background image

MORFOLOGICZNE 

PRZYSTOSOWANIE DO 

PASOŻYTNICZEGO TRYBU ŻYCIA

Kształt ciała
Aparat czepny
Aparat ruchowy

Wykonał: Mariusz 
Feliś

background image

SPIS TREŚCI

APARAT RUCHOWY (OGÓLNIE)

TASIEMIEC

GLISTA LUDZKI

OWSIK LUDZKI

WŁOSOGŁÓWKA LUDZKA

PEŁZAK CZERWONKI

MOTYLICA WĄTROBOWA

WESZ LUDZKA

PLUSKWA DOMOWA

KLESZCZE (PAJĘCZAKI)

FILMY O PASOŻYTACH (

TYLKO Z TEJ POZYCJI

)

background image

APARAT RUCHOWY 

Pasożyty, zwłaszcza wewnętrzne, nie odznaczają się szczególną 
ruchliwością, jakkolwiek wiele z nich wykazuje skłonność do 
przemieszczania się w mniej lub bardziej ograniczonym zakresie. 
Tasiemce, nicienie i przywry nie zajmują ciągle tego samego miejsca 
w organizmie swojego żywiciela, ich funkcje lokomotoryczne spełnia 
przede wszystkim układ powłokowo mięśniowy. Pasożyty 
przebywające w płynach ciała żywiciela (krwi, limfie) mogą być 
biernie przenoszone przez te płyny. Przywry i tasiemce wykorzystują 
dodatkowo przyssawki jako narządy ruchu (podobnie jak pijawki). 
Niektóre wylęgające się w wodzie larwy pokryte są urzęsionym 
płaszczem, a ruch rzęsek pozwala im na unoszenie się w toni 
wodnej, inne zaś larwy posiadają różnie wykształcony ogonek 
wyposażony w mięśnie prążkowane, za pomocą którego poruszają 
się w wodzie. Pasożyty tkanek lub komórek są pozbawione aparatu 
ruchu. U wielu organizmów narządy ruchu mogą ulegać adaptacjom, 
związanym z pasożytniczym trybem życia. Jednak bardziej 
powszechnym zjawiskiem jest uwstecznienie narządów ruchu.

SPIS 

TREŚCI

WIĘCEJ 

INFORMACJI 

NA TEN 

TEMAT

background image

APARAT RUCHOWY 

U owadów redukcja narządów ruchu dotyczy głównie skrzydeł. 
Znamy całe duże grupy systematyczne pasożytniczych owadów, 
jak wszy, pchły, pluskwy, wszoły, które wtórnie utraciły skrzydła. 
Zanik skrzydeł spotyka się nawet u pasożytniczych muchówek z 
grupy poczwarko rodnych. Są to pasożyty odżywiające się krwią 
ptaków i ssaków, a stopień redukcji skrzydeł jest skorelowany ze 
stopniem powiązania z żywicielem. 

SPIS 

TREŚCI

WIĘCEJ 

INFORMACJI 

NA TEN 

TEMAT

background image

TASIEMIEC

Tasiemce są płazińcami, czyli robakami płaskimi, maja ciało składające 

się z członów- proglotydów (długość ciała dorosłego pasożyta może 

wynosić 

2

 do 

7m

, ale najczęściej dochodzi do 4m) przypominającymi 

wyglądem

 tasiemkę

; są wysokiej klasy specjalistami przystosowanymi 

do pasożytniczego trybu życia. Ogólnie "tasiemka" podzielona jest na 

główkę(scolex), szyjkę i stobilę. W zależności od gatunku tasiemca na 

główce znajdują się różne narządy czepne: przyssawki, haczyki, bruzdy, 

dzięki którym tasiemiec jest w stanie utrzymać się w świetle jelita, w 

którym pasożytuje.

 Główka 

szerokości około 

1-1,5 

mm, długość ciała 2-

3m, wyposażona jest w 

4 przyssawki i wieniec haczyków 

(22-32 sztuk). 

Zanik narządów ruchu i innych narządów wewnętrznych np. przewodu 

pokarmowego.

SPIS 

TREŚCI

background image

GLISTA LUDZKA

Samice osiągają przeciętnie około 30 cm długości, samiec jest o 1/3 krótszy. Ciało 
walcowate o barwie bladoróżowej . Przód ciała glisty jest zaokrąglony, tył stożkowaty, 
u samicy prosty, u samca zaś zagięty na stronę brzuszną. Samicę charakteryzuje 
pierścieniowate przewężenie wora powłokowo – mięśniowego znajdujące się w 1/3 
długości od przodu ciała. Na stronie brzusznej tego przewężenia znajduje się otwór 
płciowy. Powierzchnia fałdowana, okryta oskórkiem chroniącym pasożyta przed 
strawieniem. Wzdłuż ciała biegną cztery podłużne linie. Linia grzbietowa i brzuszna są 
cienkie i białe, a linie boczne brunatne i grubsze. Otwór gębowy otoczony jest trzema 
wargami: wargą grzbietową i dwiema wargami przybrzusznymi. Wargi służą za narząd 
czepny i wyposażone są w brodawki wargowe, które spełniają rolę narządów dotyku. 
Poruszanie ruchem robaczkowym, dzięki mięśniom podłużnym i poprzecznym.

SPIS 

TREŚCI

background image

OWSIK LUDZKI

Jest robakiem pasożytniczym należącym do typu nicieni barwy białawej. 
Nazwa pochodzi od kształtu ciała samicy przypominającego ziarnko 
owsa. Wielkość samicy wynosi około 1 cm, samiec jest o 1/3 krótszy. 
Przednia część ciała jest nieco zgrubiała. Tylny koniec ciała samca jest 
spiralnie zakręcony, natomiast samica ma ogon wydłużony i ostro 
zakończony. Otwór płciowy samicy znajduje się mniej więcej w 1/3 
długości jej ciała. Otwór ustny otoczony trzema wyciągalnymi wargami 
znajduje się na przedzie wydłużonego ciała, odbyt uchodzi blisko tylnego 
końca. Poruszanie ruchem robaczkowym, dzięki mięśniom podłużnym i 
poprzecznym (pełzają po skórze).

SPIS 

TREŚCI

background image

WŁOSOGŁÓWKA LUDZKA

Długość ciała wynosi 30-50 mm. Przednia część ciała pasożyta jest na 
znacznej długości bardzo cienka,  nitkowata i nią właśnie przymocowuje 
się pasożyt do błony śluzowej, a nawet, jak opisują niektórzy, drąży aż 
do warstwy podśluzowej i mięśniowej jelita. Przednim końcem pasożyt 
wwierca się w ścianę jelita. Otwór gębowy jest pozbawiony warg. Żywi 
się krwią. U samca część tylna rozszerzona zawierająca narządy 
płciowe skręca się spiralnie, u samicy natomiast zagina się tylko lekko. 

SPIS 

TREŚCI

background image

PEŁZAK CZERWONKI

Kształt ciała zmienny, średnica 10-60 µm, wytwarza wypustki 
cytoplazmatyczne, dzięki czemu porusza się (pełzając). Posiada 
wodniczki pokarmowe, tętniące, jedno jądro i materiały zapasowe. 
Pożera krwinki czerwone i enterocyty. Występuje w dwóch formach: 
minuta (drobna 10-20 µm) i magna (wielka 30-60 µm). Forma mała ma 
zdolność tworzenia cyst, podczas gdy forma magna nie ma tej 
zdolności. Minuta odżywia się w świetle jelita grzybami i bakteriami. 
Magna jest pasożytem i fagocytuje komórki jelita

SPIS 

TREŚCI

background image

MOTYLICA 

WĄTROBOWA

Barwa ciała jest żółtawoszara, czasami z lekkim różowym odcieniem. Kształt 
ciała jest listkowaty, spłaszczony i najszerszy w przedniej części. Przód ciała 
zwężony jest w krótki stożek, na którego szczycie mieści się otwór gębowy. Ciało 
motylicy posiada 2 nieuzbrojone (bez haczyków) narządy czepne - przyssawki - 
gębową i brzuszną, przy czym ta druga jest większa. Między przyssawkami, 
bliżej brzusznej znajduje się otwór płciowy. Ciało pokryte jest oskórkiem, 
opatrzonym małymi brodawkami, pod którym znajduje się system mięsny w 
postaci włókien przebiegających okrężnie i podłużnie – porusza się pełzając.

SPIS 

TREŚCI

background image

WESZ LUDZKA

Do wszy należą owady niewielkich rozmiarów, od 0,35 do 6 mm 
długości, silnie spłaszczone, pozbawione skrzydeł, okryte skórzastym, 
chitynowym pancerzem o ściśle zrośniętych segmentach. Mają 
zredukowane oczy, krótkie czułki, kłująco-ssące narządy gębowe, 
odnóża przednie i środkowe wyspecjalizowane w poruszaniu się wzdłuż 
włosa, odnóża środkowe i tylne wyposażone są w pazurki czepne, 
dzięki którym wesz może utrzymać ciężar 2000 razy przewyższający 
ciężar jej ciała.

SPIS 

TREŚCI

background image

PLUSKWA DOMOWA

Jest niewielka, około 4-6 mm długości, i około 3 mm szerokości. 
Posiada czerwonobrunatne, silnie spłaszczone, owalne ciało 
zwężające się ku przodowi. Każda stopa wyposażona jest w dwa 
małe haczyki. Dzięki nim pluskwa może utrzymywać się i wspinać 
po nierównych powierzchniach. posiada narządy gębowe typu 
kłująco-ssącego, podobny do igły aparat gębowy jest chroniony 
twardą okrywą. Kiedy owad nie je, chowa ssawkę pod ciałem.

SPIS 

TREŚCI

background image

KLESZCZE (pajęczaki)

Ciało kleszcza jest jednolite, owalne, spłaszczone w kierunku grzbietowo 
- brzusznym. Podział na segmenty i odcinki zanikł. Szczękoczułki i 
nogogłaszczki łączą się w ryjek służący do przyczepiania się do żywiciela 
oraz ssania jego krwi. Cztery pary odnóży połączone są spłaszczonymi 
biodrami ze stroną brzuszną przedniej połowy ciała. 

SPIS 

TREŚCI

background image

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

MARIUSZ FELIŚ

KLIKNIJ ABY 

OGLĄDNĄĆ 

PREZENTACJĘ 

JESZCZE RAZ

FILMY


Document Outline