Ukryte programy – rodzaje i funkcje

Ukryte programy

Mechanizmy obronne osoby o niskim poczuciu
własnej wartości.
Pomagają stworzyć pożądane przez nas wrażenie
naszej osoby i pozwalają chronić przed odrzuceniem.

Pełnią funkcje maski, za którą chowamy naszą prawdziwą
osobowość.

Nikt nie zobaczy mojego prawdziwego „ja”.

Rodzaje programów

1.Jestem

dobry

Jestem dobry(a Ty nie)

Ty jesteś dobry(a ja nie)

Jestem bezradny, cierpię

Jestem niewinny

Jestem słaby

Jestem twardy

Wiem wszystko

Bohater swoich opowieści.
Anegdoty podkreślają atrybuty i zalety tej osoby.
Nigdy nie powie o sobie czegoś złego.
Tworzenie niezaprzeczalnie szlachetnej, dobrej i pracowitej postaci.

Każdy z nas zakłada w pewnych chwilach maskę, jednak w przypadku
tego programu chodzi o coś więcej.

Polega na wypaczeniu obrazu nas samych i pozwalamy
ujawnić tylko niektóre

fragmenty z naszego

życia.

Jestem dobry

2.Jestem dobry(a Ty

nie)

Ty jesteś dobry(a ja nie)

Jestem bezradny, cierpię

Jestem niewinny

Jestem słaby

Jestem twardy

Wiem wszystko

Rodzaje programów

Udowadnianie sobie, że inny są źli, więc ja jestem dobry.
Opowiadanie historii, która jest różnymi wersjami tego
samego tematu.
Ja zawsze postępuję właściwie, rozumiem wszystko, troszczę
się o wszystko i wszystkich.
Inną wersją tego programu jest ukryta krytyka. Podkreśla
się wtedy nasze „ja”: ja ciężko pracuje, ja się poświęcam, ja
się staram, sugerując tym samym, że nasz rozmówca jest
leniwy, nie skory do poświęceń i mało zaangażowany w
sprawy.

Program ten może podnieść poczucie wartości, jednak

trzeba

zapłacić za to pewną cenę.

Jestem dobry

Jestem dobry(a Ty nie)

3.Ty jesteś dobry(a

ja nie)

Jestem bezradny, cierpię

Jestem niewinny

Jestem słaby

Jestem twardy

Wiem wszystko

Rodzaje programów

Pochlebstwo i wyrazy uznania dla osób mądrych, pięknych
lub silnych.
Uniżenie samego siebie poprzez porównywanie się do tej
osoby i pomniejszenie siebie.

Przyjmowanie roli gorszego, słabszego, nienadającego się
do tej roboty.
Często jest prośbą o przysługę lub pochwałę, budowanie
powierzchownych relacji, zabezpiecza przed odrzuceniem
lub niechęcią wykonania jakiegoś zadania.

Osoby te mają skłonność do depresji, biorą innych na litość.
„Jestem do niczego” jako wymówka, by się nie
zmieniać i uniknięcia odrzucenia.

Jestem dobry

Jestem dobry(a Ty nie)

Ty jesteś dobry(a ja nie)

4.Jestem bezradny,

cierpię

Jestem niewinny

Jestem słaby

Jestem twardy

Wiem wszystko

Rodzaje programów

Ofiara, nie może sobie poradzić, w opowieściach dominuje
nieszczęście, niesprawiedliwość i przemoc.
Próbuje sobie poradzić, ale nie może od tej sytuacji uciec,
nie jest w stanie mu sprostać.
„Dlaczego mnie to zawsze spotyka?”
Unikanie nowych rozwiązań, akceptacja bólu, odsuwanie
dokonania pożądanych zmian.

Jestem dobry

Jestem dobry(a Ty nie)

Ty jesteś dobry(a ja nie)

Jestem bezradny, cierpię

5.Jestem

niewinny

Jestem słaby

Jestem twardy

Wiem wszystko

Rodzaje programów

Program, do którego uciekają się ludzie, gdy coś im się nie uda.
Ciągle szukają wymówek, usprawiedliwienia swojej porażki, szukają
kozła ofiarnego.

Program ten najczęściej jednak występuje w małżeństwach, gdy

jedno drugiemu udowadnia, że to nie jego wina.

Jestem dobry

Jestem dobry(a Ty nie)

Ty jesteś dobry(a ja nie)

Jestem bezradny, cierpię

Jestem niewinny

6.Jestem słaby

Jestem twardy

Wiem wszystko

Rodzaje programów

„Nie rań mnie” - podstawowy komunikat przekazywany za pomocą
tego programu.

Dajemy wtedy jasno do zrozumienie, że potrzebujemy ochrony,
że nie chcemy słyszeć całej prawdy.

Osoby te najczęściej mówią głosem cichym.

Jestem dobry

Jestem dobry(a Ty nie)

Ty jesteś dobry(a ja nie)

Jestem bezradny, cierpię

Jestem niewinny

Jestem słaby

7.Jestem twardy

Wiem wszystko

Rodzaje programów

Zmaga się z życiem fizycznie i psychicznie, bierze na siebie dużo
zadań, stawiając się w sytuacji: jestem silniejszy, podziwiajcie
mnie.
W rozmowach wymienia całe listy zadań, które wypełnia/jest w
trakcie wykonywania. Nikt więc nie poprosi jej o przysługę, bo nie
znajdzie na to czasu.

Postawa osoby nieugiętej, niebezpiecznej i niekiedy stosującej
przemoc.

Obrona przed zranieniem i ochrona niskiego poczucia
wartości.

Jestem dobry

Jestem dobry(a Ty nie)

Ty jesteś dobry(a ja nie)

Jestem bezradny, cierpię

Jestem niewinny

Jestem słaby

Jestem twardy

8.Wiem wszystko

Rodzaje programów

Udowodnienie innym, ile wiesz. Niekończący się wykład, który
ma na celu pokazanie mojej wiedzy.
Czasami moralizują i pouczają innych, szczególnie młodszych.

Chęć uniknięcia wstydu z powodu niewiedzy lub
nieumiejętności wykonania zadania.

Funkcje ukrytych programów

1. Budowanie i zachowanie naszej pozycji i miejsca w świecie.
Osobista strategia radzenia sobie z niskim poczuciem własnej wartości.
Przypominamy innym, że „jestem dobry”, pozbawiamy wartości innych: „jestem
dobry, a ty nie” lub przez obronę przed zranieniem: „jestem twardy, jestem słaby,
wiem wszystko”

2. Wspieranie naszych motywów i potrzeb.
Szukasz przyjaciela – pochleb komuś, prośba o pomoc – jestem bezradny, masz
wyrzuty sumienia – zrzuć winę na kogoś innego, jestem niewinny.

1. Mój brat zawsze mi to wypominał, proszę cię, nie rób tego i ty…
2. Kurczę, Ty tak szybko rozwiązałeś ten test z matematyki i w dodatku bezbłędnie, a

ja to nigdy nie trafię na takie przykłady, które będę potrafiła rozwiązać.
3. Globalne ocieplenie to mit! UE zasiała taką propagandę, by się na tym wzbogacić!
4. I nagle rzucił się na mnie taaaki wielki niedźwiedź, a ja szybko wyciągnąłem

maczetę i go pokonałem!
5. Jak zwykle to moja wina, tak?! A kto nie pojechał po dzieci do przedszkola, kto nie

zawiózł babci do lekarza, co?
6. No co ty, nie pożyczę od ciebie pomiędzy choćbym nie miał, co jeść. Muszę sobie

sam radzić.
7. To JA weszłam na Gubałówkę, więc to JA mogę wymagać.
8. Znowu mi się urwał guzik, czemu to zawsze mi muszą się takie rzeczy przytrafiać?

Dopasuj tekst do programu:

a) Jestem dobry, b) Jestem dobry (a Ty nie), c) Ty jesteś dobry ( a ja nie), d) Jestem bezradny,
cierpię, e) Jestem niewinny, f) Jestem słaby, g) Jestem twardy, h) Wiem wszystko

H
A

G
B
D

Document Outline