Poród uliczny- zasady 

udzielania pierwszej 

pomocy położniczej

lek. med. Włodzimierz 

Wichliński 

specjalista położnik ginekolog

I. Wywiady położnicze

1. Wiek ciążowy w tygodniach- 

wysokość ciąży, liczone w 
tygodniach księżycowych 
(pacjentka, rodzina, karta ciąży)

- Czas trwania ciąży 40 tygodni
- Poród o czasie 38-42 tygodnie ciąży
- Poród przedwczesny 22-37 tygodni 

(biologicznie 35, dojrzałość układu 
oddechowego i OUN 34 tygodnie)

Rekomendacje dotyczące miejsca 

rozwiązania: wnioski praktyczne

• Granica przeżywalności 26-27 

tygodni

1. Pierwszy poziom referencji powyżej 

35 tygodnia ciąży

2. Poziom referencji 32-35 tygodni 

ciąży 

3. Poziom referencji 32i niżej (do 26 

tygodnia) 

II. Która jest to ciąża z kolei- wnioski dotyczące 

rokowania co do czasu porodu?

III. Czy kobieta dotychczas rodziła przed czy po 

terminie?

IV. Dotychczasowy przebieg porodów- prawidłowy, 

nieprawidłowy, przebyte patologie

V. Jaka była waga urodzeniowa uprzednio 

urodzonych noworodków

VI. Czy dotychczasowy przebieg ciąży był 

prawidłowy, czy nie stwierdzono wad płodu w 
obecnej ciąży (obrzęki, nadciśnienie RR, przebyta 
niepłodność, IVF, choroby serca, nerek, płuc)

VII. Grupa krwi i dokument

Wywiad mający na celu 

orientacyjne ustalenie 

zaawansowania porodu 

oraz określenie 

pośrednie dobrostanu 

płodu:

1. Czy pacjentka czuje ruchy płodu i czy 

ostatnio uległy one zmianie?

2. Czy wody są zachowane, czy odchodziły?
3. Czy pacjentka krwawiła? Jak krwawienie 

wyglądało (ciemna krew, jasna, ze śluzem, 
ze skrzepami)? Czy już wcześniej w 
obecnej ciąży były krwawienia?

4. Od kiedy są skurcze i jak często?
5. Kiedy było ostatnie badanie USG, czy 

główka, czy pośladki, ile wynosił 
szacunkowy ciężar ciała płodu?

Badanie w domu przez 

ratownika

1. Ocena skurczów- częstość, siła 

skurczów, czas trwania

2. Ocena krwawienia z dróg rodnych- 

wkładka

3. Ocena napięcia spoczynkowego
4. Pomiar RR (zasłabnięcia, reakcje 

alergiczne) 

5. Ocena TT płodu konieczna w razie 

odchodzenia wód płodowych

Wnioski obligatoryjne po 

przeprowadzonym badaniu 

wstępnym przez ratownika

1. Czy potrzebny jest pośpiech?
2. Dokąd wieźć pacjentkę?
3. Czy konieczne jest wykonanie 

czynności zabezpieczających na 
miejscu i na transport?

4. Czy celowe jest powiadomienie o 

pecjentce szpitala docelowego?

Stany wymagające 

zabezpieczenia na transport:

1. Poród przedwczesny zagrażający przed 35 

HBD o intensywnej czynności skurczowej 
(kroplówka z MgSO4- 2 amp. na 500ml. 
Dość szybki wlew)

2. Zwyżka RR powyżej 170/100- (MgSO4- 1 

amp. domięśniowo)- zwłaszcza wcześniej 
nie leczona

3. Nagłe spadki RR (reakcje alergiczne), płód 

powyżej 22 HBD- (Efedryna 1 cm co 5 min. 
Do 120/50-60 i 1 amp. na 5 ml)

Najczęściej występujące stany naglące- 

postępowanie przedszpitalne

1. Łożysko przedwcześnie oddzielone
2. Łożysko przodujące
3. Pęknięcie macicy
4. Wypadnięcie pępowiny
5. Kolizja pępowinowa- ostre zaburzenia 

czynności serca płodu z gwałtownymi 
ruchami

Są to stany uzasadniające szybki transport i 

powiadomienie szpitala

Poród odbyty poza szpitalem- 

zabezpieczenie porodu

Specyfika noworodka- wnioski 

praktyczne w postępowaniu

1. Odpępnienie- w razie stanu 

budzącego wątpliwości- dłuższa 
pępowina

2. Zabezpieczenie noworodka przed 

ochłodzeniem, niedostatki 
termoregulacji- wytarcie, owinięcie 
noworodka, przytulenie go przez 
matkę

3. Zasady resuscytacji:

• Brak pośpiechu
• Delikatne wykonanie czynności
• Odessanie
• Sztuczna wentylacja

Zabezpieczenie porodu 

zablokowanego

1. Zablokowanie barków- pomoc, 

założenie ukończenia porodu

2. Zawieszenie główki z zarzuceniem 

rączek przy porodzie pośladkowym- 
pomoc (założenie dowiezienia do 
szpitala- powiadomienie o 
konieczności wezwania 
doświadczonego położnika