Polityka społeczna
Wykład 5: Sytuacja na rynku
pracy
Polityka społeczna
Wykład 5: Sytuacja na rynku
pracy
Dlaczego praca jest ważna?
• Praca jest głównym źródłem dochodu
pozwalającego na utrzymanie siebie i
rodziny, oraz na realizację celów
materialnych;
• Praca pozwala na samorealizację
człowieka, umożliwia rozwój
intelektualny i zawodowy, daje
poczucie wartości i zapewnia status
społeczny;
2
Dariusz K. Rosati, 2010/2011
Cele polityki rynku pracy
• Ochrona przed ryzykiem rynku pracy:
– Utrata pracy;
– Łatwość znalezienia nowej pracy;
– Obniżenie wynagrodzeń;
– Wydłużenie czasu pracy;
– Pogorszenie warunków prac y
• Zapewnienie pełnego zatrudnienia:
– Niskie bezrobocie;
– Wysoki poziom aktywności zawodowej;
– Wysoki poziom zatrudnienia kobiet, osób starszych
(50+) i młodzieży;
3
Dariusz K. Rosati, 2010/2011
Podstawowe wskaźniki określające
sytuację na rynku pracy
• Stopa aktywności zawodowej: udział osób pracujących i
zarejestrowanych bezrobotnych w całkowitej populacji
osób w wieku produkcyjnym (15-64 lata);
• Stopa zatrudnienia (employment rate): udział osób
pracujących w całkowitej populacji osób w wieku
produkcyjnym (15-64 lata);
– Stopa zatrudnienia w UE25 wynosiła w 2009 roku 64,6%, i
kształtowała się zarówno poniżej stopy zatrudnienia w USA
(71%), jak i poniżej celu ustalonego w Strategii Lizbońskiej z
2000 roku (70%);
• Stopa bezrobocia: udział osób pozostających bez pracy
i zarejestrowanych w urzędach pracy w całkowitej
populacji osób w wieku produkcyjnym (15-64 lata);
– Stopa bezrobocia w UE27 wynosiła w 2010 roku 9,6% (w USA
9,4%, w Japonii 4,9%);
4
Dariusz K. Rosati, 2010/2011
Stopa zatrudnienia w UE25, (%, 2008r)
5
Dariusz K. Rosati, 2010/2011
Zatrudnienie, bezrobocie i wzrost PKB w UE25, 1998-
2008 (%)
6
Dariusz K. Rosati, 2010/2011
Średnie roczne tempo wzrostu zatrudnienia w
UE25 i USA w latach 1997-2008, %
7
Dariusz K. Rosati, 2010/2011
Stopa bezrobocia w UE25 i USA w 2008 r, %
8
Dariusz K. Rosati, 2010/2011
Udział bezrobocia długotrwałego w bezrobociu
ogółem w krajach UE25, 2008 rok, %
9
Dariusz K. Rosati, 2010/2011
Stopa zatrudnienia kobiet w UE25 i USA,
2008 rok, %
10
Dariusz K. Rosati, 2010/2011
Stopa zatrudnienia osób starszych (55-64
lata) w UE25 i USA, 2008 rok, %
11
Dariusz K. Rosati, 2010/2011
Średni wiek opuszczania rynku pracy w
krajach UE25, 2008 rok
12
Dariusz K. Rosati, 2010/2011
Płeć
Wiek emerytalny
Austria
Mężczyźni
65
Kobiety
60
Estonia
Mężczyźni
63
Kobiety
63
Francja
Mężczyźni
60
Kobiety
60
Hiszpania
Mężczyźni
65
Kobiety
65
Irlandia
Mężczyźni
66
Kobiety
66
Litwa
Mężczyźni
62,5
Kobiety
60
Łotwa
Mężczyźni
62
Kobiety
62
Niemcy
Mężczyźni
67
a
Kobiety
67
a
Polska
Mężczyźni
65
Kobiety
60
Słowenia
Mężczyźni
63
Kobiety
63
Szwecja
Mężczyźni
65
Kobiety
65
Węgry
Mężczyźni
62
Kobiety
62
Wielka
Brytania
Mężczyźni
65
b
Kobiety
65
b
Tabela: Wiek przechodzenia na emeryturę w wybranych państwach UE.
a
Reforma ma wejść w życie w 2012 r.
b
Wiek ten wzrasta do 68 lat.
Źródło: „Rzeczpospolita” z 26.05.2006, s.B2.
13
Dariusz K. Rosati, 2010/2011
Stopa zatrudnienia w zależności od poziomu
wykształcenia w UE25, 2008r, %
14
Dariusz K. Rosati, 2010/2011
Wnioski
• Stopa zatrudnienia w UE25, zarówno średnia, jak i w
odniesieniu do kobiet i osób starszych, jest zbyt niska
z punktu widzenia potrzeb materialnych, stanu
zdrowotnego społeczeństwa, oczekiwanej długości
życia i możliwości finansowania transferów
społecznych z budżetu;
• Ważnym powodem niskiego poziomu aktywności
zawodowej i poziomu zatrudnienia jest wczesne
wychodzenie z rynku pracy i wczesne przechodzenie
na emeryturę;
• Towarzyszy temu wysoka stopa bezrobocia;
• W najgorszej sytuacji są osoby najgorzej wykształcone;
15
Dariusz K. Rosati, 2010/2011