Autor:
Marzena Jamrozik

Roztoczański Park Narodowy leży w środkowo-
wschodniej części kraju, w województwie lubelskim. 
Obejmuje najcenniejsze przyrodniczo obszary Roztocza. 
Park utworzony został w 1974 roku na obszarze 4801 
ha. Aktualna jego powierzchni wynosi 8483 ha, w tym 
lasy zajmują 8102 ha (95,5%). 

Ochroną ścisłą objęto 

806 ha (9,5%). 

Park powstał na terenie Lasów Państwowych 
Nadleśnictw Kosobudy i Zwierzyniec, będących 
wcześniej lasami Ordynacji Zamojskiej. Początki ochrony 
sięgają 1936r., kiedy to utworzono rezerwat Bukowa Góra, 
który obecnie jest jednym z obszarów ochrony ścisłej 
parku.

Park znajduje się w urozmaiconym 
krajobrazie Roztocza Środkowego w dolinie 
górnego Wieprza. Jest to obszar 
oddzielający Wyżynę Lubelską od Kotliny 
Sandomierskiej o zróżnicowanej budowie 
geologicznej. Garb Roztocza budują skały 
górnokredowe (opoki, gezy i margle). W 
strefie krawędziowej występują utwory 
trzeciorzędowe. 
Utwory czwartorzędowe cienką pokrywą 
zalegają w Dolinie Wieprza i Padole 
Zwierzyńca.

 
Główne typy rzeźby to zrównanie 
wierzchowinowe, ostańce, krawędzie, 
padoły i doliny. 

W części północnej parku wśród gleb 
przeważają rędziny i pararędziny 
brunatne. Na pozostałym terenie jest 
większe urozmaicenie, przy czym 
największą powierzchnię zajmują 
piaszczyste gleby bielicowe właściwe. 

 

Tradycje ochrony przyrody na Roztoczu 
sięgają końca XVI w. kiedy obszar ten 
włączono do Ordynacji założonej przez 
Kanclerza Jana Zamoyskiego. Wówczas 
utworzono tutaj "zwierzyniec" otoczony 
wysokim parkanem o długości ok. 30 km

.

       Historia powstania 

Narodowego

 Parku 

            Roztoczańskiego

W zwierzyńcu tym trzymano jelenie, dziki, 
wilki, rysie, żbiki i tarpany. Z braku 
funduszy "zwierzyniec" zlikwidowano pod 
koniec XVIII bądź na początku XIX w., a 
zwierzęta wypuszczono do otaczających 
lasów, a także rozdano okolicznym 
mieszkańcom. 

W 1934 r. utworzono pierwszy na tym terenie 
rezerwat - Bukowa Góra. W roku 1938 wydano tu 
pierwsze w Polsce zarządzenie o ochronie ptaków 
drapieżnych. Po wojnie, w latach 1954-1974 
utworzono na tym terenie 11 rezerwatów, które 
weszły w skład tworzonego Parku.

Flora

 

Flora Parku jest bogata i różnorodna: Spośród 
ponad-700 gatunków roślin naczyniowych 
spotkać można - w zależności od siedliska i 
ukształtowania teren roślinność typowo nizinną 
jak też gatunki górskie (tojad dzióbaty, żywiec 
gruczołowaty), północne (zimoziół północny), 
południowo-wschodnie (pluskwica europejska, 
powojnik prosty) oraz atlantyckie (rosiczka 
pośrednia, widłak torfowy).

Gatunkami panującymi w Parku są: 
sosna, jodła i buk. Z pozostałych 
około 30 rodzimych gatunków drzew 
najliczniej występują: dąb, olsza, lipa, 
brzoza, świerk, modrzew, grab, 
jawor, jesion i klon.

Tojad dzióbaty

Pomocnik baldaszkowaty

Obuwik pospolity

Zimoziół północny

Rosiczka pośrednia

Kwiaty żarnowca

Fauna

Bezkręgowce stanowią najliczniejszą grupę zwierząt 
zasiedlających obszar Roztoczańskiego Parku Narodowego. 
Dotychczas stwierdzono na tym terenie ok. 3400 gatunków 
bezkręgowców, choć jak się ocenia stanowi to zaledwie ok. 
10 % fauny krajowej.

Rohatyniec nosorożec

Biegacz fioletowy

Tygrzyk paskowany

Obecnie na terenie Parku notuje się występowanie sześciu 
gatunków gadów, w tym niezwykle rzadko żółwia błotnego. Poza 
tym na dobrze nasłonecznionych enklawach i przydrożach 
możemy spotkać wygrzewającą się na słońcu jaszczurkę zwinkę, 
a w pobliżu zbiorników wodnych jaszczurkę żyworodną. 

Jaszczurka zwinka

Zaskroniec

Żółw błotny

Źródła historyczne i znaleziska archeologiczne podają o istnieniu 
niegdyś na tym terenie: tura (wymarł w XVII w.), żubra, tarpana 
(do pocz. XIX w.) i żbika . Pod wpływem rozwoju osadnictwa 
wycofały się stąd te i inne gatunki jak: niedźwiedź brunatny , 
ryś ,bóbr europejski i łoś 

Występują tu wszystkie typowe 
zwierzęta leśne: jeleń, sarna, dzik, wilk 
, lis, borsuk, kuna, a nad wodami 
wydra. Okresowo spotyka się łosia i 
rysia. Liczne są owadożerne ssaki 
chronione (ryjówki), gryzonie rodziny 
pilchowatych (orzesznica ,popielica, 
koszatka), a także nietoperze.

                 

Hodowla koników 

polskich w         Roztoczańskim 
Parku Narodowym 

Hodowla koników polskich w RPN rozpoczęła 
się w 1982 r. 

Na potrzeby hodowli wygrodzono ok. 40ha 
powierzchni leśnej z niewielkimi połaciami 
polan i łąk śródleśnych i w dniu 16 lipca 
1982r. wpuszczono do wydzielonej 
powierzchni 4 klacze oraz 1 ogiera.

Hodowla konika przyjęła nazwę "Ostoja",

Aktualnie jej powierzchnia wynosi 180 
ha. Przebywa w niej 7 klaczy 
stadnych, 1 ogier tabunowy i 
przychówek do 1,5 roku. 

W 1996r. w Roztoczańskim Parku 
Narodowym utworzona została 
hodowla stajenna na Floriance.

Hodowla stajenna jest uzupełnieniem 
hodowli rezerwatowej. 

Powstanie hodowli stajennej 
umożliwiło zachowanie zasobów 
kulturowych i historycznych 
związanych z osadą leśną o nazwie 
Florianka.
W 1999 roku na bazie obu hodowli 
utworzono Ośrodek Hodowli 
Zachowawczej Konika Polskiego.