Kongres wiedeński i powołanie 

Świętego Przymierza w Europie

1814 - 1815

Kongres wiedeński

Na przełomie XVIII i XIX wieku Europa 
przeżyła rozbiory Polski, Wielką 
Rewolucję Francuską, wojnę o 
niepodległość Stanów Zjednoczonych 
oraz podboje Napoleona i jego „100 
dni”. Pojawiło się w końcu pragnienie 
spokoju i stabilizacji oraz konieczność 
wprowadzenia ładu politycznego po 
Napoleońskiej zawierusze. 

Dlatego we 

wrześniu 1814 r. do Wiednia zwołano 
międzynarodowy kongres.

Przedstawiciele 

państw

Rosja: 

- Car Aleksander I;

- Karol Nasselrode
- Gustaw von Stackelberg
- Książę Andriej Razumowski

- Książę Adam Czartoryski

Przedstawiciele 

państw

Prusy:

- Król Fryderyk Wilhelm III

- Wilhelm von Humboldt

- Kanclerz książę Karol von 

Hardenberg;

Austria:

- Książę Klemens Metternich
- Cesarz Franciszek I

Przedstawiciele państw

Wielka Brytania:

- Hrabia Robert Castlereagch

;

- Karol Steward
Francja:
- 

Książę Karol de Talleyrand

Kongres wiedeński – „tańczący 

kongres”

Spotkania w czasie kongresu miały 
niezobowiązujący, luźny charakter, a obradujący nie 
liczyli się z wolą narodów. Przedstawiciele państw 
dbali przede wszystkim o własne interesy, interesy 
dynastii i arystokratów europejskich. Książę de 
Ligne – obserwator kongresu – stwierdził, że 

„Kongres tańczy, a się nie posuwa”. 

Stwierdził tak, 

ponieważ podczas kongresu odbywały się bale, 
przyjęcia i zabawy, które zdominowały obrady. 
Oprócz tego podczas kongresowych przyjęć po raz 
pierwszy tańczono 

walca

, który w owych czasach 

uważany był za taniec nieprzyzwoity.

Zasady kongresu

Podczas obrad kongresu wiedeńskiego 
uczestnicy kierowali się trzema zasadami:

- Legitymizmu

 – nienaruszalne prawa 

dynastii panujących do tronu, w myśl że 
władza pochodzi od Boga;

- Restauracji

 – powrót na trony dynastii 

panujących przed okresem napoleońskim;

- Równowagi sił 

– zapobieżenie nadmiernej 

potęgi jednego państwa kosztem drugiego;

Od lewej marszałek Jean Baptiste Bernadotte - król Szwecji, rosyjski generał Woroncow, pruski 
generał Gebhard Blücher, Napoleon - wkładany do pieca, i po drugiej stronie owego Franciszek 
I cesarz austriacki i felfmarszałek książę Karl Philipp von Schwarzenberg 

„100 dni Napoleona”

Obrady Kongresu wiedeńskiego zostały 
przerwane przez powracającego do 
Francji Napoleona i jego „100 dni”. 
Jednak po ostatecznym pokonaniu 
Napoleona w bitwie pod Waterloo w 
1815 r., kongres na kolejne 2 miesiące 
ponownie się zebrał i dokończył 
obrady. 

Ostatecznie zakończono je w 

czerwcu 1815 roku.

Kongres a Księstwo 

Warszawskie

Księstwo Warszawskie stanowiło jeden 
z najbardziej zapalnych problemów 
podczas kongresu. Podczas obrad 

car 

Aleksander I wszedł w układ z 
Fryderykiem Wilhelmem III 

i w zamian 

za zgodę na zajęcie całości Księstwa 
Warszawskiego, car obiecał część 
Saksonii. Sprzeciw wobec tego 
zgłaszały Austria i Wielka Brytania 
obawiając się zbytniego wzmocnienia 
Rosji i Prus, jednak układ ten został już 
zawarty.

Księstwo Warszawskie po kongresie

- 

Z większości ziem Księstwa Warszawskiego powstało 

Królestwo Polskie połączone unią personalno – realną z 
Cesarstwem Rosyjskim;
- Nowym władcą Królestwa Polskiego stał się car 
Aleksander I;
- Województwa: Poznańskie, Bydgoskie z Toruniem i 

Wolne Miasto Gdańsk i 40 % terytoriów Saksonii 
uzyskały Prusy;

- Kraków i jego okolice, czyli tzw. Rzeczpospolita 

Krakowska, znalazł się pod  kontrolą rezydentów 
trzech zaborczych państw.

- Kopalnie soli w Wieliczce otrzymała Austria;

Postanowienia Kongresu 

wiedeńskiego

- Francja – wróciła do granic z 1790 r, 

przywrócono panowanie dynastii 
Burbonów, zapłata wysokiej kontrybucji 
– 700 mln franków

- Ziemie niemieckie – rozwiązano 

Związek Reński a powołano do życia 
Związek Niemiecki;

- Belgia i Holandia – zostały połączone w 

Zjednoczone Królestwo Niderlandów;

Święte Przymierze

Uzupełnieniem postanowień kongresu 
wiedeńskiego był osobisty 

pakt Aleksandra I, 

Franciszka I i Fryderyka Wilhelma III 

– zwany 

Świętym Przymierzem

. Z czasem przyłączyły 

się do niego i inni władcy europejscy. 
Członkowie paktu zobowiązali się 

rozstrzygać 

konflikty zgodnie z chrześcijańskimi zasadami 
oraz pomagać sobie w tłumieniu rewolucji i 
powstań

. Paktu Świętego Przymierza nie 

podpisała 

Turcja, Wielka Brytania oraz papież.