background image

Broń Masowego 
Rażenia

background image

„Broń Atomowa jest bronią 
absolutną” – Bernard Brodie

„16 Lipca 1945 r. 
świat wszedł w nową 
erę, erę nuklearną” – 
Herman Kahn

background image

 Siła rażenia jest daleko większa niż w przypadku 

konwencjonalnego materiału wybuchowego – największe 

bomby są zdolne zniszczyć całe miasta.

background image

Pojęcie i Istota Zagrożeń 

asymetrycnych

Zagrożenia asymetryczne to takie, których celem jest zniwelowanie lub 

redukcja przewagi przeciwnika poprzez zastosowanie taktyki i dostępnej 

broni w niekonwencjonalny sposób, pozwalający na wykorzystanie 

zarówno słabych punktów przeciwnika, jak i własnej przewagi w jakimś 

elemencie prowadzonej operacji.

Przejawem zagrożeń asymetrycznych 
mogą być działania terrorystyczne, 
podjęte na terytorium państwa, które 
wysłało swe wojska w rejon konfliktu.

background image

Polska jako czynny uczestnik koalicji 
antyterrorystycznej, posiadający 
kontyngenty w wielu różnych misjach, 
zarówno pod auspicjami różnych 
organizacji międzynarodowych jest 
bardzo narażona na tego rodzaju 
zagrożenia. Brak doświadczenia w 
zakresie reagowania w sytuacjach 
takiego zagrożenia dodatkowo 
wzmacnia skalę tego czynnika, m. in. 
brak jest w naszym kraju etatowego 
Centrum Zarządzania Kryzysowego 
powoduje, że nie można mówić o 
koordynacji działań związanych z 
przeciwdziałaniem tego typu 
zagrożeniom

background image

Kolejnym zagrożeniem jest proliferacja broni masowego rażenia. 
Coraz więcej państw zaliczanych do mniej rozwiniętych a więc i o 
mniejszej stabilności politycznej weszła już w posiadanie broni 
rakietowej o średnim zasięgu. Część z nich wyprodukowała już 
głowice nuklearne a pozostałe do tego dążą. Należy również 
pamiętać o broni chemicznej i biologicznej, która jest dużo 
łatwiejsza do wyprodukowania i dużo tańsza. Rozprzestrzenianie 
broni masowego rażenia należy również rozumieć w ten sposób, że 
dostęp do nich mogą mieć lub wkrótce uzyskać organizacje 
terrorystyczne, co zdecydowanie zwiększa skalę zagrożeń 
asymetrycznych. Ponadto przez broń masowego rażenia należy 
rozumieć również jej półprodukty lub komponenty (np. pluton), które 
użyte w sposób planowy mogą doprowadzić do zagrożeń na wielką 
skalę.

background image

Broń atomowa z nowoczesnymi środkami jej przenoszenia nie jest, jak ją 

niekiedy nazwano w sposób nieścisły, bronią taką samą jak każda inna, 

tylko bardziej potężną. Przede wszystkim ze względu na na jej siłe, nie 

można jej porównać z niczym innym, cośmy znali Dotychczas. Bomba 

atomowa o średniej mocy 20KT ma siłę wybuchu równą silę Salwy 4mln 

dział 75mm. Bomba termojądrowa o średniej mocy 1MT jest 

równoważna salwie 200mln. Dział 75mm. Tę niezmierną siłę, której 

skuteczność zwielokrotniają jeszcze opady Promieniotwórcze, wyzwala i 

kieruję na cel zaledwie kilku ludzi. Jest to niezwykła rewolucja. – Andre 

Beaufre

Do tej pory celem dowódców wojskowych było wygrywać wojnę. 

Odtąd ich głównym celem 

Będzie im zapobiegać. – Bernard Brodie

background image

Historia broni jądrowej

  

•Eksplozja próbna:

• 16 lipca 1945 – pustynia w 

stanie Nowy Meksyk (USA), miejsce 
próby nazywano nieoficjalnie Jornada 
del Muerto (Podróż Umarłego). 
(Bomba Trinity);

•Użycie bojowe:

• 6 sierpnia 1945 startująca z 

wyspy Tinian superforteca B-29 Enola 
Gay
 lotnictwa USA zrzuciła na miasto 
4-tonową uranową bombę 
atomową Little Boy.

• W czasie II wojny światowej 9 

sierpnia 1945 r. o godz. 11:02 
amerykański pilot Charles 
Sweeney sterujący superfortecą B-
29 Bock's Car zrzucił na Nagasaki 
drugą bombę atomową (Fat Man), 
która zabiła 75 tys. ludzi oraz 
zniszczyła blisko połowę miasta

background image

Bernard Brodie nie miał wątpliwości że broń 

atomowa nie pozostanie monopolem

Amerykanów. Był też pewien że jeśli dojdzie do 

wojny między państwami posiadającymi

Tę broń, nie będzie można się obronić przed jej 

użyciem przez państwo które zostało nią

Zaatakowane jako pierwsze.

background image

Arsenał nuklearny świata

Arsenał nuklearny państw
:

•od 1945 – USA – 10 000 głowic (w 
dniu 04.05.2010 r. amerykańskie 
Ministerstwo Obrony ogłosiło, że 
posiada 5113 głowic nuklearnych)

•od 1949 – ZSRR/Rosja – 16 000

•od 1952 – Wielka Brytania – 160

•od 1960 – Francja – 350

•od 1964 – Chiny – 200

•od 1974 – Indie – 160

•od 1979 – Izrael – 150

•od 1998 – Pakistan – 50

•od 2006 – Korea Północna – 15

background image
background image

29 sierpnia 1949r. ZSRR przeprowadził pierwszą udaną próbę atomową na 

terenie swojego kraju, od tego momentu zakończył się atomowy monopol 

Ameryki.

Cztery sposoby uchronienia się przed bezprzykładnym 

niebezpieczeństwem jakim jest broń atomowa:

a) Zapobiegawcze zniszczenie broni przeciwnika

b) Przechwytywanie broni atomowej

c) Zabezpieczenie fizyczne przed skutkami wybuchu

d) Groźba odwetu

background image

Od chwili pojawienia się broni atomowej po dzień dzisiejszy 

stosowano lub próbowano

Stosować w różnych sytuacjach i w odniesieniu do różnych 

jej posiadaczy (lub dążących

Do jej zdobycia) wszystkie wyżej wymienione sposoby 

zapobieżenia użycia broni nuklearnej.

W okresie Zimnej Wojny dominującym sposobem stało się 

odstraszanie.

background image

Broń Masowego Rażenia, symetryczne odstraszanie

Metoda odstraszania nie jest niczym nowym , znana jest z 
działań starożytnych Greków
I odnajduję się także w rzymskiej sentencji „Si Vis Pacem, 
Para Bellum”; co oznacza „Jeśli
Chcesz pokoju szykuj wojnę”.
Strategia odstraszania polega po prostu na przekonaniu 
przeciwnika ,że koszty i ryzyko 
Związane z danym działaniem przewyższą korzyści; wojna 
jest zwyczajnie nieopłacalna.

background image

Broń jądrowa stanowiła ważny element strategii sojuszu będąc 
istotną częścią realizacji założeń jego doktryny wojennej. Początkowo 
jedynym państwem NATO, które dysponowało tą bronią były Stany 
Zjednoczone. W chwili powstania sojuszu posiadały one 235 bomb 
jądrowych. W 1953 r. do państw nuklearnych NATO dołączyła Wielka 
Brytania a w 1964 r. Francja. Potencjał tych państw rósł stosunkowo 
wolno i ustabilizował się dopiero w połowie lat siedemdziesiątych XX 
w. na poziomie 350 i 250 ładunków jądrowych. Początkowo broń 
jądrowa stanowiła „miecz” sojuszu, który miał być użyty do odparcia 
ewentualnej agresji. Rolę „tarczy” spełniały siły konwencjonalne. W 
1967 r., po przyjęciu przez NATO amerykańskiej doktryny 
elastycznego reagowania, siły jądrowe przejęły rolę „tarczy”, którą z 
czasem określano jako ”parasol jądrowy”.

background image

Strategia zmasowanego odwetu przyjęta w USA w 1950 r. a 
zaadoptowana przez sojusz NATO w 1957 r. Zakładała ona wykonanie 
uderzeń jądrowych na państwa Układu Warszawskiego w odpowiedzi 
na poważniejszy atak militarny. Dopuszczała również wykonanie 
uprzedzającego ataku jądrowego w przypadku stwierdzenia 
zagrożenia bezpieczeństwa państw sojuszu. Szczególną rolę w wojnie 
miało odgrywać lotnictwo strategiczne oraz okręty podwodne 
uzbrojone w pociski balistyczne SLBM, przy czym te ostatnie z 
przyczyn technicznych uznawane były za broń wyłącznie odwetową. 

background image

Dla zapewnienia skuteczności i szybkości działań rozbudowano 
system baz wojskowych rozmieszczonych wokół państw "bloku 
wschodniego". Od 1953 r. na terenie Europy rozlokowano broń 
nuklearną w postaci rakiet średniego zasięgu i bomb jądrowych. 
Koalicyjny charakter strategii wojennej przejawiał się głównie w 
podziale zadań. Amerykańskie siły zbrojne miały wykonać 
strategiczne uderzenia jądrowe, operacje morskie miały być 
realizowane przez floty wojenne USA i państw europejskich, 
natomiast działania bojowe na terenie Europy miały być 
prowadzone głównie przez siły lądowe i lotnictwo taktyczne 
europejskich państw NATO

background image

W 1961 r. opracowano strategię elastycznego 
reagowania
, która została przyjęta przez NATO w 1967 r. 
Zakładała ona możliwość prowadzenia działań wojennych 
zarówno z wykorzystaniem broni jądrowej, jak i bez niej. W 
przypadku ataku państw UW przewidywano prowadzenie 
działań o charakterze konwencjonalnym, a w sytuacji ich 
niepowodzenia wykorzystanie taktycznej broni jądrowej na 
ograniczoną skalę. 

background image

Strategiczna broń jądrowa miała być użyta dopiero po jej 
zastosowaniu przez ZSRR. Główną rolę w ewentualnym 
uderzeniu odegrać miał amerykański potencjał jądrowy, 
którego wykorzystanie określały plany operacyjne SIOP (Single 
Integrated Operational Plan). Przewidywały one różne warianty 
uderzeń o ograniczonym lub masowym charakterze w celu 
osiągnięcia założonych celów wojennych.

background image

W 1991 została przyjęta tzw. Nowa koncepcja strategiczna
Zakładała ona utrzymanie wystarczających sił konwencjonalnych i 
nuklearnych zdolnych do odstraszania ewentualnych agresorów i 
prowadzenie działań zapobiegających ewentualnym konfliktom 
zbrojnym na świecie. Skoncentrowano się też na zagwarantowaniu 
bezpieczeństwa państw sojuszu w warunkach różnorodnych i 
wielokierunkowych zagrożeń międzynarodowych (konflikty 
etniczne i terytorialne, rozprzestrzenianie broni masowego rażenia 
i technologii uzbrojenia, przerwanie dostaw surowców 
strategicznych, terroryzm i sabotaż). W 1999 koncepcja ta uległa 
aktualizacji w oparciu o doświadczenia misji NATO w b. Jugosławii.

background image

Co się tyczy Sowieckiej doktryny nuklearnej to nie była ona dyskutowana i 
analizowana tak jak na zachodzie. Sowieccy stratedzy nie mieli 
wątpliwości ,że przyszła wojna światowa z „imperialistami” nawet jeśli 
rozpocznie się jako konflikt lokalny stanie się nieuchronnie wojną rakietowo 
– jądrową z udziałem supermocarstw. Podstawowa różnica między 
strategiami zachodnimi a Sowiecką strategią nuklearną polegała na tym, iż 
o ile celem pierwszej było odstraszanie o tyle celem drugiej zwycięstwo w 
wojnie nuklearnej. Sowieci przygotowywali się właśnie przede wszystkim do 
prowadzenia wojny w warunkach obustronnego i masowego użycia broni 
jądrowej. W myśli sowieckiej można wyróżnić dwa centralne założenia po 
pierwsze sprawą zasadniczą jest pierwsze uderzenie które powinno 
rozstrzygnąć o losach konfliktu po drugie wojna nuklearna jest wojną 
totalną, której wynik będzie znany w kilkadziesiąt minut po jej rozpoczęciu.

background image

W wyniku rozpadu systemu dwubiegunowego znacznie zmalało 

prawdopodobieństwo wybuchu konfliktu zbrojnego na dużą skalę z 

użyciem broni jądrowej. Rosja nie zamierzała jednak rezygnować z 

rozbudowanego arsenału jądrowego, ponieważ postrzegała 

utrzymanie parytetu z USA w tej dziedzinie jako gwarancję swojej 

mocarstwowości. Pomimo to, ze względu na kryzys gospodarczy, 

władze rosyjskie zostały zmuszone do ograniczania potencjału 

nuklearnego. Sposobem na utrzymanie parytetu było zatem 

powiązanie redukcji z realizacją układów rozbrojeniowych 

zawartych z USA, przewidujących obustronną i stopniową (a więc 

najmniej kosztowną) likwidację broni strategicznej

background image

W latach 2000–2003 nastąpił powrót do traktowania nuklearnych sił 
strategicznych jako podstawowego instrumentu gwarantującego 
bezpieczeństwo państwa, zwłaszcza w sytuacji, gdy inne państwa 
(lub sojusze) dysponują znaczną przewagą w siłach 
konwencjonalnych. Przyczynił się do tego także splot czynników 
wewnętrznych (szybszy wzrost gospodarczy umożliwiający 
zwiększenie środków na reformę sił zbrojnych) i zewnętrznych 
(wzrost poczucia zagrożenia w związku z interwencją NATO w 
Kosowie, wypowiedzeniem przez USA Układu ABM i ich planami 
budowy własnego strategicznego systemu obrony 
przeciwrakietowej,zmianami w doktrynie bezpieczeństwa 
narodowego USA i wreszcie interwencją koalicji pod dowództwem 
USA w Iraku).

background image

Asymetryczność Konfliktów niemilitarnych 

ujęcie Politologiczne

Zagrożenia zostały również zaliczane 
przez niektórych politologów do 
zagrożeń kulturowych. Wiążą się one, 
przede wszystkim z pojęciem 
tożsamości narodowej. Można ją 
umiejscowić w dwóch warstwach: 
podstawowej, którą stanowią 
integrujące naród wartości duchowe 
oraz materialnej, które tworzą 
symbole, będące pochodną tych 
wartości. 

background image

Wśród tych wartości  i symboli są również takie, które rozwijają 
świadomość obronną obywateli a więc mają ścisły związek z 
bezpieczeństwem państwa. Świadomość ta warunkuje ich zachowanie 
w sprawach związanych z obronnością i może motywować do 
określonych działań. 

Tożsamość kulturowa wpływa również na charakter stosunków z innymi 
krajami, na stopień wzajemnego zrozumienia, sympatii lub 
antagonizmów. 
Tożsamość narodowa podlega ciągłej ewolucji. Jej ciągłość wyznaczają 
tradycje kulturowe narodu, natomiast o wszystkich zmianach przesądza 
internacjonalizacja wartości, pochodząca głównie ze środowiska 
międzynarodowego. Konieczna jest tutaj równowaga. 

background image

Po transformacji, gdy Polska otworzyła się na świat, w okresie integracji 
z Unią Europejską i globalizacji ekonomii zaczynają dominować w 
naszym kraju tendencje zmienne. Szerokie kontakty międzyludzkie, 
środki masowego przekazu, szeroko pojęta kultura masowa a nawet 
kosmopolityczne zwyczaje żywieniowe sprzyjają unifikacji tożsamości 
kulturowej 
na skalę niemalże globalną. Niektóre wytwory kultury masowej, typowo 
komercyjne, 
są sprzeczne z naszym charakterem narodowym i tradycjami, w tym z 
tymi, które rozwijają świadomość obronną. 

Nie demonizując wagi problemu można stwierdzić, 
że mamy do czynienia zarówno z pozytywnymi jak i negatywnymi 
następstwami tego procesu. Pozytywne to wzajemne poznanie się 
społeczeństw sprzyjające łamaniu źle kojarzonych stereotypów i 
budowaniu wzajemnego poznania i akceptacji. Negatywne to brak 
pielęgnowania tradycji i kultury narodowej decydujących o identyfikacji 
z ojczyzną.

background image

Najpotężniejsza bomba atomowa

Najpotężniejszą bombą atomową była Car Bomba (ang. Tzar lub Big 
Iwan). Eksplozji dokonał Związek Radziecki 30 października 1961 r. na 
wyspie Nowa Ziemia położonej na Morzu Arktycznym, na północnych 
krańcach obecnej Rosji. Była to dwustopniowa bomba termojądrowa, 
czyli oparta na fazie syntezy lekkich jąder atomowych, zainicjowanej 
detonacją jądrową. Miała moc 58 megaton czyli w przybliżeniu 4000 
bomb zrzuconych na Hiroszimę. Mimo że zmniejszono jej moc ze 
względów bezpieczeństwa (Car Bomba zaprojektowana została jako broń 
trójfazowa i mogła ona osiągnąć nawet 150 megaton, ale wówczas 
obszar objęty zniszczeniami, mimo dużego odosobnienia, objąłby kilka 
większych miast północnej Rosji, a opad radioaktywny zagroziłby całej 
Europie, toteż zrezygnowano z trzeciej fazy rozszczepiania), część 
skalistych wysepek, w których otoczeniu dokonano detonacji, 
wyparowała, a sam wybuch był odczuwalny nawet na Alasce. Bomba ta 
nazywana była także złowieszczo "Zabójcą Miast". Bomba mogłaby 
zniszczyć miasto wielkości Londynu.

background image
background image

Bibliografia

1. R. Kuźniar „Polityka i siła”
2. http://wyborcza.pl.html
3. http://www.pism.pl
4. http://pl.wikipedia.org/wiki/NATO

background image

Dziękujem
y za 
uwagę 


Document Outline