E-FINANSE

I  RODZAJE

KART  

PŁATNICZYCH

Definicja e-finansów 

Termin “elektroniczne 
finanse” nie jest jeszcze 
jednoznacznie 
zdefiniowany przez 
naukę, czy praktykę. 
Istotę tego obszaru 
można próbować określić 
za pomocą istniejących w 
prawie definicji jako ogół 
operacji dotyczących 
finansów wykonywanych 
za pośrednictwem 
mediów elektronicznych.

Do finansów elektronicznych zaliczymy zatem usługi dostępne 
przez Internet lub telefon związane z:



bankowością 



inwestowaniem elektronicznym (papiery wartościowe, 
fundusze inwestycyjne)



ubezpieczeniami elektronicznymi (zakup polisy)



doradztwem finansowym (oferty dotyczące kredytów, 
lokat, ubezpieczeń, inwestycji)



aukcjami kredytowymi (kredytobiorca jest inicjatorem, 
a banki przedstawiają oferty)



zarządzaniem własnymi finansami



dokonywaniem płatności elektronicznych.

Finanse elektroniczne to termin 
obejmujący wiele usług i definiowany 
może być pod wieloma względami. Należy 
rozróżnić pojęcie finansów 
elektronicznych od finansów on-line. Do 
usług pierwszego rodzaju należeć będą 
wszystkie usługi finansowe udostępniane 
za pośrednictwem mediów 
elektronicznych – telefonu, Internetu, 
telefonu komórkowego – SMS, WAP, 
kiosków finansowych, telewizji. Drugi 
rodzaj jest największym podrodzajem 
finansów elektronicznych – finanse on-line 
oznaczają usługi finansowe dostępne za 
pośrednictwem Internetu.

Rodzaje e-usług

Ze względu na samo rozbudowanie obszaru 
elektronicznych finansów usługi elektroniczne w tej 
dziedzinie są bardzo zróżnicowane. Wachlarz dostępnych 
usług jest szeroki i rozpościera się od możliwości 
dokonania płatności elektronicznej przez prowadzenie 
konta w banku internetowym, prowadzenie rachunku 
maklerskiego, a kończy się na porównywaniu ofert 
różnych podmiotów i prowadzeniu własnych finansów w 
portalu internetowym.

Karty 

płatnicze

Definicja

Karta płatnicza, karta bankowa - elektroniczny 
instrument płatniczy wydawany przez bank lub instytucję 
finansową, stanowiący podstawowe narzędzie zdalnego 
dostępu do pieniędzy zgromadzonych na rachunku 
bankowym.
Karta płatnicza pozwala na podejmowanie gotówki z 
bankomatu lub dokonywanie bezgotówkowych płatności 
za towary i usługi.

Rodzaje kart płatniczych

W zależności od przyjętego kryterium klasyfikacji można 
usystematyzować karty np. ze względu na budowę karty, 
funkcje użytkowe, sposób rozliczania, obszar na którym 
są akceptowalne, korzyści dodatkowe jakie uzyskuje 
posiadacz karty. Ze względu na sposób rozliczania 
transakcji dzielimy je na:



kredytowe - związane z przyznaniem przez 
bank limitu kredytowego. 



z odroczonym terminem płatności- funkcjonują 
na podobnych zasadach do kart kredytowych, 
w przeciwieństwie do kart kredytowych przy 
tego rodzaju kartach posiadacz nie może 
spłacić tylko części zadłużenia.



debetowe - karty wydawane do rachunku 
bankowego. Obciążają one konto posiadacza na 
kwotę transakcji w momencie jej wykonywania.



obciążeniowe (charge) - połączenie karty kredytowej i 
debetowej. Karty te są wydawane dla posiadacza 
rachunku bankowego. Bank udziela posiadaczowi 
kredytu i co jakiś czas (najczęściej 1 miesiąc) wystawia 
mu rozliczenie, którego równowartość pobiera z konta.



przedpłacone - dokonanie transakcji tą kartą wymaga 
wcześniejszego zasilenia karty kwotą, do wysokości 
której następnie autoryzowane są transakcje. Karta 
taka nie jest związana z rachunkiem osobistym i może 
być wydana "na okaziciela" tzn. bez personalizacji 
karty jako np. karta podarunkowa.



wirtualne - karta jest jedynie zarejestrowanym w 
systemie rozliczeniowym numerem - nie jest wydawana 
w fizycznej postaci (z paskiem magnetycznym czy też 
chipem). Nie można więc dokonywać nią żadnych 
transakcji w POSach i bankomatach – można nią 
realizować tylko transakcje typu "card not present".



wypukłe (embosowane)



karty z układem elektronicznym (potocznie zwane 
kartami chipowymi)



karta zbliżeniowa (bezstykowa, contactless)



karty z paskiem magnetycznym

Z punktu widzenia budowy karty płatniczej karty 
dzielą się na:

Podział kart według zasięgu ich funkcjonowania 
wyróżnia:



Karta lokalna



Karta krajowa



Karta międzynarodowa



karty Classic



karty Silver



karty Gold



karty Platinum



karty ekskluzywne (np. Visa Infinite, World Signia, 
Diners Club Carte Blanche)

Podział kart według segmentu zamożności klientów :



karty dla klientów 
indywidualnych.



karty dla klientów 
instytucjonalnych - firmowe 
(business, corporate).

Podział kart ze względu na użytkownika:

Bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo posługiwania się kartami magnetycznymi 

zapewnia przede wszystkim PIN (Personal Identification 
Number). Umożliwia on uwierzytelnienie osoby posługującej się 
kartą. Urządzenie realizujące transakcję odczytuje z karty 
zawarte w niej informacje dotyczące banku-wydawcy karty, 
numeru karty oraz daty ważności. Numer karty wraz z kodem 
PIN są szyfrowane za pomocą algorytmu DES lub 3DES i 
wysyłane do wystawcy karty w celu ich weryfikacji. Wystawca 
sprawdza, czy podany PIN jest zgodny z zapisanym w bazie 
danych wystawcy dla danej karty i w razie pozytywnej 
weryfikacji zwraca numer rachunku bankowego, z którym 
związana jest dana karta. Następnie wysyłane jest zapytanie 
do systemu bankowego w celu autoryzacji transakcji na danym 
koncie na podaną kwotę. W przypadku pozytywnej odpowiedzi 
transakcja jest zatwierdzana.

Większy poziom bezpieczeństwa oferują 
karty chipowe. Charakteryzują się one 
bezpieczną kontrolą dostępu, możliwością 
szyfrowania i deszyfrowania informacji, a 
także możliwością generowania i 
weryfikowania podpisów cyfrowych.

Aby zapewnić bezpieczeństwo dla danych 
właściciela karty płatniczej, sprzedawcy 
akceptują płatności kartami płatniczymi a 
następnie przetwarzają te dane są 
zobowiązani przestrzegać normy Payment 
Card Industry Data Security Standard.

Organizacje wydające karty 
płatnicze

Największe organizacje zajmujące się 
wydawaniem kart płatniczych na świecie to:



VISA International



MasterCard Worldwide



Diners Club



American Express



JCB