PRZYCHODY, KOSZTY I DOCHODY W
DZIAŁALNOŚCI BANKU
Bank komercyjny
PRZYCHODY, KOSZTY I DOCHODY W
DZIAŁALNOŚCI BANKU
Bank komercyjny
PRZYCHODY W DZIAŁALNOŚCI
BANKU
Przychód, utarg to ogół pieniędzy
uzyskanych ze sprzedaży dóbr i usług w
danym okresie czasu (na ogół w ciągu 1
roku). W przeciwieństwie do zysku
(dochodu) przychód nie jest
pomniejszony o koszty wytworzenia
tych dóbr i usług. W skład przychodu
nie wchodzą kredyty, wkłady własne
akcjonariuszy itp.
Na czym zarabiają banki? Nieco żartobliwie
można odpowiedzieć, że banki zarabiają na tym,
za co płacą ich klienci - firmy, instytucje i klienci
indywidualni.
To, co jest głównym źródłem przychodów
danego banku komercyjnego zależy od jego
charakteru i prowadzonej polityki. Poza bankami
które zarabiają zarówno na obsłudze klientów
indywidualnych, jak i firm, są bowiem takie,
które specjalizują się w wybranych przez siebie
obszarach - np. w obsłudze przedsiębiorstw,
finansowaniu rynku nieruchomości (hipoteczne)
czy też w operacjach inwestycyjnych i na rynku
kapitałowym (inwestycyjne).
Mówiąc bardzo ogólnie - banki zarabiają na
operowaniu pieniądzem - pożyczają, lokują,
inwestują i zapewniają przepływ pieniędzy
(płatności). Za swoje usługi pobierają
prowizje i opłaty. Statystyki pokazują, że
głównym źródłem przychodów banków są
odsetki i prowizje - razem te dwie pozycje (z
różnych kategorii - odsetkowej i
pozaodsetkowej) stanowią ponad trzy -
czwarte całości przychodów z działalności
bankowej. Źródłem przychodów banków są
także np. akcje i udziały czy operacje na
rynku finansowym, w tym na rynku
instrumentów pochodnych.
Podstawowe przychody banku to:
Przychody z tytułu odsetek
Przychody z tytułu prowizji
Przychody z udziałów i akcji oraz innych
papierów wartościowych i instrumentów
finansowych
Dodatni wynik z pozycji wymiany
Pozostałe przychody operacyjne
Zyski nadzwyczajne
Przychody odsetkowe stanowią zazwyczaj
najważniejszą część łącznych przychodów
banku. Powstają one w związku z operacjami:
Udzielania kredytów i pożyczek oraz dokonywania
lokat na rzecz podmiotów sektora finansowego,
niefinansowego i budżetowego.
Dokonywania lokat w dłużnych papierach
wartościowych o stałej kwocie dochodu emitowanych
przez Skarb Państwa, NBP, organy samorządowe,
przedsiębiorstwa i inne banki itp.
(bony skarbowe,
obligacje, losy loteryjne, polisy ubezpieczeniowe i inne)
Przychody z tytułu pobierania przez bank
prowizji - opłaty przy udzielaniu kredytów jak i
przy wykonywaniu przez bank innych usług na
rzecz podmiotów (udzielanie gwarancji).
Przychody z udziałów i akcji oraz innych
papierów wartościowych i instrumentów
finansowych - do takich przychodów zalicza się
w szczególności otrzymane dywidendy z tytułu
posiadanych akcji, udziałów w jednostkach
zależnych, współzależnych, stowarzyszonych i
innych.
Dodatni wynik operacji finansowych - relacji
między ceną sprzedaży a wartością tych
walorów z ksiąg, a także wzrost wartości
papierów wartościowych i innych instrumentów
finansowych.
Dodatni wynik z pozycji wymiany uzyskany na
transakcjach walutowych (kupna/sprzedaży).
Pozostałe przychody operacyjne są
niezwiązane bezpośrednio ze zwykłą
działalnością banku obejmują zysk ze
zbycia niefinansowych aktywów
trwałych, otrzymane darowizny,
odszkodowania, odzyskane
należności nieściągalne.
Zyski nadzwyczajne mogą to być np.
otrzymane odszkodowania od
instytucji ubezpieczeniowych na
wyrównanie strat.
56,00%
28,00%
16,00%
Chart Title
Odsetki
Prowizje
Operacje na rynku kapitałowym, pieniężnym i
walutowym
Oczywiście, by zarabianie na obrocie
pieniądzem było możliwe, konieczne jest
zainwestowanie w sprzęt, placówki, ludzi,
zabezpieczenia, itd.
Banki by zarabiać na pożyczaniu pieniędzy,
muszą najpierw pieniądze te pozyskać - czy to w
formie depozytów powierzanych im przez
klientów, czy w formie emisji akcji (lub obligacji)
czy też na rynku międzybankowym. Ceną tego
pieniądza są odsetki płacone klientom
indywidualnym, firmom czy innym bankom.
Poza tym, warto pamiętać, iż banki - tak jak inne
przedsiębiorstwa - płacą podatki, które zasilają
budżet państwa.
KOSZTY W DZIAŁALNOŚCI BANKU
Koszty w działalności banku komercyjnego są jednym z
podstawowych czynników decydujących o poziomie efektywności
gospodarowania.
Obniżenie kosztów działania banku to jeden z głównych celów
strategicznych, którego realizacja ma zapewnić istnienie i rozwój
banku. Dla zarządu banku informacje dotyczące poziomu
efektywności wykorzystania zasobów banku w porównaniu z
konkurencją są istotne w procesie zarządzania strategicznego. Dają
jednocześnie możliwość dokonania oceny podjętych decyzji i ich
skutków w zakresie efektywnego sposobu wykorzystania zasobów
osobowych i rzeczowych.
Zagadnienie to jest szczególnie ważne obecnie w Polsce. Tempo
wzrostu aktywów banków jest bardzo duże, a jednocześnie kraj jest
członkiem Unii Europejskiej, gdzie dokonują się fuzje grup bankowych,
przekładające się na sytuacje sektora bankowego w Polsce.
Koszty związane z funkcjonowaniem
banku to koszty działania oraz
amortyzacja. Koszty działania
obejmują grupy wyodrębnione w
rachunku zysków i strat, tj. koszty
osobowe wraz z pochodnymi i
ubezpieczenia oraz koszty rzeczowe
(eksploatacyjne). Największą pozycją
tych kosztów są z reguły koszty
wynagrodzeń z pochodnymi i na ogół
wynoszą ponad połowę kosztów
działania.
Podstawowe koszty banków to:
Koszty odsetek
Koszty prowizji
Pozostałe koszty operacyjne
Koszty działania banku
Amortyzacja środków trwałych oraz
wartości niematerialnych i prawnych
Odpisy na rezerwy i aktualizacja
wartości
Straty nadzwyczajne
Koszty odsetek – ponoszone przez bank na rzecz
instytucji finansowych, podmiotów sektora
niefinansowego i budżetowego, które powierzyły
bankowi swoje środki pieniężne w formie m.in.
udzielonych kredytów i pożyczek, środków na
rachunkach bieżących oraz depozytów
terminowych, a także prze nabycie
oprocentowanych instrumentów finansowych
emitowanych przez bank.
Koszty prowizji – ponoszone przez bank na rzecz
innych podmiotów.
Pozostałe koszty operacyjne – są to pozycje
niezwiązane bezpośrednio ze zwykłą
działalnością banku, mogą to być zapłacone
odszkodowania, kary i grzywny lub
nieplanowane odpisy amortyzacyjne.
Koszty działania banku – to wynagrodzenia
pracowników oraz innych osób (np. członków rad
nadzorczych, z tytułu umów zleceń lub o dzieło),
składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe,
wypadkowe, na Fundusz Pracy, a także pozostałe
świadczenia na rzecz pracowników, koszty utrzymania
budynków, koszty remontów, zużycie materiałów i
energii, usługi obce, podatki, opłaty, ubezpieczenia.
Koszty amortyzacji rzeczowych składników majątku
trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych – to
równowartość zużycia. Udział tej grupy kosztów
powinien wzrastać wraz z poprawą „usprzętowienia”
działalności banku.
Odpisy na rezerwy tworzone na rezerwy celowe i na
ogólne ryzyko bankowe.
Straty nadzwyczajne – np. z tytułu kradzieży,
wypadków.
Źródło: Sprawozdania roczne ING Bank Śląski
S.A.
44,55%
31,68%
10,89% 6,93%
2,97% 1,98% 0,99%
Struktura kosztów działalności banków komercyjnych w Polsce
Wynagrodzenie
Pozostałe koszty
rzeczowe
Koszty utrzymania
budynków
Ubezpieczenia
Inne świadczenia
pracownicze
Podatki i opłaty
Składka na BFG
DOCHODY W DZIAŁALNOŚCI BANKU
Dochód, różnica między przychodami
osiąganymi w określonym czasie przez
podmiot gospodarczy a kosztami ich
uzyskania.
Główne źródła dochodów banku to:
odsetki od kredytów;
prowizje i opłaty od prowizji bankowych;
dochody z obrotów papierami
wartościowymi;
dochody od lokat złożonych w innych
bankach;
dochody z innych świadczących usług
np. ubezpieczenia.
54,00%
30,00%
9,00%
7,00%
Dysponowanie przychodami – dochód banku
koszty działania banku wynik finansowy brutto
amortyzacja
saldo rezerw i aktualizacji