowadzany w błąd, że
znajduje się na Twojej stronie? Co o tym świadczy?



Czy na stronie konkurencji pojawiają
się komunikaty odwołujące się do Twojej strony?
Jakiego rodzaju są to komunikaty?

Naruszeniem praw autorskich twórcy (bądź
twórców) projektu strony internetowej będzie
każda jego nieuprawniona ingerencja, a więc
zarówno modyfikacja layoutu, usunięcie
informacji o autorze (częsta praktyka
szczególnie w przypadku korzystania z gotowych
szablonów) czy dokonywanie zmian w kodzie
źródłowym.

PRAWO DO SWOBODNEGO KORZYSTANIA
Z PROJEKTU STRONY WWW

O tym, do kogo należą prawa autorskie do projektu
strony www warto pamiętać szczególnie wtedy, gdy
zlecamy zadanie stworzenia layoutu zewnętrznemu
podmiotowi (np. agencji kreatywnej). Sam fakt
dokonania zapłaty za dzieło/zlecenie (projekt strony
www) nie jest równoznaczne z tym, że nabywamy
prawo do jego swobodnego wykorzystania.
Do tego konieczne jest jeszcze uzyskanie
odpowiedniej licencji na korzystanie z projektu strony
www (rzadziej) bądź nabycie do niego autorskich
praw majątkowych (częściej).

WALKA Z NIELEGALNYM
KOPIOWANIEM STRON WWW

Przypadki plagiatowania stron www są częstym
zjawiskiem. Łatwy i szybki dostęp do stron www
powoduje, że pokusa kopiowania najciekawszych
witryn jest wśród użytkowników sieci duża. W
przypadku nielegalnego kopiowania elementów
twórczych lub całości layoutu strony www może dojść
zarówno do naruszenia autorskich praw osobistych,
jak i autorskich praw majątkowych.

Uprawniony, którego autorskie prawa
majątkowe zostały naruszone, może żądać od
osoby, która naruszyła te prawa:



zaniechania naruszania,



usunięcia skutków naruszenia,



naprawienia szkody na zasadach ogólnych

albo poprzez zapłatę sumy pieniężnej
odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku
gdy naruszenie jest zawinione – nawet
trzykrotności stosownego wynagrodzenia,
które w chwili jego dochodzenia byłoby
należne tytułem udzielenia przez
uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.

Podstawa prawna:



ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie
autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994
nr 24 poz. 83),



ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie
danych osobowych (Dz.U. 1997 nr 133 poz.
883),



wyrok NSA z dnia 21 sierpnia 2013 r., o
sygnaturze akt I OSK 1666/12.

By dochodzić swoich praw na drodze sądowej
niezbędne jest posiadanie danych osobowych
naruszającego prawa autorskiego (imię, nazwisko,
adres).
W tym celu autor/ producent/ wytwórnia powinien
zwrócić się do właściwego podmiotu (operatora
dostarczającego Internet) by na podstawie
posiadanego
nr IP udostępnił dane.
Wiarygodne uzasadnienie takiej potrzeby i
dysponowanie przez przedsiębiorcę oczekiwanymi
danymi jest wystarczające by je uzyskać.
Udostępnienie takich danych mieści się w zakresie
pojęcia „przetwarzanie danych osobowych”.

Zgodnie z treścią ustawy o ochronie danych
osobowych jest ono możliwe, gdy jest niezbędne
dla realizowania uprawnienia lub spełnienia
obowiązku wynikającego
z przepisu prawa. Potwierdził to w swoim
orzeczeniu Naczelny Sąd Administracyjny.
W wyroku z dnia 21 sierpnia 2013 roku
(sygnatura akt I OSK 1666/12) stwierdził, że
pokrzywdzonemu przysługuje prawo otrzymania
danych osobowych
od dostawcy usługi.

W walce z nieuczciwym naśladownictwem
pomogą również przepisy ustawy z 16 kwietnia
1993 r.
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
w szczególności jej art. 3:
Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie
sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami,
jeżeli zagraża lub narusza interes innego
przedsiębiorcy lub klienta
(art. 3 ust. 1 ustawy)

DLACZEGO NIE MOŻNA ODPUŚCIĆ ZŁODZIEJOWI?



Trudno jest wymyślić ciekawe idee i jeszcze
trudniej przekształcać je w skuteczne projekty
interaktywne. Bez 100% zaangażowania i
osobistego nastawienia Project
Managerów, koderów, programistów czy
grafików nie da się stworzyć projektów
najwyższej jakości.



Piractwo w wielu dziedzinach jest po prostu
nieuniknione i wynika z postępu
cywilizacyjnego i technicznego.Warto sobie
uświadomić, że również Twoja strona, bądź
jej fragment i/lub tekst, może zostać
skopiowana.

PRZYKŁAD.
CASE WORLD OF MERIX.



Jakiś czas temu uruchomiony został mini-site
World Of Merix. Serwis, przede wszystkim
ze względu na oryginalny interfejs graficzny
i technologię wykonania (JavaScript/CSS),
bardzo szybko stał się popularny i trafił "na
pierwsze strony" znanych Galerii CSS, blogów i
magazynów branżowych.



Oryginalna wersja World Of Merix - bardzo
szybko doczekała się "duplikatów„,
m.in. w Chinach, Indiach i Włoszech

W dobie wielokanałowej komunikacji poprzez
Social Media i w serwisach społecznościowych
warto "trzymać rękę na pulsie" i obserwować
co mówią o Twojej marce inni.
Wiedza o plagiacie może wpłynąć w
każdy możliwy sposób.
Za pomocą pewnych narzędzi możemy być
informowani na bieżąco jeśli ktoś wspomni
o naszej marce (w różnym kontekście).

JAK WPAŚĆ NA TROP ZŁODZIEJA?