Organizacja i zarządzanie

w administracji publicznej

dr Monika Ziniewicz

Katedra Prawa Administracyjnego Materialnego i Nauki o Administracji

WPIA UWM w Olsztynie

[e-mail]

tel. [phone]

Organizacja i zarządzanie w
administracji publicznej

15 godzin wykładu

1. Organizacja-informacje podstawowe



Pojęcie i istota organizacji.



Podstawa działań celowych



Funkcje organizacji



Struktura organizacyjna



Organizacja administracji publicznej.

Organizacja-

organizacja państwa RP

Prawo jako fundament organizacji i funkcjonowania państwa

Władza ustawodawcza

Władza wykonawcza

Władza sądownicza

Samorząd terytorialny

Organy kontroli państwowej i ochrony prawa

Narodowy Bank Polski

Organizacja administracji
publicznej

Organizacja w znaczeniu rzeczowym



W znaczeniu rzeczowym organizacja odnosi się do obiektu
zorganizowanego takiego jak instytucje, przedsiębiorstwa,
np. organizacja społeczna, klub sportowy, spółdzielnia,
urząd administracyjny.



W znaczeniu atrybutowym organizacja jest odnoszona do
cechy właściwości przymiotu, atrybutu, określonego
zdarzenia, działania czy zjawiska, np. sprawna organizacja
obiegu dokumentów, organizacja polityczna, organizacja
przestępcza



W znaczeniu czynnościowym pojęcie to należy rozumieć
w perspektywie zorganizowanego sposobu działania, czyli
zespołu czynności, np. organizacji kampanii wyborczej,
organizacja fundacji, organizacja szkół wyższych.

Mamy tu na myśli:



cykl działania zorganizowanego (działaj w sposób zorganizowany)



instytucję (cechy charakterystyczne instytucji obejmują

1.

zespół ludzi powołanych do realizacji określonych celów,

2.

tzw. aparatura (odpowiednie środki rzeczowe do osiągnięcia tych celów),

3.

zorganizowany charakter instytucji powodujący, że elementy, składowe
w postaci ludzi i aparatury współprzyczyniają się do powodzenia
realizacji celów,

4.

określony sposób i stopień formalizacji instytucji, wyrażający się w
postaci zasad, zwyczajów lub norm związanych z organizacją i
funkcjonowaniem instytucji,



sprawność działania - jej kryteria to:

1.

Skuteczność działania,

2.

Ekonomiczność działania,

3.

Korzystność działania.

Organizacja administracji
publicznej

Administracja publiczna:

zespół działań, czynności i przedsięwzięć

organizatorskich i wykonawczych,
prowadzonych na rzecz realizacji interesu
publicznego przez różne podmioty,
organy i instytucje, na podstawie ustawy i
w określonych prawem formach.

Organizacja administracji
publicznej



Administracja publiczna mieści w

sobie:



Administrację rządową,



Administrację samorządową i

administrację państwową,



Aktywność organizacji społecznych,

fundacji, przedsiębiorstw
państwowych

Organizacja administracji
publicznej



Stanowi część organizacji państwowej w

postaci m.in.:



Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej



Najwyższa Izba Kontroli



Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji



Narodowy Bank Polski

Administracja państwowa



Organy i instytucje wchodzące w skład

administracji państwowej stanowią część
organizacji państwa i są to zarazem
organy, których nie zaliczymy ani do
administracji rządowej, ani do
administracji samorządowej

Administracja państwowa

Organizacja państwa RP –
płaszczyzna prawno-organizacyjna

Prawo:

•

Jest kluczowym wymiarem rzeczywistości,

•

Określa właściwe ramy ustrojowe organizacji,

•

Określa środki, które służą do posługiwania się w
wewnętrznym i zewnętrznym (obrót prawny) działaniu
organizacji ,

•

Nadaje znaczenie społeczne i prawne organizacji
wobec innych podmiotów,

•

Określa prawa i obowiązki obywateli w ramach
organizacji jak również tych, którzy wchodzą w relacje
z organizacją.

Organizacja państwa RP –
płaszczyzna prawno-organizacyjna

W ramach prawa analizie poddawane są
m.in.:



pojęcia prawa,



budowa normy prawnej,



problematyka przepisów prawnych,



aspekt obowiązywania prawa,



system prawa,



tworzenie prawa,



stosowanie prawa,



wykładnia i inne elementy treści.



Z punktu widzenia pozycji prawnej należy
wskazać aspekt posiadania lub nieposiadania
przez jednostki organizacyjne osobowości
prawnej



OSOBOWOŚĆ PRAWNA łączy się z
wyposażeniem organizacji w pewien zakres
samodzielności. Jeżeli jakaś norma prawna
przyznaje jednostce przymiot osobowości
prawnej, to znaczy, że taka jednostka może być
podmiotem praw i obowiązków
cywilnoprawnych.

Organizacja państwa RP –
płaszczyzna prawno-organizacyjna

Źródła prawa:

•

Unijne (europejskie, wspólnotowe)
Międzynarodowe – w postaci
ratyfikowanych umów międzynarodowych,
zwyczaju międzynarodowego, zasad
ogólnych prawa międzynarodowego

•

Krajowe

Organizacja państwa RP –
płaszczyzna prawno-organizacyjna

Organizacja państwa RP – źródła
prawa

Prawo unijne

– od 1 maja 2004 r. prawo unijne w postaci prawa
pierwotnego i wtórnego (pochodnego)

Prawo pierwotne (traktatowe):

1.

Traktaty założycielskie wspólnot europejskich,

2.

Traktaty bezpośrednio zmieniające postanowienia
traktatów założycielskich,

3.

Traktaty stowarzyszeniowe,

4.

Traktaty akcesyjne,

5.

Traktaty zawierane przez WE i UE z państwami trzecimi i
organizacjami międzynarodowymi,

6.

Protokoły i oświadczenia dołączone do traktatów jako część
integralna.

Organizacja państwa RP – źródła
prawa

Prawo unijne

– od 1 maja 2004 r. prawo unijne w postaci prawa
pierwotnego i wtórnego (pochodnego)

Prawo wtórne (pochodne):

1.

Akty normatywne bądące rezultatem procesu
legislacyjnego w instytucjach unijnych, takich jak:
Rada Unii Europejskiej, Komisja Europejska, Parlament
Europejski, Europejski Bank Centralny i będą to:

Rozporządzenia, dyrektywy, decyzji oraz zalecenia i
opinie.

Na płaszczyźnie prawa krajowego należy zwrócić uwagę na
źródła prawa powszechnie i wewnętrznie obowiązującego



Prawo powszechnie obowiązujące to takie, które może
być adresowane do wszystkich podmiotów (obywateli, osób
prawnych i organizacji). Kształtuje ich sytuację prawną i
wyznacza ich prawa i obowiązki.

Źródła powszechnie obowiązujące w Polsce są wymienione w
art. 87 Konstytucji RP z 1997 r.

1.

Konstytucja,

2.

Ustawy,

3.

Ratyfikowane umowy międzynarodowe,

4.

Rozporządzenia,

5.

Akty prawa miejscowego.

Organizacja państwa RP – źródła
prawa

Organizacja państwa RP – źródła
prawa

Konstytucja RP:



Jest najwyższym prawem i podstawowym dla
państwa



Jest nadrzędna w stosunku do całego porządku
prawnego, jaki ukształtował się po akcesji Polski do
Unii Europejskiej.



Zawiera zasady naczelne, czyli normy prawne o
szczególnej doniosłości



Na niej opiera się porządek państwa w zakresie
politycznym, gospodarczym, społecznym

Organizacja państwa RP – źródła
prawa

Prawo wewnętrznie obowiązujące- inaczej interna-
zawiera normy kierowane przez przełożonego do
podległych mu organów, instytucji czy osób. Moc wiążąca
tego prawa jest ograniczona wyłącznie do jednostek
organizacyjnych podległych organowi wydającemu akt
normatywny prawa wewnętrznego:



Uchwały Rady Ministrów,



Zarządzenia ministrów,



Pisma okólne, instrukcje.

Prawo wewnętrznie obowiązujące nie może być
sprzeczne z prawem zewnętrznie obowiązującym.

Organizacja państwa RP – źródła
prawa

Funkcje prawa w życiu społecznym i w organizacji państwowej:

•

Kształtuje ład społeczny,

•

Porządkuje zachowania w celu zapewnienia poczucia
bezpieczeństwa oraz pewności relacji społecznych

•

Stabilizuje (petryfikuje)

•

Pełni funkcje innowacyjną z uwagi na kierunek oddziaływania
prawa na struktury społeczne,

•

Motywacyjna (pobudza konkretne zachowania)

•

Wychowawcza (kształtuje trwałe motywy)

•

Socjalizacyjna (wychowywanie poprzez prawo w duchu
określonego zespołu wartości i ocen)

•

Represyjna (wymierzanie kar za przestępstwo)

•

Resocjalizacyjna (przywrócenie przestępcy do normalnego
życia społecznego)

•

Dystrybucyjna (gwarantuje odpowiednie zasady podziału dóbr)

•

Legitymowania władzy publicznej (instrumentalizacja prawa)

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej

Według art. 10 Konstytucji RP Ustrój
Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i
równowadze



władzy ustawodawczej,



władzy wykonawczej i



władzy sądowniczej.



Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat,



Władzę wykonawczą Prezydent Rzeczypospolitej
Polskiej i Rada Ministrów,



Władzę sądowniczą sądy i trybunały.

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej

Art. 3 Konstytucji RP



Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym.

Art.15 Konstytucji RP



Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia
decentralizację władzy publicznej.



Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający
więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe i
zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność
wykonywania zadań publicznych określa ustawa

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej

USTAWA z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego
trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U.1998.96.603 )

Z dniem 1 stycznia 1999 r. wprowadza się zasadniczy trójstopniowy
podział terytorialny państwa.

Jednostkami zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego
państwa są:

gminy,
powiaty i
województwa.

Ustawodawca tworzy 16 województw oraz zawiera wykaz gmin
wchodzących w skład województw.

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej

Zgodnie z art. 16 Konstytucji RP



Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału
terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę
samorządową.



Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy
publicznej.



Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań
publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na
własną odpowiedzialność.

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej – władza ustawodawcza

Sejm i Senat

http://www.prezydent.pl/bip/

http://www.senat.gov.pl/

Kancelaria Sejmu, http://www.sejm.gov.pl/kancelaria/podstrony/struktura.htm

Kancelaria Senatu, http://www.senat.gov.pl/kancelaria/

Zgodnie z rozdziałem IV Konstytucji RP Władzę ustawodawczą w Rzeczypospolitej
Polskiej sprawują Sejm i Senat.

Sejm sprawuje kontrolę nad działalnością Rady Ministrów w zakresie określonym
przepisami Konstytucji i ustaw.

Przykład:

ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień
przysługujących Skarbowi Państwa (art. 2 ust. 1 – minister właściwy do spraw SP
przygotowuje i przedkłada Radzie Ministrów oraz, z jej upoważnienia, Sejmowi
coroczne sprawozdania o stanie mienia Skarbu Państwa oraz o ekonomicznych,
finansowych i społecznych skutkach prywatyzacji)

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej – władza ustawodawcza



Sejm składa się z 460 posłów



Senat składa się ze 100 senatorów.



Sejm obraduje na posiedzeniach.



Sejm wybiera ze swojego grona Marszałka Sejmu i wicemarszałków.



Marszałek Sejmu przewodniczy obradom Sejmu, strzeże praw Sejmu oraz
reprezentuje Sejm na zewnątrz.



Sejm powołuje komisje stałe oraz może powoływać komisje nadzwyczajne.



Do senatu powyższe regulacje stosuje się odpowiednio



Sejm może powołać komisję śledczą do zbadania określonej sprawy.



Tryb działania komisji śledczej określa ustawa. USTAWA z dnia 21 stycznia
1999 r. o sejmowej komisji śledczej (tekst jednolity: Dz. U. 2009 r. Nr 151
poz. 1218)

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej – władza ustawodawcza

Kancelaria Sejmu



Kancelaria Sejmu jest urzędem służącym Sejmowi i jego
organom w zakresie prawnym, organizacyjnym, doradczym,
finansowym i technicznym, kierującym się przy wykonywaniu
swoich zadań zasadą bezstronności.



Kancelaria Sejmu stwarza posłom warunki do uczestniczenia
w pracach Sejmu i jego organów.



Na zasadach ustalanych odrębnie, Kancelaria Sejmu: stwarza
posłom warunki techniczno-finansowe do wykonywania
mandatu poselskiego w okręgu wyborczym, stwarza klubom
parlamentarnym, kołom i zespołom poselskim oraz posłom nie
zrzeszonym warunki techniczno-finansowe do działania w
siedzibie Sejmu.

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej – władza ustawodawcza

Kancelaria Senatu wykonuje zadania organizacyjno-techniczne związane z działalnością Senatu
i jego organów oraz udziela pomocy senatorom w wykonywaniu mandatu senatorskiego



(Art. 97, Regulamin Senatu RP)

Do zakresu działania Kancelarii Senatu należy w szczególności:



1) przygotowywanie i przedstawianie Marszałkowi Senatu oraz Prezydium Senatu wniosków,
opinii i uwag w sprawach będących przedmiotem prac Senatu i jego organów, dbanie o
zachowanie terminów i porządku obrad  Senatu i komisji senackich oraz o stosowanie
Regulaminu Senatu,



2) gromadzenie i udostępnianie materiałów dla senatorów, przygotowywanie oraz
przedstawianie właściwym organom Senatu opracowań i materiałów wspomagających
działalność Senatu i jego organów, inicjowanie takich opracowań i materiałów oraz
koordynowanie prac ekspertów senackich,



3) wykonywanie czynności związanych z realizacją prawa obywateli do uzyskiwania
informacji o działalności Senatu i jego organów,



4) zapewnienie organizacyjnych oraz technicznych warunków działania Senatu i jego organów,



5) zapewnienie techniczno-organizacyjnych i finansowych warunków działalności biur
senatorskich lub innych jednostek organizacyjnych do obsługi terenowej senatorów,



6) przygotowanie projektu budżetu Kancelarii Senatu i sporządzanie sprawozdań z jego
wykonania.



(Art. 98, Regulamin Senatu RP)

Kancelarią Senatu kieruje Szef Kancelarii Senatu.
Szef Kancelarii Senatu jest zwierzchnikiem służbowym wszystkich pracowników Kancelarii
Senatu.



(Art. 99, Regulamin Senatu RP)

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej – władza wykonawcza

Prezydent RP



Kancelaria Prezydenta RP

Organem pomocniczym Prezydenta
Rzeczypospolitej jest Kancelaria Prezydenta
Rzeczypospolitej. Prezydent Rzeczypospolitej
nadaje statut Kancelarii oraz powołuje i odwołuje
Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej.

Rada Ministrów

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej – władza wykonawcza

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyższym
przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem
ciągłości władzy państwowej.

Prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem
Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa
państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego
terytorium.

Prezydent Rzeczypospolitej wykonuje swoje zadania w
zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i
ustawach.

http://www.prezydent.pl/bip/

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej – władza wykonawcza

Rada Ministrów (art. 146)



Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej.



2. Do Rady Ministrów należą sprawy polityki państwa nie zastrzeżone dla innych organów
państwowych i samorządu terytorialnego.



3. Rada Ministrów kieruje administracją rządową.
4. W zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach Rada Ministrów w szczególności:



1) zapewnia wykonanie ustaw,



2) wydaje rozporządzenia,



3) koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej,
4) chroni interesy Skarbu Państwa,
5) uchwala projekt budżetu państwa,
6) kieruje wykonaniem budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i
sprawozdanie z wykonania budżetu,



7) zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny,



8) zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa,



9) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami
międzynarodowymi,
10) zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne
umowy międzynarodowe,



11) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz określa corocznie liczbę
obywateli powoływanych do czynnej służby wojskowej,
12) określa organizację i tryb swojej pracy.

http://bip.kprm.gov.pl/

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej – władza sądownicza

Sądy
Sąd Najwyższy



USTAWA z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym

(tekst jednolity: Dz. U. 2013 r. poz. 499)

Sądy powszechne



USTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych

(tekst jednolity: Dz. U. 2013 r. poz. 427)  

Sądy administracyjne



USTAWA z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych.

Dz.U.2002.153.1269



USTAWA z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi

(tekst jednolity: Dz. U. 2012 r. poz. 270)  

Sądy wojskowe USTAWA z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych



(tekst jednolity: Dz. U. 2012 r. poz. 952)

Krajowa Rada Sądownictwa



http://www.krs.pl/pl/biuletyn-informacji-publicznej

Trybunały

•

Trybunał Konstytucyjny, http://www.trybunal.gov.pl

•

Trybunał Stanu

•

http://trybunalstanu.pl

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej – władza sądownicza



Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz.



Sądy i Trybunały wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej.



Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy,
sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe.



Sąd wyjątkowy lub tryb doraźny może być ustanowiony tylko na czas wojny.



Postępowanie sądowe jest co najmniej dwuinstancyjne.



Ustrój i właściwość sądów oraz postępowanie przed sądami określają ustawy.



Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach,
z wyjątkiem spraw ustawowo zastrzeżonych dla właściwości innych sądów.

Art. 173-201 Konstytucji RP

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej – samorząd terytorialny

Art. 163. Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla
organów innych władz publicznych.

Art. 164.  1. Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina.



2. Inne jednostki samorządu regionalnego albo lokalnego i regionalnego określa ustawa.



3. Gmina wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego nie zastrzeżone dla innych jednostek samorządu
terytorialnego.

Art. 165.  1. Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną. Przysługują im prawo własności i inne
prawa majątkowe.



2. Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej.

Art. 166.  1. Zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej są wykonywane przez
jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania własne.



2. Jeżeli wynika to z uzasadnionych potrzeb państwa, ustawa może zlecić jednostkom samorządu terytorialnego
wykonywanie innych zadań publicznych. Ustawa określa tryb przekazywania i sposób wykonywania zadań
zleconych.
3. Spory kompetencyjne między organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej rozstrzygają sądy
administracyjne.

Art. 167.  1. Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do
przypadających im zadań.



2. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe
z budżetu państwa.



3. Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego są określone w ustawie.



4. Zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządu terytorialnego następują wraz z odpowiednimi
zmianami w podziale dochodów publicznych.

Art. 168. Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie
określonym w ustawie.

USTAWA z dnia 8 marca 1990 r. o
samorządzie gminnym
(tekst jednolity: Dz. U. 2013 r. poz. 594)

USTAWA z dnia 5 czerwca 1998 r. o
samorządzie powiatowym
(tekst jednolity: Dz. U. 2013 r. poz. 595)

USTAWA z dnia 5 czerwca 1998 r. o
samorządzie województwa 
(tekst jednolity: Dz. U. 2013 r. poz. 596)

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej – samorząd terytorialny

Organizacja Rzeczypospolitej Polskiej – organy
kontroli państwowej i ochrony prawa



Najwyższa Izba Kontroli



Rzecznik Praw Obywatelskich



Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

Organizacja Rzeczypospolitej Polskiej – organy
kontroli państwowej i ochrony prawa

Najwyższa Izba Kontroli

Art. 202.  1. Najwyższa Izba Kontroli jest naczelnym organem kontroli państwowej.



2. Najwyższa Izba Kontroli podlega Sejmowi.



3. Najwyższa Izba Kontroli działa na zasadach kolegialności.

Art. 203.  1. Najwyższa Izba Kontroli kontroluje działalność organów administracji rządowej,
Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych państwowych
jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i
rzetelności.



2. Najwyższa Izba Kontroli może kontrolować działalność organów samorządu
terytorialnego, komunalnych osób prawnych i innych komunalnych jednostek
organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności i rzetelności.



3. Najwyższa Izba Kontroli może również kontrolować z punktu widzenia legalności i
gospodarności działalność innych jednostek organizacyjnych i podmiotów gospodarczych
w zakresie, w jakim wykorzystują one majątek lub środki państwowe lub komunalne oraz
wywiązują się z zobowiązań finansowych na rzecz państwa.

http://bip.nik.gov.pl/

Organizacja Rzeczypospolitej Polskiej – organy
kontroli państwowej i ochrony prawa

Rzecznik Praw Obywatelskich

Art. 208.  1. Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży wolności i praw człowieka i
obywatela określonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych.



2. Zakres i sposób działania Rzecznika Praw Obywatelskich określa ustawa.

Art. 209.  1. Rzecznik Praw Obywatelskich jest powoływany przez Sejm za zgodą Senatu
na 5 lat.



2. Rzecznik Praw Obywatelskich nie może zajmować innego stanowiska, z wyjątkiem
stanowiska profesora szkoły wyższej, ani wykonywać innych zajęć zawodowych.



3. Rzecznik Praw Obywatelskich nie może należeć do partii politycznej, związku
zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z
godnością jego urzędu.

Art. 210. Rzecznik Praw Obywatelskich jest w swojej działalności niezawisły, niezależny
od innych organów państwowych i odpowiada jedynie przed Sejmem na zasadach
określonych w ustawie.

http://bip.brpo.gov.pl/

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji



Art. 213.  1. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji stoi na straży wolności słowa,
prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji.



2. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wydaje rozporządzenia, a w sprawach
indywidualnych podejmuje uchwały.



Art. 214.  1. Członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji są powoływani
przez Sejm, Senat i Prezydenta Rzeczypospolitej.



2. Członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji nie może należeć do partii
politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie
dającej się pogodzić z godnością pełnionej funkcji.



Art. 215. Zasady i tryb działania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, jej
organizację oraz szczegółowe zasady powoływania jej członków określa
ustawa.



http://www.krrit.gov.pl/krrit/bip/

Organizacja Rzeczypospolitej Polskiej – organy
kontroli państwowej i ochrony prawa

Organizacja Rzeczypospolitej
Polskiej – Narodowy Bank Polski

Zgodnie z przepisami Konstytucji RP,
Narodowy Bank Polski jest centralnym
bankiem państwa. Przysługuje mu wyłączne
prawo emisji pieniądza oraz ustalania i
realizowania polityki pieniężnej.

http://www.bip.nbp.pl/