background image

Nowotwory regionu głowy 

i szyi

Dr n. med. Tomasz Wiśniewski

background image

Jaka lokalizacja nowotworu jest 

najczęstsza w regionie głowy i szyi?

• Częstość  (osób/rok)

– Nosowa część gardła

180

– Ustna część gardła

1000

– Dolna część gardła

380

– Krtań

2400

– Zatoki i jama nosowa

160 

– Jama ustna

1100

– Ślinianki

340

background image

Etiologia w H&N Ca

• Papierosy
• Alkohol

• Human Papilloma 

Virus 

• HPV type 16  (60-

70% w USA)

– Rak ustnej części 

gardła

• Ebstein Barr Virus

– Rak nosowej części 

gardła

background image

Jakie są objawy raków regionu 

głowy i szyi?

• Owrzodzenie/ afta jama ustna
• Ból gardła jama ustna

• Mowa kluchowata base of tongue

• Chrypka krtań

• Dysfagia, odynofagia gardło dolne

• Adenopatia nosowa część gardła
• Zajęcie nn. czaszkowych  nosowa część 

gardła

• Krwawienie z nosa jama nosowa

background image

Leczenie we wczesnych postaciach 

H&N ca

Operacja

• Podobne  OS  i  LC
• Różne:

– Skutki uboczne
– Efekty kosmetyczne
– Czasy leczenia

Radioterapia

V
S

background image

Leczenie w zaawansowanych 

postaciach H&N ca

• 2 opcje:

– operacja  +/- pooperacyjna RT-CHTH 

(często)

– Radykalna RT-CHTH (preferowana)

– Lepsze wyniki (guz bardziej wrażliwy)
– Lepsze skutki uboczne (tylko jedno leczenie)

background image

Opcje lecznicze w H&N ca

Lokalizacja

Operacja

Radioterapi

a

Chemiotera

pia

Nosowa część 

gardła

+++

++

Ustna część 

gardła

+

+++

++

Gardło dolne

++

++

++

Krtań

++

++

+

Zatoki i jama 

nosowa

+++

++

+

Jama ustna

+++

++

++

Ślinianki

+++

+

+

background image

Jakie są najważniejsze cechy raka 

kratni?

1) Najczęstszy rak regionu głowy i szyi

2) Rokowanie zależy od lokalizacji
nagłośnia-  szybki wzrost i wcześnie  N+ 

głośnia – powolny wzrost, wysokie zróżnicowanie,  szybka 

diagnoza 

podgłośnia-  umiarkowany wzrost ,  N+  także w śródpiersiu

3) Wysokie ryzyko rozwoju drugiego niezależnego nowotworu 

dróg oddechowych lub górnego odcinka przewodu 

pokarmowego

background image

Co oznacza rak przezgłośniowy oraz 

rak multiregionalny?

• Rak przezgłośniowy– 

rak głośni który 
nacieka do okolicy nad 
i/lub podgłośniowej

• Rak multiregionalny 

– guz 2 lub 3 
poziomów krtani, lecz 
bez określenia 
pierwotnej lokalizacji

background image

Rak gardła dolnego

Cechy
• Miejscowy wzrost z wczesnym 

naciekaniem otaczających tkanek 
( szczególnie krtani) oraz szerzenie się 
drogą węzłów chłonnych

• M+ względnie rzadko
• Najgorsze rokowanie w H&N cancers

– 5yOS 15%
– Ryzyko drugiego pierwotnego nowotworu- 

25%

background image

Rak gardła dolnego

Lokalizacja
• Zachyłek gruszkowaty   65%
• Tylna ściana gardła

25-30%

• Okolica zapierścienna

5% 

background image

Raki jamy ustnej

Cechy
• Wysokie ryzyko N+ ( bogata sieć 

limfatyczna) 

• Ważne : elektywne wycięcie lub RTH węzłów
• gdy N+ szanse wyleczenia < 50% 
Leczenie
• Wycięcie guza ± jedno lub obustronne 

selektywne usunięcie węzłów chłonnych 
(preferowana metoda)

• Często pooperacyjna RTH +/- CHTH

background image

Rak ustnej części gardła

Szybki wzrost i wcześnie N+
Lokalizacja:

migdałek

- 60%

• nasada języka - 28%
• podniebienie miękkie - 11%
• boczna/tylna ściana - 1%

• Związek z wirusem HPV 

background image

Rak nosowej części gardła

• 3 typy hist-pat
• WHO type 1 (rogowaciejący; częsty w USA i UE), 
• WHO type 2 (nierogowaciejący), 
• WHO type 3 (niezróżnocowany; endemia w 

Chinach).

• Lymphoepithelioma = WHO III z dużą 

komponentą limfocytarną. Wyższa LRC, ale takie 
same OS bo większy odsetek DM.

• Silny związek z EBV

background image

Rak nosowej części gardła

Objawy
• Adenopatia  (guz szyi)  najczęstszy objaw

– Kliniczne zajęcie  70%
– Subkliniczne zajęcie  90% 
– Obustronne 50%

• Krwawienie z nosa 37-73%
• Utrata słuchu 41-62%
• Bóle głowy5-40%
• Zajęcie nn.czaszkowych 20 %  

– V i VI (najczęściej)

background image

Zatoki i jama nosowa

Cechy
• Raki zatoki szczękowej są najczęstsze (70%).
• Częstość większa w Japoni i  RPA.
• Częściej u mężczyzn (4:1).
• Linia Ohngren’a  biegnie od przyśrodkowego 

kąciak oczodołu do kąta żuchwy. Gorzej rokują 
guzy położone do góry i tyłu od tej lini.

• Hist-pat : najczęściej rak płaskonabłonkowy

Inne:  Adenoid cystic cancer, 
esthesioneuroblastoma,plasmacytoma, 
lymphoma, melanoma, sarcoma.

background image

Guzy ślinianek 

Hist-pat
• Większość guzów ślinianek jest łagodna.
• Odwrotna zależność pomiędzy rozmiarem 

slinianki a odsetkiem guzów złośliwych

Gruczoł

Częstość

% guzów 

złośliwych

Przyusznica

80%- 90%

15% 

Podżuchwowa

10-20%

40% 

Podjęzykowa

kilka %

80% 

background image

Guzy ślinianek 

• Różnorodność histologiczna:

– Najczęstszy guz łagodny : Pleomorphic 

adenoma.

– Najczęstszy guz złośliwy : Mucoepidermoid 

carcinoma.

– Najczęstszy guz złośliwy ślinanki 

podżuchwowej i małych gruczołów slinowych 
to adenoid cystic carcinoma

• Niski odsetek N+ (5–8%), 
• Ale skłonność do szerzenie się wzdłuż nerwów !!!!


Document Outline