Inwestowanie
na rynku
kapitałowym
Jakub Pasterz
Inwestowanie
na rynku
kapitałowym
Jakub Pasterz
Rynek kapitałowy
Jest to to segment rynku finansowego, która
obejmuje transakcje instrumentami finansowymi
o terminie zapadalności powyżej jednego roku.
Na rynku kapitałowym popyt na kapitał
długoterminowy zgłaszają przedsiębiorstwa,
państwo, instytucje samorządowe i banki.
Kapitał jest dostarczany przez gospodarstwa
domowe, przedsiębiorstwa, fundusze
emerytalne, towarzystwa ubezpieczeniowe,
fundusze inwestycyjne i banki.
Rodzaje rynków kapitałowych
rynek pierwotny
rynek wtórny
Rynek pierwotny
Na rynku pierwotnym nabywa się papiery
wartościowe bezpośrednio od ich emitenta.
Środki zdobyte na rynku pierwotnym zasilają
emitenta. Wszystkimi czynnościami
związanymi z wprowadzeniem papierów
nowej emisji na rynek zajmuje się biuro
maklerskie wybrane uprzednio przez
emitenta. Na rynku pierwotnym papiery
wartościowe trafiają do pierwszego ich
nabywcy w drodze oferty publicznej lub
prywatnej.
Rynek wtórny
Odbywa się na nim obrót papierami wartościowymi przez osoby inne niż
emitent. W odróżnieniu od rynku pierwotnego nie następuje tutaj zasilenie
emitenta w kapitał. Jest to najważniejsza część rynku papierów
wartościowych. Na rynku wtórnym dyskontuje się wszelkie informacje, które
są dostępne dla inwestorów i następnie dokonuje się wycena danych
walorów.
Rynek wtórny dzieli się na dwa segmenty:
rynek giełdowy - na którym odbywa się handel papierami
wartościowymi - w Polsce Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie i
New Connect - jest to rynek regulowany
rynek pozagiełdowy - tzw. over-the-counter market (OTC market) ,
który można podzielić na:
regulowany - (w Polsce MTS - CeTO SA), skierowany do mniejszych spółek o
niższej płynności i nie mogących sprostać wymogom giełdy.
nieregulowany (alternatywny system obrotu ).
Instrumenty rynku pieniężnego
i kapitałowego – różnice
Kryterium różnicujące
Rynek pieniężny
Rynek kapitałowy
Charakter dominujących
strumieni finansowych
Krótkoterminowy kapitał
pożyczkowy
Średnio i długoterminowy
kapitał udziałowy i pożyczkowy
Papiery wartościowe
podlegające obrotowi
Bony skarbowe, bony
komercyjne i podobne
instrumenty zbudowane na
bazie weksla i konstruowane
na zasadzie dyskonta
Akcje i obligacje, certyfikaty
inwestycyjne
Termin realizacji praw z
instrumentu finansowego
(jego okres zapadalności)
Do jednego roku
Powyżej jednego roku, lub
wręcz bez podawania czasowej
granicy roszczeń ( jak np. w
akcjach)
Ośrodek handlu
W sensie fizycznym nie istnieje Giełda
Rozmiary pojedynczych
transakcji (rynek detaliczny
czy hurtowy)
Rynek hurtowy dla dużych
podmiotów instytucjonalnych
Rynek detaliczny i zarazem
hurtowy, transakcje pakietowe
Istota sprawowanych
funkcji
Służy sfera podziału, głownie
przez regulowanie płynności w
obrocie gospodarczym
Służy sfera produkcji, głownie
przez mobilizowanie kapitału
dla celów inwestycyjnych
Cechy rynku kapitałowego
Przejrzystość- zawiera się w przyjętym sposobie
zawierania transakcji i informowaniu o
zrealizowanych transakcjach
Rzetelność- związana jest przede wszystkim ze
sposobami i trybem przekazywania informacji
pochodzących od emitentów do publicznej
wiadomości
Efektywność- opiera się na zbudowanej strukturze
„przemysłu giełdowego” , który w coraz większym
stopniu obsługuje wszystkie segmenty rynku –
inwestorów, emitentów, inwestycje rynku papierów
wartościowych
Płynność- zależy od wielkości popytu i podaży
Podstawowe funkcje rynku
kapitałowego
pozyskiwanie kapitału przez emitentów,
uzyskiwanie dochodów przez inwestorów,
którzy udostępniają kapitał emitentom (np.
dywidendy),
efektywna alokacja środków w gospodarce,
właściwa wycena instrumentów
finansowych (papierów wartościowych).
Papiery wartościowe rynku
kapitałowego w Polsce:
akcje prywatyzowanych przedsiębiorstw
państwowych i spółek akcyjnych
obligacje państwowe
obligacje gmin, przedsiębiorstw i
banków
hipoteczne listy zastawne
certyfikaty inwestycyjne
prawa poboru
prawa do akcji – PDA
Akcja
Papier wartościowy łączący w sobie prawa o
charakterze majątkowym i niemajątkowym,
wynikające z uczestnictwa akcjonariusza w
spółce akcyjnej. Także ogół praw i
obowiązków akcjonariusza w spółce lub
część kapitału akcyjnego.
Obligacja
Papier wartościowy emitowany w serii, w
którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem
obligatariusza i zobowiązuje się wobec niego
do spełnienia określonego świadczenia. Są to
papiery masowego obrotu. Obligacje nie dają
posiadaczowi żadnych uprawnień względem
emitenta typu współwłasność, dywidenda czy
też uczestnictwo w walnych zgromadzeniach.
Obligacje reprezentują prawa majątkowe
podzielone na określoną liczbę równych
jednostek, co oznacza, iż przyznają identyczne
uprawnienia.
Hipoteczny list zastawny
Papier wartościowy imienny lub na okaziciela,
emitowany na rynku nieruchomości, którego
podstawą emisji jest wierzytelność zabezpieczona
hipoteką. Jest rodzajem obligacji i może być
emitowany jedynie przez banki hipoteczne, które
zobowiązują się do spełnienia określonych
świadczeń pieniężnych takich jak wypłata odsetek i
wykup listów zastawnych.
Hipoteczne listy zastawne występują w formie
dokumentu lub w postaci zdematerializowanej,
mogą być nominowane w złotych lub w walucie
obcej i stanowią ochronę oszczędzającego oraz
zabezpieczenie długoterminowych inwestycji.
Certyfikat inwestycyjny
Papier wartościowy emitowany przez
zamknięty fundusz inwestycyjny. Jest on
papierem wartościowym imiennym lub na
okaziciela. Jako papier wartościowy na
okaziciela może być notowany na giełdzie.
Jest niepodzielny, reprezentuje równe prawa
majątkowe.
Prawo poboru
Zasada umożliwiająca zachowanie przez
dotychczasowych akcjonariuszy
proporcjonalnego udziału w kapitale akcyjnym
danej spółki akcyjnej po nowej emisji jej akcji.
Według tej reguły objęcie przez akcjonariuszy
odpowiedniej ilości nowych akcji zależy ściśle
od już posiadanego ich stanu ilościowego, i
odbywa się w terminie specjalnie
wyznaczonym im przez spółkę. Akcjonariusze
niezainteresowani nowo emitowanymi
walorami tej spółki mogą zbywać swoje prawa
poboru osobom trzecim.
Prawo do akcji
Prawo majątkowe, przysługujące
akcjonariuszom w odniesieniu do akcji nowej
emisji danej spółki akcyjnej, powstające z
chwilą dokonania przydziału tych akcji i
wygasające z chwilą zarejestrowania akcji w
depozycie papierów wartościowych
Prawa do akcji stanowią "czasowy substytut"
akcji danej spółki
Rodzaje inwestorów na rynku
Inwestorzy indywidualni
Inwestorzy instytucjonalni
Inwestorzy indywidualni
Dysponując pewnymi oszczędnościami
starają się oni korzystnie je ulokować
kupując papiery wartościowe. Operacje
giełdowe przeprowadzają zazwyczaj na
podstawie informacji pochodzących z
opracowań i analiz publikowanych w prasie
lub literaturze fachowej
Wyróżnia się dwie grupy:
akcjonariat pracowniczy – osoby które
dostały akcje od spółki w której pracują
gospodarstwa domowe
Inwestorzy instytucjonalni
Są to osoby lub instytucje finansowe zajmujące się
profesjonalnie lokowaniem środków na rynku kapitałowym.
Często są to pośrednicy, którzy przyjmują pieniądze od
inwestorów indywidualnych i dalsze decyzje co do sposobu
ich lokowania podejmują samodzielnie
Do najpotężniejszych grup inwestorów instytucjonalnych
należą:
banki korporacyjne, banki inwestycyjne
fundusze inwestycyjne
fundusze ubezpieczeniowe i emerytalne
fundusze typu venture capital
przedsiębiorstwa
Skarb Państwa
inni np. domy maklerskie
Fundusze inwestycyjne
Fundusze Inwestycyjne to instytucje
finansowe, które lokują powierzone sobie
pieniądze w przedsięwzięcia mające
przynosić zysk, przede wszystkim na rynkach
finansowych.
Fundusze emerytalne
Należą one, do największych inwestorów
instytucjonalnych rynku finansowego, którym
prawo powierza zadanie gromadzenia i
pomnażania środków zebranych na
indywidualnych kontach członków OFE z
przeznaczeniem na emeryturę.
Fundusze typu venture capital
Zapewniają zasilanie kapitałowe na okresy średnie
i długoterminowe firmom, które nie weszły jeszcze
na rynek papierów wartościowych z zamiarem
późniejszej odsprzedaży udziałów lub akcji z
zyskiem. Głównym obszarem lokat kapitałowych
jest wspieranie działalności gospodarczej firmy o
dużym potencjale wzrostu, finansowo
zaawansowanych prac nad zastosowaniem
nowoczesnych technologii, wprowadzenie do
produkcji nowych lub zmodernizowanych
produktów czy też unowocześnienie
przedsiębiorstwa i działania prywatyzacyjne.
Grupy instrumentów
finansowych
Instrumenty finansowe o małym ryzyku i
umiarkowanym ale względnie pewnym
dochodzie (obligacje)
Instrumenty finansowe o większym ryzyku i
możliwości wyższych dochodów (akcje)
Instrumenty finansowe o wysokim ryzyku i
wysokich możliwych dochodach
(instrumenty pochodne).
Strategie inwestycyjne rynku
kapitałowego: kryteria
okres inwestowania
ryzyko inwestycyjne
Okres inwestowania
strategie krótkookresowe – horyzont czasowy od kilku sesji
giełdowych do kilku miesięcy, decyzje opierają się na aktualnych
relacjach między popytem a podażą na rynku papierów
wartościowych; charakteryzują inwestorów operujących
kapitałem spekulacyjnym oraz cześć inwestorów indywidualnych
którzy kupują akcje gdy ich cena jest niska a sprzedają gdy ich
cena jest wysoka. Duży udział inwestorów krótkoterminowych
może wpływać destabilizująco na rynek papierów wartościowych.
Charakteryzują się dużą płynnością która wyraża się szybkością i
łatwością zamiany papierów wartościowych na gotówkę
strategie długookresowe – bazują na analizie emitentów
poszczególnych grup papierów wartościowych, w mniejszym
stopniu uważa się na bieżące wskaźniki. Duża ilość inwestorów
wpływa stabilizująco na giełdę, tymi inwestorami są inwestorzy
instytucjonalni (np. fundusze inwestycyjne).
Ryzyko inwestycyjne
strategie dochodowe – obejmują inwestycje w
papiery wartościowe zapewniające względnie
pewny dochód; stosowana przez inwestorów mniej
skłonnych do ryzyka (obligacje, pewne akcje)
strategie wzrostowe – zorientowane na zakup
papierów wartościowych zakładających osiągnięcie
zysku wyniku wzrostu cen giełdowych; są bardziej
ryzykowne wiąże się to z trudnymi do przewidzenia
zmianami globalnymi, z ryzykiem błędnej wyceny
papierów wartościowych , z tej strategii korzysta
wielu inwestorów ponieważ kiedy rośnie ryzyko
rosną też dochody
Podstawowe inne rodzaje
strategii
metoda regularnego inwestowania – polega ogólnie na
systematycznym lokowaniu stałej sumy pieniędzy w regularnych
odstępach czasu na zakup określonego pakietu papierów
wartościowych
metoda stałego kapitału inwestycyjnego i stałej relacji
kierunków inwestowania – przeznaczamy pewną kwotę na
zakup akcji i kiedy cena zacznie rosnąć to różnice pomiędzy
aktualną ceną a ceną zakupu przeznaczmy na zakup instrumentów
pewnych (np. obligacji), a jak cena spada to sprzedajemy te
obligacje aby uzupełnić kapitał początkowy
metodę cenowo – wskaźnikową – opiera się na zasadzie
przyjęcia za podstawę decyzji inwestycyjnej określonego poziomu
cen lub wskaźników papierów wartościowych wynikających z
analizy danego rynku (np. wskaźnik indeksu giełdowego, wskaźnik
P/E)
Dziękuję za uwagę.