Witaminy 

rozpuszczalne w 

tłuszczach

Ewelina Kowalska

kl. I A

Witamina A

Najlepsze źródła

•  warzywa  (marchew,  bataty,  szpinak, 
kantalupy)
• owoce
• mleko
• ser
• masło
• jaja

Funkcje

Witamina 

A 

jest 

niezbędna 

do 

prawidłowego 

funkcjonowania 

rogówki 

oraz  komórek  nabłonka,  a  poprzez  to 
wzroku.  Korzystnie  wpływa  na  wzrost  i 
odtwarzanie  kości  i  zębów.  Pełni  także 
ważną  rolę  w  syntezie  hormonów,  ich 
regulacji 

oraz 

ma 

właściwości 

przeciwnowotworowe. 

Niedobór

Niedobór  witaminy  A  może  mieć  poważne 
konsekwencje.  Pojawia  się  zwykle  przy 
jednoczesnym niedoborze białka i cynku. 
• ślepota zmierzchowa
• uszkodzenia rogówki
•  hamowanie  wzrostu  kości,  zmiany  w  ich 
kształcie
• łamliwość kości
• próchnica zębów
• zanik komórek tworzących zębinę
• anemia
• paraliż

Witamina D

Najlepsze źródła

• jaja
• wątróbka
• ryby
• mleko
• margaryna

Funkcje

Witamina  D  ma  wpływ  na  mineralizację 
kości poprzez zwiększanie adsorpcji wapnia 
i  fosforu  z  przewodu  pokarmowego. 
Powoduje  to  zwiększenie  zawartości  tych 
pierwiastków  we  krwi,  poprzez  uwalnianie 
ich  z  kości,  a  także  stymuluje  ich 
zatrzymywanie w nerkach.

Niedobór

Niedobór  witaminy  D  powoduje  te  same 
skutki, co niedobór wapnia.
• łamliwość kości
• 

zniekształcenia 

i 

bóle 

kończyn, 

kręgosłupa, 

klatki 

piersiowej 

oraz 

miednicy
• kurcze mięśni.

Witamina E

Najlepsze źródła

•  oleje  roślinne  wykorzystywane  do  produkcji 
margaryn,  sosów  sałatkowych  i  tłuszczy 
cukierniczych
• olej sojowy oraz olej z kiełków pszenicy
• olej kukurydziany i słonecznikowy
• masło
• mleko.
Ponieważ  witamina  E  ulega  zniszczeniu  pod 
wpływem  ciepła,  najlepszym  jej  źródłem  jest 
żywność niepoddana obróbce cieplnej.

Funkcje

Podobnie  jak  witamina  C,  witamina  E  jest 
przeciwutleniaczem.  Pomaga  w  stabilizacji 
błon 

komórkowych, 

reguluje 

reakcje 

utleniania  i  chroni  witaminę  A.  Jako 
przeciwutleniacz, 

witamina 

E 

w 

największym  stopniu  oddziaływuje  na 
komórki  jak  również  na  czerwone  i  białe 
krwinki przepływające w obrębie płuc.

Niedobór

•  hemoliza  krwinek  (leczona  za  pomocą 
witaminy E)
•  uszkodzenia  układu  nerwowego  i 
mięśniowego
• trudności w poruszaniu się
• bóle łydek

Witamina K

Najlepsze źródła

• zielone warzywa (kalarepa, kalafior, brokuły, 
rzepa, szpinak, sałata, kapusta)
• pomidory, ziemniaki, truskawki
•  brzoskwinie, awokado
• białko jaj
• ser
• wątróbka
•  bakterie  żyjące  w  przewodzie  pokarmowym 
człowieka

Funkcje

Witamina  K  jest  niezbędna  w  procesach 
syntezy 

niektórych 

białek 

odpowiedzialnych  za  krzepnięcie  krwi.  Jest 
również potrzebna do prawidłowej budowy 
kości. 

Niedobór

• zaburzenia krzepliwości krwi
• hemofilia
Niedobory  witaminy  K  zdarzają  się  bardzo 
rzadko  i    najczęściej  występują  u  niemowląt. 
Dzieje  się  tak,    ponieważ  w  przewodzie 
pokarmowym 

niemowląt 

nie 

występują 

jeszcze  bakterie  syntetyzujące  witaminę  K,  a 
mleko  matki  zawiera  jedynie  niewielkie  ilości 
tej  witaminy.  Z  tego  powodu,  niemowlętom 
podaje  się  odpowiednią  dawkę  witaminy  K 
zaraz po urodzeniu.

Dziękuję za uwagę !