Oznakowanie 

niebezpiecznych 

substancji 

toksycznych 

i 

biologicznych

Materiał niebezpieczny 

to taki, który ze względu na swoje 

właściwości fizyczne, chemiczne lub 

biologiczne może zagrażać życiu i 

zdrowiu lub powodować straty 

materialne. 

Grupy znaków bezpieczeństwa

Bardzo ważne w procesie komunikacji społecznej jest zrozumienie 

przekazu, dlatego opracowano system znaków-piktogramów. 
Wykorzystuje się je do informowania o zagrożeniach. Znaki 
bezpieczeństwa wykonane są ze specjalnego materiału, np. folii/ 
płyty fotoluminescencyjnej lub samoprzylepnej, PCW. Wyróżnia się 
wśród ich kilka grup, a każdej z nich przyporządkowana jest inna 
symbolika. 

Wyróżniamy kilka charakterystycznych grup:
-morskie
-ewakuacyjne
-przeciwpożarowe
-techniczne środki ochrony przeciwpożarowej 
-oznakowanie substancji niebezpiecznych
-klęski żywiołowe
-bhp
-elektryczne
-oznakowanie substancji chemicznych

Znaki bezpieczeństwa – zestaw symboli dotyczących przestrzegania 
zasad bezpieczeństwa i higieny pracy stosowany w miejscach 
użyteczności publicznej i w zakładach pracy. 

Przykładowe znaki ochrony przeciwpożarowej:

Telefon do użycia 
w stanie 
zagrożenia

Drzwi ewakuacyjne

Hydrant 
wewnętrzny

Palenie tytoniu 
zabronione/ materiały 
wybuchowe

Kierunek drogi ewakuacyjnej/ 
nie zastawiać

Urządzenia sygnalizacji pożarowej i sterowania 
ręcznego

Środki ewakuacji

Sprzęt pożarniczy

Obszary i materiały 
szczególnego zagrożenia 
pożarowego

Znaki uzupełniające

Przykładowe znaki ochrony i higieny pracy

Znaki zakazu

Zakaz picia wody/ 
zakaz przejścia

 

Znaki ostrzegawcze

Ostrzeżenie przed 
substancjami 
żrącymi/Ostrzeżenie 
przed porażeniem 
prądem elektrycznym 

Znaki nakazu

Nakaz stosowania ochrony 
dróg oddechowych/nakaz 
używania sygnału 

Znaki informacyjne

Prysznic bezpieczeństwa/ 
pierwsza pomoc 
medyczna

Rozwój różnych gałęzi przemysłu, chemicznego, papierniczego, 

spożywczego, chłodniczego, rolniczego, wiąże się ze wzrostem zużycia 
i produkcji (TŚP) toksycznych środków przemysłowych lub (NSCh) 
niebezpiecznych substancji chemicznych.  Każdy z tych przemysłów, w 
którym stosowane są TŚP,  stanowi bezpośrednie zagrożenie dla 
otoczenia. Właśnie w miastach, w stacjach przeładunku powszechnie 
stosuje się toksyczne środki przemysłowe i niebezpieczne substancje 
chemiczne. 

Podział materiałów niebezpiecznych na 

klasy:

Klasa 1– materiały wybuchowe
Klasa 2– Gazy 
Klasa 3 – materiały ciekłe zapalne
Klasa 4.1- Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne 
i materiały wybuchowe stałe odczulone
Klasa 4.2- materiały samozapalne
Klasa 4.3- Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy 
palne
Klasa 5.1- materiały utleniające 
Klasa 5.2- Nadtlenki organiczne
Klasa 6.1- materiały trujące
Klasa 6.2- materiały zakaźne
Klasa 7- materiały promieniotwórcze
Klasa 8- materiały żrące
Klasa 9- Różne materiały i przedmioty niebezpieczne

 ADR-RID
Jest to podstawowy i obowiązujący praktycznie w całej Europie 
system oznaczeń kodowych stosowany w transporcie materiałów 
niebezpiecznych. Ustankcjonowany jest postanowieniem 
konwencji ADR (dla transportu kołowego) i RID (dla transportu 
kolejowego). Przewidują one oznakowanie środków transportu 
materiałów niebezpiecznych pomarańczowymi tablicami 
ostrzegawczymi o wymiarach 30 x 40 cm, barwy pomarańczowej 
odblaskowej otoczonymi dookoła czarnym nie odblaskowym 
paskiem. Tablica w górnej części zawiera numer rozpoznawczy 
zagrożenia, a w dolnej numer porządkowy substancji

Jednostki transportowe przewożące 
towary niebezpieczne powinny być 
oznakowane tablicami barwy 

pomarańczowej

. Pojazdy przewożące 

materiały niebezpieczne w cysternach 
lub luzem powinny zawierać 
dodatkowo tablice z numerami 
rozpoznawczymi zagrożenia.