Turystyka zrównoważona
Turystyka zrównoważona
Zrównoważony rozwój
[sustainable development]
Pojęcie wprowadzone w 1972 r. na
konferencji ONZ w Sztokholmie, stanowiące
swego rodzaju reakcję na wzrastające
zagrożenia ekologiczne i społeczne.
Światowa Komisja ds. Środowiska i Rozwoju
”Nasza
wspólna przyszłość” / Raport Brundtland (1987)
Zrównoważony rozwój
"proces, który zaspokaja potrzeby obecne,
nie zagrażając zdolności przyszłych
pokoleń do zaspokajania ich własnych
potrzeb”
[" a process that satisfies the needs of the present
without compromising the aptitude of the future
generations to satisfy his own needs ". ]
Dubel K. 1996
Zrównoważony rozwój
„sposób gospodarowania, gdzie
eksploatacja zasobów naturalnych nie
prowadzi do degradacji użytkowanych
terenów, a równocześnie umożliwia
zaspokojenie obecnych i przyszłych
potrzeb i aspiracji społeczeństwa.”
Łojewski, Skinder 1998
Zrównoważony rozwój
„cechuje równoważne traktowanie
komponentu ekonomicznego
(efektywności ekonomicznej),
społecznego (akceptacji społecznej)
oraz środowiskowego (racjonalności
ekologicznej).”
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r.
Prawo ochrony środowiska
Zrównoważony rozwój
„rozwój społeczno-gospodarczy, w którym
następuje proces integrowania działań
politycznych, gospodarczych i
społecznych, z zachowaniem równowagi
przyrodniczej oraz trwałości
podstawowych procesów przyrodniczych,
w celu zagwarantowania możliwości
zaspokajania podstawowych potrzeb
poszczególnych społeczności lub obywateli
zarówno współczesnego, jak i przyszłych
pokoleń.”
Agenda 21
Globalny Program Działań
Dokument podpisany przez reprezentantów
179 krajów na konferencji ONZ (Szczyt
Ziemi) w Rio de Janeiro w 1992
Turystyka zrównoważona
„musi spełniać
społeczne, kulturowe, środowiskowe i
ekonomiczne wymagania. Zrównoważona
turystyka jest działaniem
długoterminowym, tj. w odniesieniu do
dzisiaj i dla przyszłych pokoleń, etycznym,
poprawnym społecznie, kulturowo i
ekologicznie, a także wydajnym i
opłacalnym ekonomicznie.„
Federacja Parków Narodowych i
Rezerwatów Przyrody
Turystyka zrównoważona
„każda forma rozwoju turystycznego,
zarządzania i aktywności turystycznej,
która podtrzymuje ekologiczną,
społeczną i ekonomiczną integralność
terenów, a także zachowuje w
niezmienionym stanie zasoby naturalne
i kulturowe tych obszarów.”
Światowa Organizacja Turystyki
Turystyka zrównoważona
"turystyka, która prowadzi do zarządzania
wszystkimi zasobami w taki sposób, aby
gospodarcze, społeczne i estetyczne
potrzeby mogły być spełnione przy
jednoczesnym zachowaniu integralności
kulturowej, niezbędnych procesów
ekologicznych, różnorodności biologicznej i
systemów podtrzymywania życia.„
Światowa Deklaracja Turystyki
Zrównoważonej
uchwalona na Międzynarodowej Konferencji w
Lanzarote na Wyspach Kanaryjskich w 1995r.
Turystyka zrównoważona:
„musi być zintegrowana z naturą, kulturą, ludzkim
środowiskiem;
musi istnieć współpraca na wszystkich poziomach:
lokalnym, regionalnym, krajowym,
międzynarodowym;
wszystkie kierunki rozwoju turystyki musza służyć
ulepszeniu jakości życia społeczności, oraz muszą
wpływać na wzbogacenie kulturowe każdego
miejsca przeznaczenia turystycznego;
obszarom narażonym na degradację środowiskową
lub kulturową należy wspomóc w rozwoju w
dziedzinie współpracy technicznej i pomocy
finansowej .”
Kwella E., Kuropatwiński P., Toczyski W.:
„Zrównoważona turystyka a rozwój gospodarczy”
„Zrównoważona turystyka
, w jej najczystszym
znaczeniu jest gałęzią gospodarki, która dąży do
możliwie niewielkiego oddziaływania na
środowisko naturalne i lokalną kulturę, pomagając
jednocześnie generować dochody, zatrudnienie i
zachowywać lokalne ekosystemy w możliwie
nienaruszonym stanie. Jest to turystyka
odpowiedzialna, wrażliwa zarówno na stan
środowiska naturalnego jak i stan środowiska
kulturalnego. Często jest przedstawiana w
odniesieniu do innych przyjaznych dla
środowiska form turystyki znanych pod nazwą
ekoturystyki.”
G. Gołembski: Kompendium wiedzy o
turystyce.
Turystyka zrównoważona
„celem tej koncepcji jest zintegrowanie
działalności turystycznej z celami ochrony
przyrody, a także kształtowaniem nowych
zachowań turystów oraz organizatorów
ruchu turystycznego. Te nowe postawy
winny być korzystne etycznie i społecznie
dla lokalnej ludności.”
Światowa Rada Podróży i Turystyki
(WTTC)
Turystyka zrównoważona
„to tzw. nowa turystyka, która opiera się na
partnerstwie sektora prywatnego i
publicznego oraz koncentruje się na
korzyściach nie tylko dla turystów, ale też
lokalnych społeczności. Turystyka
zrównoważona bierze także pod uwagę i
respektuje środowisko przyrodnicze,
społeczne i kulturowe.”
Capece, G. 1997
Zrównoważony rozwój turystyki
"działalność gospodarcza, która wytwarza
towary i usługi, przy jednoczesnym
poszanowaniu fizycznych ograniczeń
przestrzeni, która rozwija psychikę
(świadomość) mieszkańców i innych
zainteresowanych stron."
www.turismo-sostenible.org Hiszpania
Zrównoważony rozwój turystyki
„To przyjazna działalność turystyczna
korzystająca z naturalnych, kulturalnych,
społecznych i wspólnotowych wartości,
która pozwala cieszyć się pozytywną
wymianą doświadczeń wśród mieszkańców
i turystów, gdzie relacje między turystami
a społecznością są sprawiedliwe, a
korzyści płynące z działalności są uczciwie
podzielone i gdzie goście charakteryzują
się uczestniczącą postawą w zdobywaniu
doświadczeń z podróży.”
Cronin (1990)
"
Zrównoważony rozwój turystyki
polega na
znalezieniu równowagi między stopniem lub
typem rozwoju, który przyniesie korzyści
ekonomiczne i inne świadczenia na rzecz
lokalnych społeczności, a punktem, w którym
rozwój zaczyna się żywić, zamiast
utrzymywać każdy element w jego
podstawie.„
["Sustainable tourism development consists of finding the
balance between a degree or type of development that will
bring economic and other benefits to a community and the
point at which that development starts to feed on rather than
sustain the very elements at its basis" ]
Agenda 21 dla Podróży i Gospodarki
Turystycznej (1995)
Cele
zrównoważonego rozwoju turystycznego
:
„turystyka powinna propagować zdrowy i produktywny tryb życia
w harmonii z przyrodą, zbliżać do siebie ludzi różnych
narodowości, kreować otwartość i tolerancję,
rozwój turystyczny ma przyczyniać się do zachowania zasobów
przyrody oraz do ochrony tradycyjnej kultury lokalnych
społeczności.
rozwój turystyki w regionie powinien następować przy udziale
miejscowej ludności i to już od etapu planowania, a turystyka
powinna stanowić nowe źródło dochodu dla miejscowej ludności,
działalność usługowa i produkcyjna w branży turystycznej
powinna zmierzać do zmniejszania ilości odpadów i oszczędzania
wody i energii; eliminowania z użycia substancji niebezpiecznych
dla środowiska; stymulowania personelu, klientów i społeczności
lokalnych do zachowań proekologicznych,
kraje powinny promować wolną wymianę usług w turystyce,
podporządkowaną zasadom zrównoważonego rozwoju i
respektującą międzynarodowe prawo ochrony środowiska.”
Zrównoważony rozwój turystyki
”to wszelkie formy rozwoju, zarządzania i
aktywności turystycznej, które szanują i
chronią długofalowe naturalne, kulturowe,
społeczne wartości i przyczyniają się do
pozytywnego i sprawiedliwego rozwoju
ludności lokalnych.”
Światowa Organizacja Turystyki
- definicja koncepcyjna (2004)
Zasady
zrównoważonego rozwoju turystyki
i
praktyk w zakresie zarządzania mają
zastosowanie do wszystkich form turystyki we
wszystkich rodzajach miejsc, w tym turystyki
masowej i różnych segmentów turystyki
niszowej. Zasada zrównoważonego rozwoju
odnosi się do ochrony środowiska,
gospodarczych i społeczno-kulturowe
aspektów rozwoju turystyki. Między tymi
trzema aspektami musi zostać zachowana
odpowiednia równowaga, aby zagwarantować
jego długoterminową stabilność.
Francuski Komitet w sprawie
zrównoważonego rozwoju turystyki
„
Zrównoważony rozwój turystyki
oznacza
każdą formę rozwoju turystyki, która
respektuje, chroni i wdraża (długoterminowo)
wartości zasobów naturalnych, kulturowych i
społecznych odwiedzanych miejsc.
Zrównoważony rozwój turystyki musi być
częścią dynamicznych stosunków między
metodami produkcji i opłatami związanymi ze
zużyciem a sprawiedliwymi korzyściami
społeczno – ekonomicznymi dla osób
mieszkających i pracujących na danym
obszarze.”
Francuski Komitet Międzynarodowej Grupy
Roboczej ds. zrównoważonej turystyki (2006
r.)
"
Rozwój zrównoważonej turystyki
to każda forma
tego rodzaju długoterminowej aktywności, która
szanuje, chroni i docenia zasoby przyrodnicze,
kulturowe i społeczne danego obszaru.
Zrównoważony rozwój turystyki musi dynamicznie
łączyć odpowiedzialną produkcję i wzorce zużycia
oferując jednocześnie sprawiedliwie rozdzielone
społeczno-ekonomiczne korzyści dla ludzi, którzy
żyją, pracują i przebywają na danym regionie.
Rozwój ten sugeruje zintegrowane planowanie i
zarządzanie zasobami, a także udział partnerów
lokalnych, tak aby połączyć proces realizacji z
lokalnymi potrzebami i możliwościami."
Ekoturystyka
Zgodnie ze Światową Deklaracją Turystyki
Zrównoważonej z 1995 r.
„to przede wszystkim równoczesne
pogodzenia interesów: ekologii, ekonomii i
etyki. Ekoturystyka to bierna obserwacja
przyrody oraz kultury materialnej i
duchowej ludzi żyjących w nienaruszonych
ingerencją zewnętrzną warunkach
naturalnych.”
Ekoturystyka
Wg Deklaracji o Ekoturystyce z Quebec
(2002)
„Jest to forma turystyki zrównoważonej,
która z tej szerokiej koncepcji rozwoju
turystyki wyróżnia się tym, że aktywnie
przyczynia się do ochrony dziedzictwa
przyrodniczego i kulturowego, angażuje
lokalne społeczności w planowanie i
rozwój, przyczyniając się do ich dobrobytu,
oraz jest skierowana do turystów
indywidualnych i podróżujących w małych
grupach.”
Deklaracja o Ekoturystyce z Quebec,
2002
„
ekoturystyka
jest to forma turystyki
zrównoważonej, która z tej szerokiej
koncepcji rozwoju turystyki wyróżnia się
tym, że aktywnie przyczynia się do ochrony
dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego,
angażuje lokalne społeczności w
planowanie i rozwój, przyczyniając się do
ich dobrobytu, oraz jest skierowana do
turystów indywidualnych i podróżujących
w małych grupach.”
Ekoturystyka
wg Dominiki Zaręby,
„ekoturystyka stanowi rdzeń koncepcji
turystyki zrównoważonej. Jest "najczystszą"
formą podróżowania przyjaznego
środowisku, ponieważ odbywa się zwykle na
obszarach o najwyższych walorach
przyrodniczych i krajobrazowych,
bezpośrednio przyczynia się do ochrony
środowiska naturalnego i kulturowego tych
regionów, a jej uczestnikami są ludzie o
dużej świadomości ekologicznej i
wrażliwości przyrodniczej.”
Ekoturystyka
wg D. Zaręby:
„ekoturyści dbają o zapewnienie środków
finansowych na ochronę przyrody oraz
chętnie podejmują działania wspierające
dobrobyt mieszkańców. Turystyka
ekologiczna z jednej strony jest, więc
zaszyciem się w „dzikim” terenie, z drugiej
jednak nie ogranicza się do podziwiania
przyrody, lecz także ekosystemów
kulturowych. Z tego powodu ten rodzaj
turystyki bywa także nazywany
ekoetnoturystyką.”
Ekoturystyka
„to ekologicznie odpowiedzialne podróżowanie
i zwiedzanie stosunkowo nietkniętych
obszarów przyrodniczych, w celu czerpania
zadowolenia i korzystania z bogactw natury
(a także z wszelkich towarzyszących jej
wartości kulturowych - zarówno przeszłych,
jak i teraźniejszych), które promuje ochronę
przyrody, ma niewielki negatywny wpływ na
środowisko i stwarza możliwości aktywnego
społeczno-ekonomicznego zaangażowania
lokalnych społeczności.”