Wpływ promieniowania
na zdrowie człowieka
Opracowała Klaudia Siuda, Patrycja Klimas
oraz Klaudia Bajdur 2b
Wpływ promieniowania
na zdrowie człowieka
Opracowała Klaudia Siuda, Patrycja Klimas
oraz Klaudia Bajdur 2b
Strumień cząstek lub fal wysyłanych
przez ciało. Źródłem promieniowania
są wszystkie otaczające nas ciała.
Czym jest promieniowanie?
promieniowanie fal elektromagnetycznych
◦
promieniowanie radiowe
◦
promieniowanie cieplne (termiczne) – promieniowanie elektromagnetyczne
wysyłane przez każde ciało o temperaturze większej od zera bezwzględnego,
◦
promieniowanie podczerwone – podczerwień oraz ultrafioletowe - ultrafiolet
◦
promieniowanie świetlne – światło
◦
promieniowanie słoneczne
◦
promieniowanie rentgenowskie (promienie Roentgena, promienie X),
◦
promieniowanie gamma
promieniowanie korpuskularne
◦
promieniowanie beta i alfa
mieszane
◦
promieniowanie naturalne - promieniowanie radionuklidów zawartych w
środowisku naturalnym,
◦
promieniowanie jonizujące
◦
promieniowanie niejonizujące
Rodzaje promieniowania
Skutki biologiczne promieniowania zależą głównie
od dawki oraz rodzaju tego promieniowania, którego
wpływ nazywamy względną skutecznością
biologiczną.
Negatywny wpływ
promieniowania
Zniszczenie komórki jest tak duże, że nie będzie
ona w stanie pełnić swych dotychczasowych funkcji,
z czym wiąże się jej śmierć.
Komórka, choć żywa, traci swą zdolność do
reprodukcji, co prowadzi do opóźnionej śmierci
komórki bez uprzedniego powielenia się.
Kod DNA zostanie uszkodzony w ten sposób, że
powstające kopie komórek będą się różnić od
komórki pierwotnej, czego skutkiem będą liczne
mutacje prowadzące do chorób ujawnionych
dopiero u potomstwa.
Promieniowanie może nie mieć wpływu na komórkę.
Wpływ na żywą komórkę
Ogólna nazwa chorobowych zmian w całym ustroju
spowodowana przez promieniowanie jonizujące
oddziałujące na cały organizm, bądź jego część.
Przyczyną choroby popromiennej jest zazwyczaj
„wystawienie się” na zbyt duże ilości
promieniowania w konsekwencji wypadków
radiacyjnych
Choroba popromienna
Wadliwe funkcjonowanie reaktora jądrowego
Uszkodzenia mechanizmu ochrony przy pracy z
urządzeniami generującymi (rentgen)
Narażenie na promieniowanie przy wybuchu
jądrowym.
Pochłonięcie pierwiastków i izotopów
promieniotwórczych (drogą oddechową lub przez
usta), także tych po wybuchu atomowym (opad
promieniotwórczy).
Przyczyny choroby
popromiennej
Objawy: ogólne osłabienie, zmniejszenie dawek
limfocytów we krwi obwodowej, niedokrwistość i
zmniejszenie odporności organizmu, depresja
narządów limfatycznych, konwulsje, utrata
przytomności, krwawa biegunka, obrzęki. Choroba
może doprowadzić do śmierci.
W okresie wczesnej ciąży napromienienie dużą
dawką prowadzi najczęściej do śmierci zarodka.
Od 2 do 8 tygodnia ciąży może dojść do wzrostu
częstości występowania wad rozwojowych
narządów i części ciała
Od 8-15 tydzień ciąży - wzrost częstości zmian
strukturalnych mózgu, które będą powodować
niedorozwój umysłowy różnego stopnia
W drugiej połowie 2 trymestru i w 3 trymestrze
ciąży promieniowanie nie powoduje już anomalii
rozwojowych, a jedynie zwiększa ryzyko
zachorowania na białaczkę przed 10 rokiem życia.
Działanie promieniowania na
zarodek i płód
Choroby nowotworowe
Promieniowanie niejonizujące powstaje w wyniku
działania zespołów sieci i urządzeń elektrycznych w
pracy, w domu, urządzeń elektromedycznych do
badań diagnostycznych i zabiegów
fizykochemicznych, stacji nadawczych, urządzeń
energetycznych, telekomunikacyjnych,
radiolokacyjnych i radionawigacyjnych. Pole
elektromagnetyczne niekorzystnie zmienia warunki
bytowania człowieka, wpływa na przebieg procesów
życiowych. Może powodować wystąpienie zaburzeń
funkcji ośrodkowego układu nerwowego, układów:
rozrodczego, hormonalnego, krwionośnego oraz
narządów słuchu i wzroku.
Ludzie pracujący w obrębie działania takiego pola
są szczególnie podatni, na "chorobę radiofalową”.
Choroba radiofalowa
(mikrofalowa)
Pieczenia pod powiekami i łzawienie
Bóle głowy
Drażliwość nerwowa
Wypadanie włosów
Suchość skóry
Oczopląs
Impotencja płciowa
Zaburzenia błędnika
Osłabienie popędu płciowego
Arytmia serca
Objawy nerwicowe
Objawy choroby radiofalowej:
Obecność pól elektromagnetycznych ma
wpływ nie tylko na człowieka, lecz także na
pozostałą część ożywionej natury. U roślin
obserwuje się opóźniony wzrost i zmiany w
budowie zewnętrznej, u zwierząt natomiast
zaburzenia neurologiczne, nieprawidłowości w
funkcjonowaniu układu krążenia, zakłócenia
wzrostu, żywotności i płodności.
Uszkodzenia genetyczne polegają na zmianie
struktury chromosomów wchodzących w skład
komórek rozrodczych. Ich następstwem są mutację
przejawiające się w zmianie dziedziczonych przez
potomstwo cech ustroju. Uszkodzenia
chromosomów, a właściwie zmiany w składających
się na nie genach, są kopiowane przez następne
generację komórek. Zmieniony nieprawidłowy kod
genetyczny może być tak samo stabilny i czynny jak
jego poprawny odpowiednik.
Mutacje
W wyniku wybuchu reaktora jądrowego w
Czarnobylu w 1986r. Do atmosfery zostały
uwolnione jod-131 i cez-137 oraz w niewielkich
ilościach stront-90. Przyczyniło się to do wymarcia
wszelkich organizmów oraz chorób i mutacji na
terenie promieniowania.
Katastrofa w Czarnobylu
Wzrost koncentracji naturalnych pierwiastków
promieniotwórczych w środowisku, wywołany
jest działalnością człowieka. Ten rodzaj skażeń
związany jest głównie z eksploatacją kopalin i
to nie tylko uranu - również kopalnictwo węgla
prowadzi do lokalnych, niekiedy znacznych
skażeń radioaktywnych związanych z
gromadzeniem się radu w osadach z wód
kopalnianych. Do tej klasy zaliczyć należy ok.
trzykrotny wzrost stężenia izotopu węgla 14C
w całej biosferze, będący wynikiem testów z
bronią jądrową.
Broń jądrowa - rodzaj broni masowego rażenia
wykorzystującej energię wydzielaną podczas
łańcuchowej reakcji rozpadu izotopów uranu i
plutonu (tzw. broń atomowa) albo podczas
syntezy jąder izotopów wodoru (tzw. bomba
wodorowa - o sile wybuchu znacznie większej
niż broni atomowej). Pierwszy raz
zastosowano ją podczas II Wojny Światowej.
Zrzucono ją na Hiroshimę, a następnie na
Nagasaki. Skutki okazały się opłakane i
przerażające. Zginęło tysiące niewinnych
istnień.
Nie powinniśmy lekceważyć ryzyka
związanego z promieniowaniem jonizującym,
ponieważ każda katastrofa, czy to będzie
wybuch bomby atomowej, czy elektrowni,
wiąże się z śmiercią tysięcy, a nawet milionów
ludzi, oraz przynosi ogromne straty dla świata
roślin i zwierząt, który nas otacza.