KORUND

MINERAŁ I KAMIEŃ SZLACHETNY

Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

Wydział Nauk o Materiałach i Środowisku
Inżynieria Środowiska

Wykonała

XXX XXX

•

Nazwa pochodzi od
słowa „kurunam” z
języka indyjskiego
znaczy rubin.

•

Korund zwykle ma
barwę białą, szarą lub
brązową.

•

Minerał może
zawierać chrom,
żelazo, tellur i
mangan.

•

Odporny na czynniki
chemiczne i fizyczne.

Podstawowe informacje.

Korund to minerał zbudowany z tlenku glinu – wzór:

Al

2

O

3

.

ODMIANY KORUNDU
Ze względu na barwę można wyróżnić:

Leukoszafir (bezbarwny
Korund )

Padparadża
(żółtopomarańczowy
Korund)

Szafir

Ametyst
orientalny
(fioletowy
Korund)

Rubin

SZAFIR GWIAŹDZISTY

Gdy obserwujemy przez

taki kamień źródło

światła, widać jakby

gwiazdę

(zjawisko asteryzmu).

I.

Połysk

– diamentowy do szklistego;

II.

Barwa -

biała, żółta, czerwona (rubin), zielona,

fioletowa, niebieska (szafir), brunatna;
bezbarwny;

III.

Rysa –

biała;

IV.

Twardość -

9 (w skali Mohsa);

V.

Łupliwość -

niewyraźna według dwuścianu

podstawowego, nie zawsze widoczna;

VI.

Przełam

– muszlowy;

VII.

Pokrój

- kolumnowy lub piramidalny, często

baryłkowate;

VIII.

Gęstość -

3,9 - 4,1;

Cechy Makroskopowe

Korundu.

Skalę twardości w
1812 roku obmyślił
austriacki mineralog
- Fredrich Mohs.

Korund jest
drugim
najtwardszym
minerałem zaraz
po diamencie.

POCHODZENIE

o

Powstaje w strefie przeobrażeń metamorficznych.

o

Korund występuje w drobnych ilościach:

- w niektórych skałach magmowych,
- żyłach pegmatytowych,
- w krystalicznych
wapieniach i
dolomitach.

o

Pochodzi z
magmowych złóż rud
żelaza (Szwecja).

o

Znany z gnejsów,
łupków krystalicznych
i marmurów.

Rubin w marmurze

WYSTĘPOWANIE NA ŚWIECIE

- Złoża czystego Korundu

- Złoża szafiru (niebieski
Korund)

- Złoża rubinu (czerwony
Korund)

- Złoża ametystu orientalnego (fioletowy
Korund)

WYSTĘPOWANIE W POLSCE

Skawin
a

Złotoryj
a

Karpacz

Góry
Izerskie

PRODUKCJA SZTUCZNYCH KAMIENI

W łuku elektrycznym lub palniku tlenowo-
wodorowym zostaje stopiony tlenek glinu
zawierający dodatek tlenków barwiących, np. Cr

2

O

3

, Fe

2

O

3

lub innych.

Okapujące kropelki Al

2

O

3

krzepną w gruszki, które

mogą być przerabiane na kamienie jubilerskie.

W Polsce wyrabia się je na coraz większą skalę w
hucie aluminium w Skawinie (od 1960r).

- Bardzo cenny kamień, używany od dawna do zdobienia
pierścieni, brosz, wisiorków i innych ozdób.

ZASTOSOWANIE Korundu

- Sztuczne Korundy wykorzystuje się do produkcji:
- łożysk,
- części aparatów precyzyjnych,
- zegarków.

Ametyst orientalny

Szafir

Rubin

-

Korund po

zmieszaniu z
magnetytem staje
się surowcem
ściernym o nazwie
szmergiel. Stosuje
się go również do
celów polerskich.

- Do produkcji wyrobów ogniotrwałych, emalii.

- Szafir domieszkowany tytanem stosowany jest jako
środek czynny nowoczesnych laserów

Szmergiel

ZASTOSOWANIE

Szafiru

- Bardzo poszukiwany i
wysoko ceniony,
wyjątkowo atrakcyjny
kamień
kolekcjonerski.

- Stosowany w przemyśle
precyzyjnym.

- Używany do produkcji
igieł do gramofonów.

Próbka szafiru z Pakistanu.

Pochodzi z miejscowości

Ganesh.

ZASTOSOWANIE

Rubinu

Jeden z
najcenniejszych kamieni
szlachetnych w jubilerstwie:

-Szczególnie poszukiwane są
kamienie wykazujące asteryzm,
powodowany igiełkowatymi
wrostkami rutylu, które są
niesłychanie rzadkie.

-Najbardziej poszukiwane są
kryształy o barwie czerwonej z
delikatnym niebieskim
odcieniem (tzw. „czerwień krwi
gołębiej”).

Kryształki rubinów wraz z
wtrąceniami szafirów, odnalezione
w Tanzanii.

ZASTOSOWANIE techniczne

Rubinu

- łożyska zegarkowe (XVIII w. John
Harrison);

- w mechanice precyzyjnej, elektronice i
automatyce oraz jako
element laserów rubinowych;

- elementy narzędzi ogniotrwałych;

- mały współczynnik rozszerzalności
cieplnej oraz twardość przyczyniły
się do zastosowania tego kamienia
w trzpieniach współrzędnościowych
maszyn pomiarowych.

Naturalny Rubin znaleziony w

Tanzanii.

CIEKAWOSTKA

Największy szafir

(400 karatów) został wydobyty

z osadów rzecznych w Pelmadulla koło Ratnapury
w Sri Lance w roku 1926.
Został nazwany „

Blue Belle of Asia

”

 

.

Blue Belle jest bardzo pilnie chroniony z powodu
swojego niepowtarzalnego, niebieskiego pawiego
koloru i niezwykłej przezroczystości.

Przechowywany jest w sejfie kamieni szlachetnych
w Wielkiej Brytanii.

Źródła:

- „Skały Minerały” wyd. Arkady, Warszawa 1991;
-„Atlas Mineralogii” wyd. Wiedza i Życie, Warszawa 1992;
- „Atlas Geograficzny” Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych
im. E. Romera, Warszawa 2003
- „Minerały, kamienie szlachetne, skały” wyd. MULTICO Oficyna Wydawnicza,
Warszawa 2010;
- „Leksykon Przyrodniczy – Minerały” wyd. Świat Książki, Warszawa 1996;
- „Kieszonkowy Atlas skał i Minerałów”, wyd. Dorling Kindersley, Warszawa
2006;
- „Wśród minerałów i skał”, Kazimierz Maślankiewicz, Wyd. Państwowe Zakłady
Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1973;
- „Mineralogia szczegółowa” wyd. III, Andrzej Bolewski, Książnica Beskidzka w
Bielsku-Białej;



www.diona.pl



www.szkolnictwo.pl



http://geografia_liceum.republika.pl/



www.crazynauka.pl/tag/skala-mohsa/



www.webmineral.com



www.portalwiedzy.onet.pl

- „Słownik Wyrazów Obcych” wyd. Europa, Mirosław Jarosz, rok wydania: 2001.
- „Repetytorium Maturzysty – Geografia” wyd. Greg, Kraków 2011

Dziękuje