NERKA
Budowa
nerki
oraz
opis
mechanizmu
oddawania
moczu
NERKA
Budowa
nerki
oraz
opis
mechanizmu
oddawania
moczu
NERKA OGÓLNIE
Nerka(łac. ren gr.nefros) – narząd stanowiący
najistotniejszą część układu wydalniczego większości
zwierząt (głównie stałocieplnych). Kształt nerki
przypomina ziarno fasoli, nerki są koloru
czerwonobrązowego (wskutek dużej zawartości
krwi.)
Nerka jest parzystym narządem leżącym w jamie
brzusznej w przestrzeni zaotrzewnowej. U człowieka
nerki znajdują się po obu stronach kręgosłupa. Nerki
leżą na wysokości dwóch ostatnich kręgów
piersiowych i trzech pierwszych kręgów
lędźwiowych.
WYGLĄD NERKI
BUDOWA NERKI
Podstawową jednostką
strukturalną nerki jest nefron.
Nefron z kolei składa się z
dwóch podjednostek
strukturalnych, tj. cewek oraz
kłębuszka nerkowego.
Kłębuszek nerkowy (glomerulus
renalis) składa się natomiast z
kłębka naczyniowego i torebki
nefronu (Bowmana). Liczba
nefronów w ludzkiej nerce
wykazuje zmienność osobniczą,
średnio wynosi około 1 500 000
(1,5 mln) i jest ustalona od
momentu urodzenia.
DZIAŁANIE NERKI
Działanie nerki. Pierwsza cześć
nefronu – kłębuszek nerkowy – składa
się z sieci dziwnej, tętniczo-tętniczej,
naczyń włosowatych, otoczonej
torebką Bowmana. Pod wpływem
ciśnienia hydrostatycznego w
naczyniu krwionośnym, pokonującego
sumę ciśnień przeciwdziałających
filtracjin do przestrzeni moczowej
Bowmana, filtruje się płyn zwany
moczem pierwotnym, składem
zbliżony do osocza krwi. Przez
barierę, jaką stanowi śródbłonek
naczyniowy i nabłonek nerkowy, do
wnętrza torebki Bowmana
przedostają się następujące
substancje obecne we krwi: woda,
cząsteczki o masie cząsteczkowej
mniejszej od masy albuminy a więc:
kationy i aniony niezwiązane z
białkami (np. Na
+
,
K
+
), glukoza, mocznik, kwas
moczowy, witamina C, aminokwasy,
małocząsteczkowe toksyny.
DZIAŁANIE NERKI CD.
Następnie filtrat z torebki Bowmana jest transportowany do
kanalika bliższego (kanalik kręty I rzędu) gdzie
zachodzi resorpcja (wchłanianie) obligatoryjna. Z powrotem do krwi
trafia 100% substancji potrzebnych organizmowi takich jak glukoza
i aminokwasy. Na tym etapie wchłania się ok. 60% jonów sodu.
Następnie w pętli Henlego zachodzi zagęszczanie i kolejno
rozcieńczanie moczu prowadzące do odzyskania kolejnych 25%
jonów sodu. W ostatniej części nefronu – kanaliku dalszym
(kanaliku krętym II rzędu) zachodzi wchłanianie fakultatywne,
zależne od potrzeb organizmu (np. wchłanianie wody pod
wpływem wazopresyny) oraz sekrecja (wydzielanie) kanalikowa. Do
światła kanalika wydzielane są jony wodorowe, potasu, moczany,
metabolity leków itp. W ten sposób nerka produkuje mocz
ostateczny, w którego skład wchodzą: woda, jony sodu, jony
potasu, jony wodorowe, mocznik, kwas moczowy, zbędne produkty
przemiany materii. Mocz zdrowego człowieka nie powinien
zawierać białek ani elementów morfotycznych krwi.
FUNKCJE NERKI
Główne zadania nerek to:
usuwanie z moczem szkodliwych produktów przemiany materii,
zatrzymywanie składników niezbędnych dla organizmu, które
ulegają przefiltrowaniu do moczu pierwotnego (resorpcja),
regulacja objętości płynów ustrojowych,
wpływ na ciśnienie tętnicze krwi (układ renina-angiotensyna-
aldosteron),
wpływ na prawidłową erytropoezę (produkcja erytropoetyny),
wpływ na równowagę kwasowo-zasadową (pH krwi), dzięki
możliwości zakwaszania moczu,
wpływ na układ kostny przez produkcję witaminy D
3
.
ZADANIA NERKI CD.
NIEKTÓRE CHOROBY NEREK
Choroby nerek:
Kłębuszkowe zapalenie nerek jest to jedna z
najczęstszych chorób nerek; choroba ta może przebiegać
w trzech podstawowych postaciach klinicznych:
Stwardnienie tętniczek nerkowych
Zapalenie miedniczek nerkowych
Odmiedniczkowe zapalenie nerek - przyczyną choroby jest
bakteryjne zakażenie dróg moczowych; schorzenie to
dotyczy głównie kobiet, a związane jest z odmiennością
budowy cewki moczowej oraz okresami ciąż.
Kamica moczowa - polega na powstawaniu kamieni w
drogach moczowych.
ZMIANY POŁOŻENIA NERKI
Wśród
patologicznych
zmian położenia
możemy wymienić:
opadnięcie nerki
(ptosisi renis)
nerka wędrująca
(ren mobilis)
zboczenie położenia
nerki (ectopia renis)