background image

Pierwsze zakony na 

ziemiach polskich

Magda Grzybczyk

background image

Benedyktyni

zgromadzenie założone w VI 
w. we Włoszech przez 
Benedykta z Nursji

przyjmuje się, że towarzyszyli 
pierwszym polskim biskupom 
– Jordanowi i Ungerowi

Zakon odbudowany jeszcze w 
czasach Bolesława Chrobrego

dopiero Kazimierzowi 
Odnowicielowi i Bolesławowi 
Śmiałemu przypisuje się 
zakładanie w diecezjach 
trwałych ośrodków 
monastycznych 

background image
background image

Opactwo w Tyńcu

schyłek lat 50 XI w lub lata 1075-1085

Kazimierz Odnowiciel lub Bolesław 
Śmiały

Badania zainicjowane pracami Gabriela 
Leńczyka – od schyłku lat 40 XX w. 

Trójnawowa bazylika z 3 apsydami

background image
background image

2 . połowa XI w.

background image

Opactwo w Mogilnie

Lata 40. XI w.

Fundator – Kazimierz Odnowiciel

Świątynia – trójnawowa bazylika z 
transeptem i trzema apsydami

background image
background image

Opactwo w Lubiniu

Budowę rozpoczęto w ostatniej ćwierci XI w. 

Fundator – Bolesław Śmiały (i później 
Krzywousty)

Kompleksowe badania: 1978-1994

background image

2. poł. XI 
w.

background image

Najniższa kondygnacja masywu 
zachodniego z 2. poł. XII w.

Fundament kolistej baszty

background image

Grób nr 186

Grób nr 
197

Plan kaplicy grobowej

background image

Cystersi

Zakon założony w XI 
w. we Francji 

Robert z Molesme,  
Alberyk i Stefan 
Harding 

Wyrośli na regule 
benedyktyńskiej

W Polsce lata 40. XII 
w.

XII i XIII w. – 
intensywna 
działalność budowlana

background image
background image

Opactwo w Jędrzejowie

Najstarszy klasztor cysterski

około 1140 r.

Fundator – Janik Jaksa

background image
background image

Opactwo w Łeknie

Rotunda sprzed poł. XI w.

Ok. 1153 r. – klasztor 
cysterski

Największa inwestycja w 
Wielkopolsce i na 
Kujawach

background image
background image
background image

Opactwo w Wąchocku

1179 r.

Czasy Kazimierza 
Sprawiedliwego

Trójnawowa bazylika z 
transeptem

background image
background image

Kanonicy regularni (zakonnicy 
reguły św. Augustyna). Trzemeszno.

background image
background image

Bibliografia

Buko,  A. 2011.  Archeologia Polski 
wczesnośredniowiecznej
.  Warszawa.

Wiewióra, M. 2000.  Zespół klasztorny 
kanoników regularnych w Trzemesznie w 
świetle badań archeologiczno-
architektonicznych
. Toruń.

Żurowska, K. 1995. Benedyktyni tynieccy w 
średniowieczu:  materiały z sesji naukowej,  
Wawel - Tyniec 13-15 października 1994. 
Kraków.

 http://www.jedrzejow-cystersi.pl


Document Outline