Sytuacje kryzysowe w ochronie zdrowia
Małgorzata Hołomek gr.4b
Sytuacje kryzysowe w ochronie zdrowia
Małgorzata Hołomek gr.4b
Definicja
•
Kryzys to moment przełomowy, rozstrzygający, punkt
zwrotny.
•
Często w powszechnym odbiorze spotykamy się z
postrzeganiem kryzysu jako sytuacji wywołanej czynnikami
zewnętrznymi, niezależnymi od szpitala. To błędne
rozumowanie - bo często napięcia, nierozwiązane problemy
wewnętrzne przeradzają się w długotrwałe, niszczące
konflikty.
•
Kryzys zawsze oznacza wybór, decydowanie, gdzie konieczne
jest działanie pod presją czasu.
•
Może być postrzegany jako nasilenie niekorzystnych zjawisk,
przełom między fazami rozwoju, a także problem natury
decyzyjnej.
„Specjaliści zajmujący się zarządzaniem
przyjęli, że za kryzys uważa się każdą
sytuację, która stanowi duże zagrożenie
dla organizacji jako całości. W
znaczeniu ogólnym jest interpretowany
jako punkt zwrotny w biegu zdarzeń, po
których następuje zmiana”
Sytuacja kryzysowa to także stan, w którym
np. szpital czy przychodnia pozostaje w
tyle, nie nadąża za wymogami otoczenia,
zmniejsza się potencjał strategiczny firmy.
•
Badania przeprowadzone w USA wskazują, że
firmy, które doświadczyły kryzysu reputacji,
straciły również na swojej wartości rynkowej
(średnio o 8 %).
•
Sytuacje problemowe, które mogą się przerodzić w
kryzysy to:
• konflikt z prawem (błąd w sztuce);
• katastrofy;
• wypadki;
• epidemie i pandemie;
• przypadki związane z produktami wadliwymi lub
usługami niespełniającymi norm;
• zatrzymanie produkcji;
• strajk.
Błąd w sztuce
•
Błędem w sztuce lekarskiej nazywamy
takie postępowanie, które jest
obiektywnie sprzeczne z powszechnie
uznanymi zasadami wiedzy i praktyki
medycznej.
Błędem w sztuce nie jest tzw.
„zwykłe” niedbalstwo, zachowanie
polegające przykładowo na:
•
złym wykonaniu zastrzyku, zamianie
leku czy jego nieprawidłowym
przyrządzeniu
•
niewysterylizowaniu instrumentów
•
pozostawieniu ciała obcego w polu
operacyjnym
•
przekroczeniu czasu naświetlania
promieniami Roentgena
•
zaniechaniu wykonania badań
pacjenta przyjętego do szpitala,
•
pomyleniu pacjenta,
•
transfuzji niewłaściwej grupowo
krwi itp.
Prawo a błąd lekarski
•
W doktrynie prawa cywilnego błędy takie
traktowane są jednak na płaszczyźnie
naruszenia ogólnie obowiązujących
reguł postępowania i wskazują na
niestaranność lub niedbalstwo lekarza
albo personelu pomocniczego.
Rodzaje błędów w sztuce
a)
Błąd diagnostyczny
polega na postawieniu niewłaściwej diagnozy na
skutek obiektywnie sprzecznego z zasadami
obowiązującymi w medycynie postępowania lekarza.
•
błąd pozytywny, jeżeli lekarz rozpoznaje u pacjenta
chorobę, podczas gdy jest on faktycznie zdrowy
•
błąd negatywny zachodzi wtedy, gdy lekarz w ogóle
nie rozpoznaje choroby albo rozpoznaje chorobę inną
niż ta, na którą pacjent faktycznie cierpi.
•
Najczęściej konsekwencje błędu diagnostycznego
pojawiają się dopiero na etapie stosowania terapii,
chyba że błąd powoduje zaniechanie podjęcia
jakichkolwiek działań leczniczych.
Przyczyny błędu diagnostycznego:
1)
pominięcie w ramach wywiadu lekarskiego
istotnych z punktu widzenia rozpoznania
choroby pytań albo zaniechanie zlecenia
odpowiednich badań specjalistycznych,
2)
mylna ocena przesłanek wystarczających
obiektywnie do postawienia trafnej diagnozy,
3)
nieprzeprowadzenie alternatywnego
postępowania zmierzającego do zweryfikowania
wyników badań, o ile jest ono możliwe.
Rodzaje błędów w sztuce
b) Błąd terapeutyczny
•
została wybrana obiektywnie niewłaściwa z
punktu widzenia medycznego metoda leczenia.
•
wtórny - wtedy gdy jest rezultatem błędnej
diagnozy
•
pierwotny - gdy diagnoza została postawiona
prawidłowo, ale lekarz podjął następnie
niewłaściwe decyzje terapeutyczne.
•
w ramach błędu terapeutycznego wyróżnia się
często błąd operacyjny, który stanowi szczególną
kategorię ze względu na charakter tego zabiegu.
Rodzaje błędów w sztuce
c) Błąd rokowania (prognozy)
•
odpowiedzialność tylko wtedy, gdy prowadzą one do
powstania szkody.
•
np. w związku z wydaniem zaświadczenia o częściowej
niezdolności do pracy, podczas gdy pacjent w ogóle nie
powinien pracować albo szkoda polegająca na załamaniu
psychicznym chorego wskutek przedstawienia mu
błędnych informacji na temat prognozowanego stanu
zdrowia
•
ten rodzaj błędu nie jest jednak najczęściej rozpatrywany
oddzielnie, lecz wiąże się go z błędem diagnostycznym.
Konflikt wewnętrzny
•
Konflikt wewnętrzny, zwany również
konfliktem motywacyjnym to odczuwanie
sprzecznych motywów, gdzie realizacja
jednego wyklucza realizację drugiego. Będąc
pod wpływem konfliktu motywacyjnego,
czujemy się rozdarci pomiędzy dwoma
różnymi pragnieniami, wiedząc, że spełnić
możemy tylko jedno z nich.
•
Psychologowie często klasyfikują konflikt,
dzieląc go na cztery typy.
Konflikt typu dążenie -
dążenie
•
najmniej stresująca forma konfliktu.
•
obydwa cele mają charakter pozytywny i
są możliwe do osiągnięcia.
•
towarzyszy z reguły pewne wahanie, które
po podjęciu decyzji ostatecznej może
ustąpić miejsca poczuciu żalu za tym, co
odrzuciliśmy.
Konflikt typu unikanie -
unikanie
•
jest zdecydowanie bardziej stresujący
•
występują w nim dwa cele o charakterze
negatywnym i silne pragnienie uniknięcia
obydwu, jest to jednak niemożliwe, gdyż
uniknięcie jednego z nich oznacza
materializację drugiego
Konflikt typu dążenie-
unikanie
•
pojawia się w sytuacji, kiedy mamy jeden
cel wywołujący w nas zarówno pozytywne
jak i negatywne motywacje.
•
z jednej strony bardzo pragniemy go
osiągnąć, a z drugiej strony jakaś inna siła
każe nam go unikać.
•
wszystko ma swoje plusy i minusy, każde
rozwiązanie ma swoje dobre i złe strony
Wielostronny konflikt typu dążenie - unikanie
•
najbardziej złożona forma konfliktu, w
której każde z kilku działań
alternatywnych ma swoje pozytywne i
negatywne aspekty.
•
wybór któregokolwiek z możliwych
sposobów postępowania nieuchronnie
oznacza zarówno przyjemne, jak i
niepożądane konsekwencje.
Katastrofa
•
Katastrofa – nagłe i nieoczekiwane
wydarzenie niosące ze sobą negatywne
skutki: straty materialne oraz straty w
ludziach. Najczęściej odnosi się to
do katastrof antropogenicznych,
wywołanych przez ludzi.
•
Katastrofy naturalne nazywa się klęskami
żywiołowymi lub kataklizmami.
•
Definiuje katastrofę jako zdarzenie, w wyniku
którego dochodzi do śmierci, powstania
obrażeń lub zniszczenia mienia w takim
nasileniu, że celem ograniczenia skutków zdarzenia
nie wystarczają rutynowo podejmowane działania.
•
W przypadku katastrofy dochodzi do powstania
względnej dysproporcji pomiędzy potrzebami ze
strony ofiar a możliwościami niesienia pomocy przez
lokalnie działający system ratownictwa. Celem
opanowania sytuacji wymagane jest uzyskanie
przez służby ratunkowe pomocy z zewnątrz.
Medycyna katastrof
Epidemia
•
Epidemia – występowanie w określonym
czasie i na określonym terenie
przypadków zachorowań lub innych
zjawisk związanych ze zdrowiem w liczbie
większej niż oczekiwana
Pandemia
•
Pandemia – epidemia choro
by zakaźnej w
różnych środowiskach, na
dużym obszarze - różnych
kontynentach w tym samym
czasie.
Cechy choroby sprzyjające wybuchowi pandemii
•
niska śmiertelność zarażonych osób
•
wysoka zaraźliwość
•
długi okres zaraźliwości, w tym zaraźliwość w
okresie bezobjawowego przebiegu choroby
•
brak naturalnej odporności populacji
(biologiczny czynnik chorobotwórczy lub jego
szczep nie występujący od dawna lub nigdy
przedtem)
•
choroba nie niszczy swoich nosicieli - niegroźne
objawy sprzyjają zlekceważeniu choroby.
Globalizacja a pandemia
•
Według niektórych opinii przyczyną
pandemii może być globalizacja,
która znacznie ułatwia
rozprzestrzenianie się chorób.
•
Rządy państw starają się
przeciwstawiać rozprzestrzenianiu
się pandemii, ale są to z reguły
działania doraźne, często
niewystarczające.
•
Wiąże się to z niemożliwością
zahamowania migracji ludności.
•
Jednocześnie globalizacja oznacza
poprawę warunków bytowych ludzi
i zmniejszenie ryzyka wystąpienia
pandemii, w związku z
podnoszeniem się jakości i
dostępności opieki medycznej.
