ETAPY PROCESÓW INTEGRACJI GOSPODARCZEJ

CO TO JEST

INTEGRACJA GOSPODARCZA ?



Integracja gospodarcza – jest to proces

polegający na zacieśnianiu współpracy

gospodarczej przez co najmniej dwa państwa,

poprzez stopniową eliminację barier

ograniczających współpracę gospodarczą. Proces

prowadzi do scalania gospodarek narodowych

poszczególnych krajów i powstania jednego

organizmu gospodarczego.

Proces integracji gospodarczej odbywa się przede

wszystkim dzięki działaniu mechanizmu

rynkowego, dlatego też rola państwa może

sprowadzać się jedynie do tworzenia warunków

umożliwiających rozszerzenie działania

mechanizmu rynkowego w skali międzynarodowej.

W takim przypadku, gdy dochodzi do scalenia

gospodarek poszczególnych krajów bez tworzenia

przez państwo organizacyjnych ram porozumienia

integracyjnego, mamy do czynienia z integracją

realną. Integracja ekonomiczna oprócz wymiaru

gospodarczego, ma także wiele innych, przede

wszystkim wymiar polityczny, społeczny,

kulturalny.

ETAPY INTEGRACJI

GOSPODARCZEJ wg Bela

Balassa:



strefa wolnego handlu,



unia celna,



wspólny rynek,



unia gospodarcza (ekonomiczna),



pełna integracja gospodarcza.

W strefie wolnego handlu zniesione są cła (i

ograniczenia ilościowe) istniejące uprzednio

pomiędzy jednoczącymi się krajami, z tym

wszakże, iż każdy z tych krajów zachowuje swą

własną politykę celną w stosunku do krajów nie

należących do strefy.

Przykładem ograniczeń ilościowych są

kontyngenty (tzw. kwoty) importowe – kontyngent

decyduje o tym, ile towaru można legalnie

importować.

NAFTA

( North American Free Trade Agreement) Północnoamerykański

Układ Wolnego Handlu lub Północnoamerykańska Strefa

Wolnego Handlu, obowiązuje od 1994 – umowa zawarta

pomiędzy USA, Kanadą i Meksykiem, tworząca pomiędzy tymi

państwami strefę wolnego handlu. Porozumienie NAFTA weszło

w życie 1 stycznia 1994.

EFTA

(European Free Trade Association) Europejskie Stowarzyszenie

Wolnego Handlu. Międzynarodowa organizacja gospodarcza

powstała 3 maja 1960 r. na mocy konwencji sztokholmskiej,

mająca na celu utworzenia strefy wolnego handlu między

państwami członkowskimi. Pierwotnymi członkami EFTA były:

Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja i

Wielka Brytania.

AFTA

(Asian Free rade Agreement) Azjatyckie Porozumienie o

Wolnym Handlu

Zaplanowane przez kraje ASEAN w 1993, miało objąć

wszystkie kraje azjatyckie strefą wolego handlu i

spowodować rozwój regonu, otwarcie azjatyckich

gospodarek na siebie, ich promocję na zewnątrz, a przez to

zwiększenie konkurencyjności wobec Stanów Zjednoczonych

i krajów europejskich.

CEFTA

(Center European Free Trade Association)

Środkowoeuropejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu –

porozumienie podpisane w grudniu 1992 przez

Czechosłowację, Polskę i Węgry (od 1993 Czechy i Słowację)
dotyczy powołania do życia strefy wolnego handlu pomiędzy

krajami członkowskimi. Weszła w życie 1 stycznia 1994.

Zawiera harmonogram redukcji stawek celnych i barier

pozataryfowych.

Utworzenie unii celnej pociąga za sobą – poza

zniesieniem dyskryminacji odnośnie wymiany

towarowej dokonującej się w ramach unii –

ustalenie wspólnej (jednakowej) polityki celnej

dotyczącej krajów nie będących członkami

unii

Unia gospodarcza, w odróżnieniu od

wspólnego rynku, łączy zniesienie ograniczeń

dotyczących wymiany towarowej i transferu

czynników produkcji, z pewnymi formami

harmonizacji narodowej polityki ekonomicznej

w zamiarze zniesienia tych przejawów

dyskryminacji, które mogły wynikać z różnic

charakteryzujących tę politykę.

Wreszcie całkowita integracja gospodarcza

zakłada unifikację polityki monetarnej,

fiskalnej, socjalnej i antykryzysowej oraz

przewiduje utworzenie władzy ponad

rządowej, której decyzje miałyby charakter

wiążący dla krajów członkowskich.

Jeszcze wyższy stopień integracji gospodarczej

osiąga się w przypadku wspólnego rynku, w

ramach którego znosi się restrykcje nie tylko

w odniesieniu do wymiany towarowej, ale

także w odniesieniu do transferu czynników

produkcji (przepływ kapitału, przepływ

pracowników).

Klasyfikacja etapów integracji gospodarczej

zastosowana przez B. Balassę jest dość

rozpowszechniona i wykorzystywana w badaniach

procesów integracyjnych. W samej rzeczy model ten,

dzięki swej przejrzystości, jest bardzo przydatny

analitycznie, przy właściwym jednakże jego

interpretowaniu i użytkowaniu. Nie może być

traktowany mechanicznie i tylko niejako

„kalendarzowo”. Poszczególne etapy procesu

integracyjnego następują po sobie, ale także

nakładają się na siebie. Ponadto, realizowane procesy

integracyjne oddziaływają na siebie, uzupełniają się

wzajemnie i stają się czynnikiem sprawczym

kolejnych, nowych zjawisk i uwarunkowań.

ETAP

OKREŚLENIE

Strefa wolnego

handlu

- Zniesienie cła i kwot dla importu z krajów

członkowskich.

- Kraje zrzeszone utrzymują własne cła (i kwoty) wobec

krajów trzecich.

Unia celna

- Zniesienie dyskryminacji na rynku produktów dla

krajów członkowskich Unii.

- Zrównanie cła (przy wykluczeniu lub wprowadzeniu

wspólnych kwot) w handlu z krajami nie będącymi

członkami.

Wspólny

rynek

- Unia Celna przy równoczesnym zniesieniu ograniczeń

w przepływie czynników produkcji.

Unia

gospodarcza

- Wspólny Rynek przy pewnej harmonizacji narodowych

polityk ekonomicznych w celu usunięcia dyskryminacji

wynikającej z różnic tych polityk.

Pełna integracja

gospodarcza

- Unifikacja polityki monetarnej, fiskalnej, socjalnej i

antykryzysowej.

- Ustanowienie władzy ponadnarodowej, której decyzje

są wiążące dla krajów członkowskich.

Document Outline