Fizjologia 

Piotr Ruducha

Gr.2

AWF Warszawa

Komórka Nerwowa



Zwana neuronem, występuje w różnych kształtach i 
rozmiarach, ale wszystkie odznaczają się taką samą 
podstawową strukturą.



Jak wszystkie komórki posiada jądro, znajdujące się 
w kulistej części zwanej ciałem komórki nerwowej.



Z tej części wychodzi kilka delikatnych, 
przypominających korzeń włókien – nazywające się 
dendrytami.



Kolejnymi włóknami, a raczej pojedynczym, długim 
włóknem które wychodzi jest akson



Koniec aksonu dzieli się na kilka gałęzi, która każda 
jest zakończona kilkoma maleńkimi wypukłościami.

Budowa komórki i neuronu



Zasadniczą funkcją neuronu jest 
przekazywanie informacji zakodowanych w 
postaci impulsów nerwowych.



Podstawową jednostką budulcową komórki są 
włókienka nerwowe - neurofibrylle, które 
zbudowane są z mniejszych neurofilamentów.



Komórka nerwowa otoczona jest błoną 
komórkową, która jest najważniejszą częścią 
przewodzącą impulsy.

•

Błona przekazująca - presynaptyczna

•

Błona odbierająca  - postsynaptyczna

Synapsa



Synapsa jest to „połączenie” dwóch kom. nerwowych 
których zadaniem jest za pomocą mediatora przekazanie 
bodźca.



Każda wypukłość (akson) znajduje się w bliskim 
sąsiedztwie dendrytu z następnego neuronu, ale go nie 
dotyka.



Końcowy odcinek aksonu, który tworzy synapsę ulega 
poszerzeniu tworząc tzw. synaptyczną kolbę końcową.



Kolby końcowe pokrywają powierzchnię ciał komórkowych 
i dendrytów, gdzie tworzą liczne połączenia synaptyczne.



Kolby synaptyczne zawierają liczne mitochondria i 
wypełnione są pęcherzykami synaptycznymi, 
zawierającymi neurotransmitery

Potencjał czynnościowy



Bodziec działający na błonę komórkową neuronu zmienia jej 
właściwości, co z kolei wywołuje potencjał czynnościowy



Różnica napięcia w komórce z zew. wynosi - 70mV (stan 
spoczynkowy)



Potencjał progowy wynosi - 55mV i jest to wartość do jakiej 
musi się zmniejszyć różnica na błonie komórkowej aby 
mogła zadziałać



Do wnętrza neuronu przez błonę komórkową napływają jony 
dodatnie (głównie K+,Na+) co powoduje zmniejszenie 
różnicy napięcia ładunków między wnętrzem a otoczeniem. 
Zjawisko to nosi nazwę depolaryzacji błony komórkowej



Jony dodatnie wnikają do komórki i pociągają całą falę 
wzdłuż błony komórkowej

Impuls



Impulsem nerwowym jest przesuwanie 
się fali depolaryzacji od miejsca 
zadziałania bodźca wzdłuż błony 
komórkowej, aż do aksonu

Przewodzenie Impulsów



W zależności od osłonki mielinowej 
rozróżniamy dwa rodzaje włókien



Długie aksony z osłonką mielinową 
nazywane są włóknami rdzennymi, a 
aksony bez osłonki to włókna 
bezrdzenne

Włókna Bezrdzenne



W odcinku początkowym aksonu dochodzi do 
generowania impulsu nerwowego 
przesuwającego się następnie w kierunku od 
ciała komórki do zakończeń aksonu – 
ortodromowo ,a impuls biegnący do ciała 
komórki – antydromowo.



Ruch jonów Na+ do wnętrza aksonu odciąga je 
z sąsiadującej zew. pow. błony kom. aksonu, 
powodując jej depolaryzacje



Dlatego też we włóknach bez osłonki mielinowej 
fala depolaryzacji przesuwa się w sposób ciągły.

Włókna Rdzenne



Osłonka mielinowa spełnia funkcję 
izolatora i w miejscach, w których 
otacza akson, nie występuje ruch jonów 
przez błonę komórkową.



Przeskakiwanie depolaryzacji pomiędzy 
przewężeniami(Rainviera) powoduje 
skokowe przewodzenie impulsów 
nerwowych, które jest znacznie szybsze 
niż we włóknach bezrdzennych

Wyróżniamy synapsy



elektryczne – w tych synapsach neurony prawie się 
stykają, możliwa jest wędrówka jonów z jednej 
komórki do drugiej. Szybko przekazywany jest impuls.



chemiczne – w tych synapsach komórki są od siebie 
oddalone, między nimi powstaje szczelina 
synaptyczna. Zakończenie neuronu presynaptycznego 
tworzy kolbkę synaptyczną, w której są wytwarzane 
neuroprzekaźniki (mediatory - przekazywane w 
pęcherzykach synaptycznych), które łączą się z 
receptorem, powodując depolaryzację błony 
postsynaptycznej.

Obecnie znanych jest ok. 60 

związków, które pełnią funkcję 
mediatorów. Są to np.: acetylocholina, 
noradrenalina, adrenalina, dopamina, 
serotonina. Wśród poznanych 
mediatorów wyróżnia się 
neuroprzekaźniki pobudzające lub 
hamujące wzbudzanie potencjału 
czynnościowego.

Neurotransmitery pobudzające



Do neurotransmiterów pobudzających zaliczamy 
te substancje chemiczne, które docierając do 
błony postsynaptycznej powodują jej 
depolaryzację. 



Ich połączenie z receptorem w błonie 
postsynaptycznej powoduje powstanie tzw. 
aktywacji sodowej czyli otwarcia kanałów dla 
dokomórkowego przepływu jonów sodowych 
(ESPS)



Najważniejsze z nich to:acetylocholina, dopomina, 
noradrenalina, serotonina oraz aminokwasy 
pobudzające(asparaginiany i glutaminiany)-
75%udziału w przewodnictwie

Neurotransmitery 

hamujące



Do neurotransmiterów hamujących 
zaliczamy te substancje chemiczne, które 
docierając do błony postsynaptycznej 
powodują jej hiperpolaryzację



Ich połączenie z receptorem w błonie 
postsynaptycznej powoduje powstanie 
tzw.: postsynaptycznego potencjału 
hamującego (IPSP)



Najważniejszym z nich jest kwas γ-
aminomasłowy (GABA).

Podsumowując-do 

zapamiętania !!! 



Między komórkami nerwowymi impulsy nerwowe są 
przekazywane w miejscu styku zakończeń aksonów i 
dendrytów. Synapsa to połączenie zakończeń dwóch 
wypustek nerwowych, miejsce w którym stykają się 
ich błony komórkowe i następuje przekazanie 
impulsu nerwowego z jednej komórki do drugiej. 
Synapsę budują:

•

błona presynaptyczna- zakończenie wypustki nerwowej 
przekazujące impuls

•

błona postsynaptyczna - zakończenie wypustki nerwowej 
odbierające impuls



Między błonami znajduje się niewielka przestrzeń, 
która tworzy szczeliną synaptyczną