background image
background image

Procedury 

koordynacji

2

background image

Procedury koordynacji

• Operacje SAR są zazwyczaj 

koordynowane przez fachowe służby 
lądowe. 

• Metody koordynacji mogą się różnić 

w zależności od szczegółów 
organizacji systemu SAR na 
obszarze, na którym zaistniał 
incydent.

• Zazwyczaj na samym początku 

wyznaczony zostaje SMC, działający 
zazwyczaj w RCC lub RSC 
(Pomocniczy Ośrodek Koordynacji 
Ratownictwa – Rescue Sub-
Center
). 

3

background image

Procedury koordynacji

• Otrzymuje on środki SAR, 

przygotowuje plan akcji oraz 
zapewnia koordynację ogólną. 

• Jest również odpowiedzialny za 

wyznaczenie OSC, koordynującego 
akcję na miejscu. 

• Jeśli nie wyznaczono SMC lub 

nastąpiła utrata łączności między 
SMC i OSC, ten drugi może zostać 
zmuszony do przejęcia pewnych 
funkcji SMC. 

4

background image

Procedury koordynacji

Jeżeli nie istnieje możliwość 
ustanowienia łączności 

statek 

– samolot 

na miejscu 

incydentu, konieczne jest 
wyznaczenie statku (OSC) dla 
koordynacji działań 
nawodnych oraz 
koordynatora lotniczego 

(Aircraft Co-ordinator – 
ACO

dla działań z powietrza. 

5

background image

Procedury koordynacji

Jeżeli statek lub samolot dowie się o 

incydencie SAR powinien powiadomić:

• RCC lub RSC odpowiedzialny za swój rejon;
• najbliższy RCC lub RSC;
• dowolny RCC lub RSC, które mogą być 

powiadomione;

• dowolna stację łączności (Radiową Stację 

Nadbrzeżną – Coast Radio Station – 
CRS
, Służbę Kontroli Ruchu Powietrznego – 
Air Traffic Service – ATS
)

6

background image

Procedury koordynacji

• Na początku akcji, funkcję 

OSC

 

przejmuje 

pierwsza jednostka

która przybędzie na miejsce 
incydentu do czasu zwolnienia jej 
przez SMC. 

• Zdarza się także, że przejmuje ona 

obowiązki SMC do czasu wyznaczenia 
innego (bardziej skutecznego) SMC. 

7

background image

Procedury koordynacji

W wypadkach morskich 
początkową funkcję OSC 
pełnią zwykle kapitanowie 
statków do momentu 
przybycia bardziej 
odpowiedniego 

SRU

 

(Jednostka Przeznaczona do 
Poszukiwań i Ratownictwa – 

Search and Rescue Unit

). 

8

background image

Procedury koordynacji

• W trakcje realizacji operacji SAR 

wykorzystywane są zazwyczaj 
wyznaczone SRU, statki i samoloty 
cywilne oraz okręty i samoloty 
wojskowe. 

• W odległych rejonach nie istnieje 

możliwość użycia jednostek 
lotnictwa, ze względu na stosunkowo 
mały ich zasięg operacyjny. 

9

background image

Procedury koordynacji

• Jeśli w akcji bierze udział 

więcej niż 

jeden środek SAR

, SMC powinien 

wyznaczyć OSC, a jeżeli jest to 
niemożliwe jednostki zaangażowane 
w operację powinny porozumieć się 
w celu wyznaczenia OSC.

•  Wskazane jest dokonanie 

powyższych postanowień przed 
przybyciem w rejon akcji.

10

background image

Procedury koordynacji

W innym przypadku, 
funkcję OSC 
przejmuje jednostka, 
która przybyła na 
miejsce jako 
pierwsza. 

11

background image

Procedury koordynacji – 

obowiązki OSC

Do obowiązków OSC należy między 

innymi: 

• koordynacja środków SAR na miejscu 

akcji;

• odbieranie planu poszukiwania lub 

ratowania, planowanie akcji jeśli plan 
nie jest dostępny;

• modyfikacja akcji w zależności od 

warunków i rezultatów;

12

background image

Procedury koordynacji – 

obowiązki OSC

• koordynacja łączności na miejscu 

akcji;

• monitorowanie działań innych 

środków działających w rejonie 
incydentu;

• zapewnienie bezpieczeństwa 

jednostkom biorącym udział w akcji;

• przekazywanie raportów 

sytuacyjnych do SMC;

• rejestracja przebiegu operacji;

13

background image

Procedury koordynacji – 

obowiązki OSC

• doradzanie SMC w kwestii zwolnienia 

zbędnych środków SAR;

• podanie liczby i nazwisk uratowanych 

oraz nazw i portów docelowych 
jednostek z rozbitkami;

• żądanie dodatkowej pomocy, 

gdy tylko jest to konieczne.

14

background image

Procedury koordynacji

Od dobrej koordynacji 
operacji poszukiwania 
i ratownictwa zależy 
bezpieczeństwo 
jednostek biorących w 
niej udział oraz 
skuteczność ich 
działań.

15

background image

Procedury 

  łączności

16

background image

Niezwykle istotną sprawą 
podczas prowadzenia akcji 
SAR jest zapewnienie 
odpowiednio skutecznej 
łączności , w tym 

przestrzeganie procedur, 
dobór rodzaju łączności oraz 
właściwych częstotliwości

.

17

Procedury   łączności

background image

• Zazwyczaj za 

wyznaczenie 

częstotliwości podstawowych i 
zapasowych

 odpowiedzialny jest 

SMC

• OSC powinien być w ciągłym 

kontakcie ze wszystkimi środkami 
SAR oraz z SMC. 

18

Procedury   łączności

background image

W celu informowania SMC o 
przebiegu akcji, 

OSC wysyła 

co 

pewien czas raporty sytuacyjne 
(

SITREP

załącznik B), zawierające 

między innymi:

• numer SITREP;
• identyfikację statku w 

niebezpieczeństwie;

• opis niebezpieczeństwa;
• opis wypadku;
• warunki wpływające na sytuację;

19

Procedury   łączności

background image

• rozszerzoną informację wyjaśniającą 

problem;

• meldunek dotyczący wszelkich podjętych 

akcji od poprzedniego raportu;

• gdy poszukiwanie nie przynosi efektów: 

obszary przeszukane, godziny 
poszukiwań, czynniki wpływające na 
zmniejszenie skuteczności poszukiwań;

• ewentualny opis planowanej akcji;
• zalecenia;

• żądanie dodatkowej pomocy.  

20

Procedury   łączności

background image

RCC i RSC mogą użyć 
radioteleksu do łączności 
ląd – statek. 
Wiadomości teleksowe 
mogą zostać wysłane za 
pośrednictwem satelity 
lub stacji naziemnej.

21

Procedury   łączności

background image

• Do transmisji informacji dotyczących 

akcji SAR, dla załóg statków, może 
zostać wykorzystany system NAVTEX 
oraz Inmarsat, nadając MSI (Morskie 
Informacje Bezpieczeństwa – Maritime 
Safety Informations
) przez 
SafetyNET. 

• SafetyNET zapewnia automatyczną, 

globalną metodę rozgłaszania 
wiadomości SAR na statki, w stałych lub 
zmiennych obszarach geograficznych. 

22

Procedury   łączności

background image

• Podobny serwis Inmarsat, nazwany 

FleetNET

, może być użyty do 

wysyłania wiadomości ląd – statek, 
do określonych grup statków. 

• Szczegóły dotyczące częstotliwości 

dla łączności w różnych sytuacjach w 
czasie operacji SAR podane są w 
poradniku 

IAMSAR

23

Procedury   łączności

background image

Przepisy międzynarodowe regulują 
również standardy wyposażenia 
jednostek w ratunkowy i awaryjny 
sprzęt radiowy. 

Statki

 powinny być wyposażone w 

EPIRB

 (Awaryjną Radiopławę 

Lokalizującą – Emeregency Position 
Indicating Radio Beacon
) …

24

Procedury   łączności

background image

… a samoloty w 

ELT

 (Awaryjny 

Nadajnik Lokalizujący – 

Emeregency 

Locator Transmitter

) pracujące na 

częstotliwości 

406 MHz

Szczegółowy zestaw wyposażenia 
statków w sprzęt łączności, w 
zależności od ich tonażu określają 
przepisy konwencji SOLAS’74.    

25

Procedury   łączności

background image

26

Planowanie 

akcji

background image

•  Aby w pełni wykorzystać potencjał 

jednostek biorących udział w akcjach SAR, 
niezbędne jest właściwe ich zaplanowanie. 

• Dla różnych okoliczności zostały opracowane 

standardowe wzory poszukiwań. 

• Zwykle planowanie dokonywane jest przez 

wyszkolony personel, przy użyciu 
zaawansowanych technik planowania 
poszukiwań i w oparciu o informacje o 
incydencie lub jednostce w 
niebezpieczeństwie.

27

Planowanie akcji

background image

• Gotowy plan powinien zostać 

dostarczony OSC, którego zadaniem 
jest niezwłoczne wprowadzenie go w 
życie. 

• Jeśli OSC nie otrzyma planu, 

powinien sam planować 
operację do momentu przejęcia 
tej funkcji przez SMC.

28

Planowanie akcji

background image

We wstępnej fazie planowania 
akcji konieczne jest 
wyznaczenie 

pozycji 

odniesienia

, czyli 

prawdopodobnego miejsca 
położenia zagrożonej jednostki 
lub rozbitków.

29

Planowanie akcji

background image

30

Planowanie akcji

Znos całkow

ity

Zno

s od

 prą

du

Dr

yf 

wi

atr

ow

y

Pozycja 
początkowa

Pozycja 
odniesienia
(DATUM)

Pozycja 
odniesienia

(DATUM)

background image

Podczas jej określania uwzględnia się:
• pozycję i czas incydentu SAR;
• wszelkie dodatkowe informacje takie jak 

radionamiary lub wyniki obserwacji 
wzrokowej;

• upływ czasu między incydentem a 

przybyciem środków SAR;

• przybliżony ruch jednostki w 

niebezpieczeństwie, lub środka ratunkowego 
po powierzchni, w zależności od dryfu.

31

Planowanie akcji

background image

Pozycję odniesienia

, czyli 

przypuszczalną pozycję 
rozbitków, określa się przez 
przesunięcie pozycji incydentu 
o wielkość dryfu oddziałującego 
w czasie od zgłoszenia wypadku 
do przybycia jednostek SAR.

32

Planowanie akcji

background image

W celu ułatwienia oszacowania dryfu 
dla tratw poradnik IAMSAR sugeruje 
korzystanie z wykresu 
przedstawiającego liniową zależność 
między siłą wiatru i wielkością dryfu dla 
czterech rodzajów tratw (

bez 

dryfkotwy

z ulepszonym systemem 

balastowania

z dryfkotwą

z dryfkotwą 

i nierozwiniętym namiotem

).

33

Planowanie akcji

background image

34

Rozpoczęcie 

akcji

Rozpoczęcie 

akcji

background image

• Kiedy środek przybywa na miejsce akcji 

przed innymi, powinien zmierzać wprost 
do pozycji odniesienia i rozpocząć 
poszukiwanie metodą powiększającego 
się kwadratu. 

• Dla oszacowania dryfu wskazane jest 

postawienie w punkcie odniesienia 
tratwy ratunkowej lub innego 
pływającego przedmiotu o podobnej 
charakterystyce dryfu.

35

Rozpoczęcie akcji

Rozpoczęcie akcji

background image

• Po przybyciu kolejnych środków, OSC 

powinien wybrać jeden ze wzorów 
poszukiwań i przydzielić poszczególnym 
jednostkom odpowiednie obszary. 

• Przy dużej liczbie środków SAR, OSC może 

pierwszej jednostce 

zezwolić na 

kontynuowanie poszukiwania metodą 

powiększających się kwadratów

, podczas 

gdy pozostałe powinny rozpocząć 
schemat kursów równoległych.

36

Rozpoczęcie akcji

Rozpoczęcie akcji

background image

Podczas akcji 
SAR obowiązują 
przepisy MPDM

37

Rozpoczęcie akcji

Rozpoczęcie akcji

background image

W ograniczonej widzialności lub 
przy małej liczbie środków SAR 
wskazane jest przerwanie 
poszukiwania metodą 
powiększających się kwadratów, 
by wykorzystać wszystkie 
jednostki do realizacji 

wzoru 

kursów równoległych

.

38

Rozpoczęcie akcji

Rozpoczęcie akcji

background image

W warunkach 

ograniczonej 

widzialności 

pojawiają się 

dodatkowe problemy związane z 
koniecznością 

zmniejszenia 

odstępów między środkami SAR

tak bardzo jak to jest możliwe, 

biorąc pod uwagę bezpieczeństwo 
a także z ewentualną 
koniecznością redukcji prędkości

.

39

Rozpoczęcie akcji

Rozpoczęcie akcji

background image

• Efektem tego jest ograniczenie 

przeszukiwanego obszaru, wydłużenie 
czasu poszukiwania oraz wystąpienie 
dodatkowego ryzyka zderzenia.

 
• Jeśli redukcja widzialności nastąpiła w 

trakcie wykonywania schematu 
poszukiwań, OSC powinien rozważyć 
kontynuację przyjętego wzoru, mimo 
straty w pokryciu obszaru.

40

Rozpoczęcie akcji

Rozpoczęcie akcji

background image

Po ustąpieniu 
niekorzystnych warunków, 
OSC powinien zainicjować 
taką akcję, która najlepiej 
uzupełni stracone pokrycie.

41

Rozpoczęcie akcji

Rozpoczęcie akcji

background image

• Jeżeli z pomocą podąża wiele statków, 

najskuteczniejszą metodą poszukiwania 
może okazać się 

poszukiwanie radarowe

• W takim przypadku OSC powinien zalecić 

statkom podążanie luźnym szykiem 
tyraliery, zachowując odległości pomiędzy 
trasami równe spodziewanemu zasięgowi 
wykrycia pomnożonemu przez 1,5. 

42

Rozpoczęcie akcji

Rozpoczęcie akcji

background image

43

Zakończen

ie akcji

Zakończen

ie akcji

background image

Poszukiwania powinny 
być kontynuowane tak 
długo, aż utracone 
zostaną realne szanse 
na odnalezienie 
rozbitków.

44

Zakończenie akcji

Zakończenie akcji

background image

O zakończeniu operacji decyduje zwykle OSC w 
porozumieniu z SMC, biorąc pod uwagę:

prawdopodobieństwo, że rozbitkowie, jeśli są żywi, 
byli w obszarze poszukiwań;

prawdopodobieństwo wykrycia obiektu 
poszukiwanego, jeśli znajdował się w obszarze 
przeszukiwanym;

pozostały czas, przez jaki środki poszukiwań mogą 
pozostać na miejscu akcji;

prawdopodobieństwo, że rozbitkowie mogą być 
nadal żywi.

45

Zakończenie akcji

Zakończenie akcji

background image

W przypadku incydentu oceanicznego, OSC 

kończąc

 bezowocne poszukiwania powinien:

•  zakończyć akcję aktywną;
• powiadomić statki niosące pomoc, by 

kontynuowały podróż oraz poinformować 
władze nadbrzeżne;

• wysłać do wszystkich statków w 

obszarze prośbę o kontynuację 
obserwacji.

46

Zakończenie akcji

Zakończenie akcji

background image

Gdy zaistniał wypadek 
przybrzeżny, kończąc operację 
SAR, OSC powinien 
skonsultować się z władzami 
nadbrzeżnymi w sprawie 
zakończenia akcji.

47

Zakończenie akcji

Zakończenie akcji

background image

Jeżeli poszukiwania okazały się 
skuteczne, zauważono statek w 
niebezpieczeństwie lub 
rozbitków, 

OSC powinien ocenić 

najlepszą metodę ratowania i 
skierować najlepiej wyposażoną 
jednostkę na miejsce.

48

Zakończenie akcji

Zakończenie akcji

background image

Po podjęciu rozbitków należy 

wypytać ich o:

•statek lub samolot w 

niebezpieczeństwie;

•liczbę osób na pokładzie;

•czy inny statek lub samolot był 

widziany.

49

Zakończenie akcji

Zakończenie akcji

background image

Gdy przeprowadzono całość 
akcji ratunkowej, 

wszystkie 

środki poszukiwań powinny 
być natychmiast 
powiadomione 

przez OSC, 

że poszukiwania 
zakończono.

50

Zakończenie akcji

Zakończenie akcji

background image

SMC powinien zostać ponadto poinformowany 
o:

•  nazwach i przeznaczeniu statków z 

rozbitkami;

• nazwiskach, liczbie i stanie uratowanych; 
• konieczności ewentualnej pomocy medycznej;
• stanie ratowanego statku;

• czy stanowi on niebezpieczeństwo dla 

żeglugi.

51

Zakończenie akcji

Zakończenie akcji

background image

52

Łączność w 

niebezpieczeńs

twie

Łączność w 

niebezpieczeńs

twie

background image

• W przypadku zaistnienia konieczności 

wezwania pomocy, należy wykorzystać 
znane metody i zgodnie z ogólnie 
przyjętymi w 

GMDSS

 procedurami 

nadać wywołanie w niebezpieczeństwie. 

• MRCC lub MRSC po odebraniu 

sygnału powinno wyznaczyć 
właściwą stację ratowniczą do 
poprowadzenia akcji.

53

Łączność w niebezpieczeństwie

Łączność w niebezpieczeństwie

background image

Wywołanie w niebezpieczeństwie jest nadawane w 
następujący sposób:

• nadajnik DSC musi być nastawiony na częstotliwość 

156.525 MHz kanał 70 VHF, 2187.5 kHz w paśmie MF

;

• jeżeli czas pozwala, wprowadzić: rodzaj zagrożenia, 

ostatnią znaną pozycję statku, czas, rodzaj dalszej 
komunikacji w niebezpieczeństwie; 

• nadać wywołanie w niebezpieczeństwie;
• przygotować się do dalszej łączności w 

niebezpieczeństwie przez nastrojenie radiotelefonu na 
częstotliwość 

2182 kHz na MF, kanał 16 na VHF

podczas oczekiwania na potwierdzenie wywołania w 
niebezpieczeństwie.

54

Łączność w niebezpieczeństwie - 

wywołanie

Łączność w niebezpieczeństwie - 

wywołanie

background image

Statek, który odebrał wywołanie w niebezpieczeństwie 
innego statku powinien:

•oczekiwać

 na potwierdzenie odbioru wywołania przez stację 

brzegową (2187.5 kHz na MF, kanał 70 na VHF

•przygotować się do odbioru dalszej komunikacji w 

niebezpieczeństwie przez dostrojenie odbiornika na te same 
pasmo, z której odebrano wywołanie (

2182 kHz, kanał 16 na 

VHF

)

•potwierdzić 

odbiór wywołania  za pomocą radiotelefonu (

2182 

kHz, kanał 16 VHF

)

•„MAYDAY”
•MMSI lub inna identyfikacja statku w niebezpieczeństwie  x 3
•„THIS IS”
•sygnał wywoławczy, nazwa lub inna identyfikacja własnego 

statku

•„RECEIVED MAYDAY”

55

Łączność w niebezpieczeństwie - 

potwierdzanie

Łączność w niebezpieczeństwie - 

potwierdzanie

background image

Łączność jest prowadzona 

na częstotliwości 

wskazanej przez statek w 
niebezpieczeństwie 

(2182 kHz, kanał 16 

VHF) w następujący sposób:

• „MAYDAY”
• „this is”
• MMSI i sygnał wywoławczy
• pozycja 
• rodzaj zagrożenia i oczekiwana pomoc
• inne informacje mogące pomóc w operacji SAR

56

Łączność w niebezpieczeństwie

Łączność w niebezpieczeństwie


Document Outline