Aleksandra Chojnacka

Farmakokinetyka substancji leczniczej 

podanej na drodze donosowej

Podanie donosowe pozwala na sterowanie do 

pewnego stopnia procesami dystrybucji i 
ukierunkowanie ich na określony rodzaj 
dyspozycji leku:



działanie miejscowe



zdobywanie innych przestrzeni organizmu 

dzięki szybkiemu transferowi do krwi, np. 
oksytocyna



dyspozycję w strukturach OUN przez nić 

węchową (filium olfactorium)

Kierunki dyspozycji leku po podaniu 

donosowym

Średni czas adsorbcji leku z powierzchni 

nabłonka powinien być krótszy niż czas 
przesuwania drobin obecnych na nabłonku.

 W praktyce wynosi on ok. 10-20 minut – jest 

to specyficzny rodzaj klirensu wywołany 
ruchami nabłonka migawkowego

Transport leku ze śluzówki 
nosa



pozwala na transport cząsteczek o masie nawet do 
6000 Da



transport ułatwia lotność substancji



zależy od lipofilności leku, w mniejszym stopniu od 
masy cząsteczkowej



leki hydrofilne transportowane są głownie przez pory 
– jest to ułatwione obecnością niewielkiej grubości 
lub brakiem w dalszych częściach jamy nosowej 
warstwy zrogowaciałej



leki lipofilne wchłaniają się dobrze zarówno do 
krążenia ogólnego droga żylną jak i poprzez ramiona 
nerwu trójdzielnego oraz nerwy węchowe do OUN

Transport leku ze śluzówki nosa do 
OUN

transport intraneuronalny (powolny)



 gwarantuje powolna dyspozycję leku w mózgu



postępuje ona nawet kilka dni (0,1-400 mm-
dzień)

transport  extraneuronalny

(szybki)



pozwala dostarczać lek do mózgu nawet w 
kilka minut

Zalety drogi donosowej



pozwala na dostarczenie „niewygodnych” 

pod względem budowy chemicznej leków 
m. in.  do OUN



nie wymaga formułowania bardzo 

złożonych i skomplikowanych postaci leku 
(np. tworzenia systemu nośników dla leku)



możliwość transferu cząsteczek dużych, 

polarnych



możliwość podania leku do OUN z 

pominięciem bariery krew/mózg

Wady drogi donosowej



nieprecyzyjne dawkowanie wynikające z 

przejścia preparatów płynnych do drogi 
żołądkowo-jelitowej lub do płuc, 
uszkodzenia funkcji rzęskowej, stanami 
zapalnymi błony śluzowej nosa, 
wywołaniem bodźca kichania 

Dziękuję za 

uwagę!